بانک ها بجای بنگاهداری از واحدهای تولیدی حمایت کنند

مستقل آنلاین / گروه اقتصادی: از بنگاهداری بانک ها انتقاد زیادی می شود و حجم این انتقادها با کاهش مستمر قدرت وام دهی بانک‌ها شدت بیشتری گرفته است. بنگاهداری بانک ها تنها منحصر به شرکت داری آنها نمی شود و هرگونه فعالیتی که غیربانکی باشد از جمله سهامداری بنگاه ها و مالکیت انواع دارایی ها را شامل می شود. آیا بانک ها از فعالیت های غیربانکی و به تعبیر امروزی بنگاهداری منع شده‌اند؟  مطابق قوانین بانک ها تنها می توانند نسبتی از سرمایه خود را به فعالیت های غیربانکی و بنگاهداری اختصاص دهند.

با این نگاه در مباحث مربوط به بنگاهداری نباید فقط به خروج بانک ها از بنگاهداری پرداخته شود بلکه ورود به موضوع کلیدی افزایش سرمایه و کفایت سرمایه بانک ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. از طرفی در بررسی علل و ریشه های بنگاهداری بانک ها، بانکداری بنگاه ها هم یکی از علل آن شناخته می شود. خروج از بنگاهداری غیرمجاز بانک ها بدون خروج بانکداری غیرمجاز بنگاه ها امکان پذیر نخواهد بود.

هفتم دی ماه سال ۱۳۹۳ نمایندگان مجلس همه بانک ها و موسسات اعتباری را موظف کرد در مدت سه سال اموال منقول و غیرمنقول مازاد و سهام تحت تملک خود را در بنگاه هایی که فعالیت غیربانکی دارند، واگذار کنند اما بانک ها در اجرای آن تعلل کردند. بانک مرکزی در دولت دوازدهم برنامه اصلاح نظام بانکی را در اولویت حوزه اقتصاد کلان قرار داد که در صدر آن خروج بانک ها از بنگاهداری بود و براین اساس برنامه زمان بندی سه ساله برای واگذاری این شرکت ها و اموال در نظر گرفت.

تصویب قانون رفع موانع تولید در خرداد ۱۳۹۴ و مواد ۱۶ و ۱۷ آنکه به موضوع فروش اموال مازاد اختصاص داشت، بسترهای قانونی این طرح را آماده و ضمانت اجرایی قانونی برای انجام این مهم را برای بانک های فراهم کرد. براساس این مصوبه، همه بانک ها و موسسات اعتباری ملزم شدند سالانه دستکم ۳۳ درصد اموال خود اعم از منقول، غیرمنقول و سرقفلی را که به تملک آنها و شرکت های تابعه آنها درآمده و به تشخیص شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مازاد محسوب می شود، واگذار کنند. همچنین براساس ماده ۱۷ قانون رفع موانع تولید، اگر واگذاری های اموال مازاد بانک ها انجام نشود، علاوه بر جریمه مالیاتی با نرخ ۲۸ درصد، با مدیرعامل بانک و هیات مدیره مورد برخورد انتظامی و قانونی می شود.

*مغایرت برخی قوانین بانکی با حمایت از تولید

کارشناسان اقتصادی می گویند که افزایش قدرت تسهیلات دهی، خروج از مدیریت بخش های نامرتبط و تمرکز بر فعالیت بانکداری، افزایش سرعت گردش پول و افزایش دارایی های نقدی، بخشی از نتایج فروش اموال مازاد و خروج از بنگاهداری است. در همین حال سیدناصر موسوی لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس دهم در گفتگو با خبرنگار «مستقل آنلاین» می گوید: قانونی که در بانک های ما حاکم است با جهش تولید و حمایت از تولید کالا‌های ایرانی مغایرت دارد و با این وضع که بانک های ما سود‌های کلانی را از صنعتگران و تولیدکنندگان دریافت می کنند نمی توانیم به موفقیت در اهداف برسیم، زیرا با این روند بانکی، قدرت تولید از مردم گرفته می شود.

عضو فراکسیون ولایی مجلس دهم  با بیان اینکه قوانین گمرک هم باید اصلاح شود تا آینده ای بهتر برای اقتصاد کشور رقم بخورد، افزود: برای برون رفت از بحران در درجه اول باید جلوی واردات بی رویه کالا‌هایی که مشابه آن در کشور تولید می شود را بگیریم. قبل از تحریم ها بعضی از کارخانه ها، قطعات را وارد و بعضی خودشان قطعات را تولید می کردند، اما وقتی تحریم ها جدی شد، تولیدکنندگان دست از کار برنداشتند و با راه انداختن خط تولید، کالا‌ها را یا تماماً ایرانی کردند و یا ۸۰ درصد قطعات به مرحله بومی سازی رسید.

این نماینده مجلس دهم ادامه داد: اگر جلوی قاچاق و واردات را گرفته و کارخانه ها و شرکت های ما توان تولید خود را بالا برده و بانک های ما بنگاهداری خود را تعطیل کنند و سرمایه در گردش را در اختیار تولیدات قرار دهند، مطمئنا این بحران اقتصادی را پشت سر خواهیم گذاشت.

موسوی‌ لارگانی تصریح کرد: یکی از مواردی که مجلس در دوره یازدهم باید با جدیت پیگیری و دنبال کند، رفع مشکلات معیشتی مردم است و بعد از آن باید به مدیریت بحران های موجود پرداخت. اگر مجلس با همراهی قوه قضاییه در رفع مشکلات ورود نکند، بحران اقتصادی ما در پساکرونا شدت می یابد، پس باید برنامه ریزی جدی در این مورد داشته باشیم و با دست به دست دادن نخبگانی که وارد مجلس شده اند و با همکاری دولت از بحران های اقتصادی، کشور را نجات دهیم.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پایان خاطرنشان کرد: اگر تحریم هایی که بر کشور ما اعمال شده بر کشور‌های غربی یا خود آمریکا اعمال شده بود تا این حد توان مقاومت نداشتند. در بحران کرونا هم شاهد از خودگذشتگی بسیاری از مردم بوده و هستیم که به فعالیت هایی از جمله توزیع محصولات بهداشتی و مواد غذایی به نیازمندان پرداختند و همچنان هم این روال ادامه دارد و نشان دادند که به‌رغم فشار‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌ها، همدلی دارند و یکدیگر را حمایت می کنند.