استقبال از بورس و نکته‌های مغفول مانده

هفته گذشته اقتصاد روزهای پر تلاطمی را پشت سر گذاشت. روزهایی که به نظر می‌رسد برای بخش زیادی از افراد جامعه بسیار مهم و حتی نوید بخش بود.

رشد بازار سهام و گذر رقم شاخص از ۸۷۸ هزار واحد و آزادسازی سهام عدالت با اجازه رهبری و معامله آن در بورس خیال ۴۹ میلیون سهامدار را آسوده کرد.

ورود نقدینگی به بورس تلاشی است که حداقل در ۱۰-۱۲ سال گذشته بسیاری از دولت‌ها برای آن تلاش کرده‌اند اما این اتفاق بنا به دلایل مختلف بی‌نتیجه ماند. بازار سهام رشد قابل ملاحظه‌ای نداشت، ورود شرکت‌ها به بورس آسان نبود و پیامد آن تأمین مالی از بازار سرمایه هم چندان آسان و ارزان نبود.

اما پس از همه تلاش‌هایی که انجام شد حالا که بازار پول و بانک‌ها توانی بیش از این برای تأمین مالی ندارند و بحران شبکه بانکی را فراگرفته اقبال به بازار سرمایه رو کرده است.

به گزارش مستقل آنلاین در شرایط کنونی که به دلیل تحریم و محدودیت ورود ارز قیمت‌های کلیدی طلا و ارز ثبات کافی ندارد (نوسان‌ شدید یا ثبات و عدم معامله در بازار) بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری بازار سهام است. به همین دلیل هم دولت تصمیم گرفت تا شرکت‌هایی را که مدتهاست باید واگذار کند اما از آن‌ها دل نمی‌کند واگذار کند.

شرکت‌های دولتی واگذار شده پیش از این، مانند هپکو یا هفت تپه که سرنوشت شومی داشتند و سرانجامی نداشتند جز اینکه دوباره به دولت بازگردند. این بار بسیاری از فعالان بازار سرمایه امیدوار بودند با توجه به اینکه سهامداران خرد و صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد گود خرید و فروش شدند، شاید این بار واگذاری و خصوصی سازی واقعی انجام شود.

عرضه شستا به عنوان بزرگترین شرکت بخش عمومی (شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی)‌ نخستین گام برای واگذاری‌های بزرگ بود. واگذاری‌هایی که به اعتقاد برخی فعالان بازار سرمایه (که کم هم نیستند) برای جبران کسر بودجه دولت است.

بیشتر چنین فعالانی معتقدند فروش و اگذاری برای جبران کسر بودجه شیوه چندان مناسبی نیست و ممکن است بعد از مدتی باعث ریزش بازار سهام شود. چراکه پس از واگذاری این شرکت‌ها هرچند که در قالب صندوق‌های قابل معامله باشد ممکن است به ارزش واقعی خود بازگردد و همین موضوع باعث ریزش شاخص شود.

تشویق بی‌محابای دولت برای سرمایه‌گذاری در بورس که یک رفتار به طور کامل تخصصی و بسیار پیچیده است، حمایت آشکار از بازار سرمایه که تا به امروز یک بازار مهجور بوده تصمیم‌گیری برای ورود به این بازار را سخت می‌کند.

هرچند صعود شاخص تا بیش از ۸۰۰ هزار واحد و عرضه اولیه‌هایی که سفارش فروش به‌قدری زیاد بوده که تعداد سهم اختصاص یافته به هر کد بسیار پایین‌تر از تخمین اولیه بوده، نشان می‌دهد تبلیغات و تشویق‌های دولت بی‌تاثیر نبوده و سرمایه‌های خرد بسیاری به این بازار جذب شده‌اند.

همه این‌ها در ظاهر شاید روند بسیار جذاب و خوش آتیه‌ای را نشان دهد اما مشکل اینجاست که این اتفاق به طور کامل مقطعی است و شرکت‌هایی که به دلیل کرونا یا تحریم نمی‌توانند تولید درستی داشته باشند چطور سود آور می‌شوند و چطور سود پیش‌بینی شده هر سهم را محقق می‌کند.

اما نکته مهم و بسیار با‌ارزش‌تر از عرضه‌ شرکت‌های دولتی که جای امیدواری بسیاری دارد و می‌تواند سهامداری واقعی و بازار واقعی سهام را به افراد نشان دهد آزادسازی ۴۹ میلیون سهام عدالت بود.

هرچند بخشی از شرکت‌های واگذار شده برای سهام عدالت، هنوز وارد بورس نشده‌اند یا در فرابورس عرضه شده‌اند، اما آزاد شدن معامله این سهام می‌تواند در شرایط کنونی بهترین کمک به افرادی باشد که سهام عدالت دارند.

هرچند این نوع سهام بیشتر به دهک‌های اول و دوم اعطا شده و این دو دهک از اقشار آسیب‌پذیر جامعه هستند اما باز هم جای امیدواری دارد که این افراد که با فروش سهام و چه با نگهداری سهام و دریافت سود پس از مجمع بتوانند تغییری در زندگی و دیدگاه خود به وجود بیاورند.

هم‌زمانی این دو اتفاق یعنی عرضه یکبار سهام دولت و آزادسازی سهام عدالت، شاخص بورس را در روزهای اخیر بی‌وقفه بالا برده است اما این نکته را هم باید به یاد داشت که تیرماه فصل مجامع شرکت‌های بورسی است. یعنی به احتمال زیاد این صعود تا دو ماه آینده پابرجاست اما رخ واقعی بازار سهام و اتفاق‌هایی که در این دو یا سه ماهه اخیر بازار سهام رخ داده پس از آن مشخص خواهد شد و به احتمال زیاد با کاهش و تعدیل کل بازار سهام روبرو می‌شویم.

هرچند این اتفاق در بازار ممکن است طبیعی به نظر برسد اما اینکه تا این لحظه با همه تشویق‌ها مرجعی این اتفاق یعنی تعدیل شاخص و قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها را برای خیل مشتاقان و تازه واردهای بورس توضیح نداده جای تردید باقی می‌گذارد.