چطور سهام عدالت را بفروشیم؟

روش های آزادسازی سهام عدالت

برای آزادسازی سهام عدالت دو گزینه مدیریت مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد. در مدیریت مستقیم خود فرد مالکیت و مدیریت سهام خود را برعهده می ‌گیرد. همچنین در مدیریت و مالکیت غیرمستقیم از طریق شرکت‌ های سرمایه‌ گذاری استانی سهام عدالت و سرمایه‌ گذاری، عملا “مالکیت” را در دست خود دارد ولی مدیریت را به این نهادها واگذار می‌ کند. هر دو روشی که در سامانه سهام عدالت برای آزادسازی اعلام شده، بورسی است، یعنی از طریق بازار سهام انجام خواهد شد. در روش آزادسازی مستقیم سهامدار خودش مسئولیت پرتفوی بورسی را به عهده دارد، ولی در روش غیرمستقیم پرتفوی افراد در شرکت سرمایه‌ گذاری استانی قرار می‌ گیرد و شرکت ‌ها به نیابت از سهامداران سهام آنها را مدیریت می ‌کنند؛ بنابراین در روش دوم شخص به‌طور مستقیم درگیر نیست.

نحوه انتخاب مدیریت سهام عدالت

بعد از این که ابلاغیه آزادسازی سهام عدالت اعلام شد، از ۱۰ اردیبهشت تا ۱۰ خرداد ماه یک ماه فرصت وجود دارد تا سهامداران عدالت که می ‌خواهند مدیریت سهام عدالت خود را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به عهده بگیرند، وارد سامانه سهام عدالت به نشانی www.samanese.ir شوند و گزینه روش مدیریت مستقیم سهام عدالت را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ انتخاب کنند که اگر کسی این گزینه را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ انتخاب کرد، دیگر امکان برگشت برای مدیریت غیر مستقیم یعنی توسط شرکت‌ های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ نخواهد داشت.

هر کسی که در این یک ماه به سامانه سهام عدالت مراجعه نکند، یعنی گزینه دوم که عبارت است از مالکیت و مدیریت غیر مستقیم سهام عدالت را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ انتخاب کرده و نیازی به ورود به سامانه هم ندارد. به صورت خودکار سهام این افراد به شرکت ‌های سهام عدالت استانی منتقل می‌ کنیم؛ یعنی سهام عدالت همچنان در مالکیت آن ها خواهد بود، اما مدیریت سهام با شرکت ‌های سرمایه گذاری سهام استانی خواهد بود و سود این سهام سالانه به صورت مرتب برای صاحبان سهام واریز می ‌شود.

آیا برای فروش سهام عدالت نیاز به کد بورسی است؟

کسانی که روش مدیریت مستقیم سهام عدالت را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ انتخاب می ‌کنند، فعلا نیازی به کد بورسی ندارند، بلکه بعد از مهلت یک ماهه فهرست این افراد به شرکت سپرده ‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه، سمات، فرستاده شده و در آن جا برای سهامداران عدالت کد معاملاتی بورسی در نظر گرفته می ‌شود و سهام به نام فرد می‌ شود، اما فعلا نیازی به کد بورسی نیست.

نحوه فروش سهام عدالت

با توجه به مصوبه مورخ ۹۹/۰۲/۳۰ شورای عالی بورس، کلیه دارندگان سهام عدالت که قصد فروش قسمتی از سهام خود را دارند، می‌توانند از روز سه شنبه مورخ ۹۹/۰۳/۶ به شعب بانک هایی که قبلاً در آن دارای حساب بانکی بوده و شماره شبای آن حساب را به سازمان خصوصی سازی معرفی کرده ‌اند، مراجعه و با تکمیل فرم های مربوط نسبت به تکمیل سفارش فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت خود و تعهد نامه مربوطه، اقدام کنند. براساس این مهلت اعلام شده در تاریخ ۹۹/۰۳/۰۸ به پایان می ‌رسد و از تاریخ ۹۹/۰۳/۱۰ بانک ها از طریق کارگزاری های خود یا کارگزاری های طرف قرار داد، “به تدریج” نسبت به فروش سهام متقاضیان در بورس اقدام و وجوه حاصله را در قالب توافق شده به حساب آنها واریز خواهند کرد. بعد از چند روز که فروش از سوی کارگزاری انجام شد مبلغ مربوطه از طریق حساب دریافت شده از سوی بانک در اختیار متقاضی قرار خواهد گرفت.

بر اساس دستور رئیس جمهور شبکه بانکی کشور به سازوکار فروش و عرضه سهام عدالت اضافه شده است تا فرایند فروش با سرعت بالایی انجام شود. این فروش سهام با توجه به کشش بازار و منافع سهام داران انجام خواهد شد. بانک ها به تدریج و در قالب توافق با دارندگان سهام عدالت جهت فروش اقدام خواهند کرد.

جزئیات فروش سهام عدالت توسط بانک ها

در ارتباط با قرارداد فروش، ذکر نکات زیر لازم است:

• مالک سهام عدالت حق هرگونه اعتراض در خصوص سهام انتخابی برای فروش، زمان و قیمت فروش سهام را از خود سلب می‌کند.
• کارگزاری در مرحله اول تنها می تواند ۳۰% از مجموع تعداد سهام شرکت ها یا ارزش ریالی سهام را بفروشد.
• کارگزار مجاز است سهام را به هر قیمتی که در لحظه فروش سهام در بازار امکان فروش ان را دارد به فروش رساند.
• انتخاب زمان فروش و سهامی که باید به فروش برسد، بر عهده کارگزار با هماهنگی ناظر بازار است.
• مدت اعتبار سفارش تا اجرای مفاد سفارش بوده و مالک سهام عدالت حق تغییر و لغو آن را ندارد.
• وجوه ناشی از فروش سهام، پس از فروش، از طریق کارگزاری به بانک پرداخت و به حساب بانکی فرد واریز می شود.
• کلیه هزینه های اجرایی سفارش اعم از کارمزد ها، مالیات فروش و حق العمل کاری بانک بر عهده فرد مشمول سهام عدالت بوده و بایستی اجازه دهد از محل مبالغ ناشی از فروش سهام کم شود.

تصویر مربوط به این قرارداد به شرح تصویر زیر است:

ارزش فعلی سهام عدالت چقدر است؟

در سامانه سهام عدالت در سازمان خصوصی سازی میزان سهام هر کسی مشخص است و در آنجا به راحتی اعلام شده است هر فرد مثلا سهام یک میلیون تومانی یا ۵۳۲ هزار تومانی در اختیار دارد. بر اساس نرخ‌ های بازار هر یک میلیون تومان سهام عدالت بیش از ۱۰ برابر شده است و بنابراین ارزش سهام ۵۳۲ هزار تومانی هم به همین نسبت افزایش یافته است.

نگهداری و یا فروش سهام عدالت؟

افرادی که روش مستقیم را انتخاب کرده اند می ‌توانند با مراجعه به شعب بانکی از مزیت فروش فوری ۳۰ درصد پرتفوی سهام عدالت استفاده کنند. تاکید بر این است که مشمولان فقط در صورت “نیاز ضروری” دست به فروش سهام خود بزنند در غیر این صورت، این سهام در آینده سودده ‌تر خواهد بود. با توجه به سبد دارایی ‌ها، سهام عدالت دارای حفظ ارزش برای بلندمدت است و ارزش آن در بلند مدت بالاتر می‌رود. نگهداری بلند مدت سهام عدالت به صرفه تر از فروش آن است. سهام عدالت برای فروختن نیست بلکه برای نگهداری بلند مدت است و این امکان فروش به معنای تشویق افراد به فروش نیست بلکه امکانی برای افراد است و این مزیت فروش همیشه وجود خواهد داشت.

تعیین تکلیف شرکت های سرمایه گذاری استانی

بعد از انجام فرایند افزایش سرمایه این شرکت ها به تناسب شرایط وارد بازار بورس یا فرابورس خواهند شد. در نهایت این شرکت ها نیز بدون محدودیت امکان معامله خواهند داشت. وضعیت نماد این شرکت ها تا حدودی شبیه ای تی اف خواهد بود اما ساختار حقوقی آنها با ETF ها به صورت کلی متفاوت است.

افرادی که روش مستقیم را انتخاب می کنند ۳۶ شرکت سهام عدالت در سیستم معاملاتی شان قرار می گیرد اما افرادی که در روش غیر مستقیم قرار می گیرند درواقع تنها یک شرکت سرمایه گذاری استانی در پرتفوی آنها لحاظ می‌شود.

کسانی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده‌اند بایستی منتظر تعیین تکلیف وضعیت شرکت های سرمایه گذاری استانی باشند. چراکه بعد از انتقال اطلاعات از سازمان خصوصی سازی به شرکت سپرده گذاری مرکزی و مشخص شدن وضعیت تعداد سهامداران در استان ها بایستی فرایند افزایش سرمایه شرکت ها و درج نماد آنها در بورس یا فرابورس انجام شود.