۷۰ درصد جامعه فقط دوماه تاب‌آوری در مقابل بیکاری دارند

اقدام‌ها حمایتی دولت کافی نیست

امروز مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی درمورد وضعیت خانوارهای ایرانی و وضعیت آن‌ها در دوران کرونا منتشر کرده است. این گزارش از جنبه‌های مختلف به موضوع شیوع کرونا و اقدام‌های دولت برای بهبود وضعیت خانوارهای ایرانی و آسیب‌شناسی خانوارها پرداخته است. اصل این گزارش می‌گوید اقدامات دولت نمی‌تواند رفع کننده همه نگرانی‌های معیشتی خانوارها در ایام کرونا باشد.

گزارش پژوهش‌های مجلس دو نکته مهم دارد نخست آنکه اقدام‌های حمایتی دولت به هیچ‌وجه برای حمایت خانوارها برای گذار از دوران کرونا کافی نیست. نکته مهم دیگر آن است که حدود ۷۰ درصد خانوارهای ایرانی تنها دوماه توان قرنطینه و خانه‌نشینی دارند.

این به آن معناست که در حال حاضر ۷۰ درصد جمعیت کشور آماده بازگشت به سرکار هستند. هرچند که ۳۵ درصد جمعیت نیز حتی تاب‌آوری دوماه را نیز نداشته و ندارند!

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شامل ۶ بخش عمده است. هرچند مهمترین و اصلی‌ترین بخش آن مشکلات معیشتی خانوار و پس از آن آسیب‌پذیری و بهداشت سلامت خانوار است. این ۶ بخش شامل:

- چالش‌های ناظر به خانواده‌های دارای افراد مبتلا به بیماری و متوفی

- مشکلات معیشتی خانوار

- آسیب پذیری سلامت و بهداشت روان اعضای خانواده

- احتمال افزایش اختلافات خانوادگی

- اختلال در فرایند ثبت ازدواج و طلاق

- چالش‌های ناظر به عملکرد رسانه در حوزه خانواده

مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به اشتغال بسیاری از خانوارهای دهک‌های پایین اقتصادی در بخش اشتغال غیررسمی یا ناقص و فاقد پوشش بیمه‌ای لازم، اعلام کرد: به‌نظر نمی‌رسد اقدامات دولت برای حل مشکلات معیشتی خانوارها در ایام کرونا بتواند رفع‌کننده همه نگرانی‌های آنها باشد.

به گزارش مستقل آنلاین، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی با عنوان «درباره مقابله با شیوع ویروس کرونا (28) چالش‌های خانواده ایرانی در مواجهه با کرونا» با اشاره به برنامه های دولت برای حل مشکلات معیشتی خانوارها اعلام کرد: به‌نظر نمی‌رسد اقدامات یاد شده بتواند رفع‌کننده همه نگرانی‌های اقتصادی خانوارها باشد.

به‌واسطه اشتغال بسیاری از خانوارهای دهک‌های پایین اقتصادی در بخش اشتغال غیررسمی یا ناقص و فاقد پوشش بیمه‌ای لازم، امکان شناسایی و تحت پوشش قرار گرفتن همه آنها در طرح‌های حمایتی دولت دشوار خواهد بود.

در بخش «مشکلات معیشتی خانوار» گزارش بازوی کارشناسی مجلس آمده است: «با توجه به اینکه مهمترین راهبرد دولت در راستای جلوگیری از افزایش تعداد بیماران در جامعه و کنترل روند شیوع آن، اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی، توصیه به ماندن در خانه و تعطیلی بخش عمده‌ای از کسب‌وکارها طی هفته‌های اخیر بوده است.

افزایش مشکلات اقتصادی خانوارها و کاهش میزان درآمد آنها در زمان کنونی و ماه‌های آینده این موضوع را به یکی از مهمترین دغدغه‌های خانواده‌ها تبدیل خواهد کرد.

در این شرایط بسیاری از خانواده‌هایی که به مشاغل خدماتی اشتغال داشته یا در بنگاههای بسیار کوچک، یا به‌صورت روزمزد مشغول به فعالیت بوده‌اند یا فاقد بیمه هستند بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد. بنابراین، دولت در راستای کاهش نگرانی‌های اقتصادی اقدام به اتخاذ مصوباتی نموده که مهمترین آنها به‌شرح زیر است:

- مصوبه شورای پول و اعتبار درخصوص تعویق اقساط تسهیلات قرض‌الحسنه و عدم شمول جریمه دیرکرد برای آنها در برخی از گروه‌ها

- تصمیم جهت اعطای مبلغ 200 -600 هزار تومان برای سه میلیون خانوار کم بضاعت بهعنوان بسته معیشتی مربوط به کرونا

- تصمیم جهت اعطای وام یک تا دو میلیون تومان 4 درصد بدون ضامن به کارگران فصلی با تنفس یکماهه

- تصمیم جهت اعطای اعتبار خرید یک میلیون تومانی به حدود بیست‌وسه میلیون خانوار با دوره بازپرداخت بیست‌وچهارماهه و تنفس چهارماهه

- امهال حق بیمه سهم کارفرما به مدت سه ماه

- تقسیط هزینه قبوض آب، برق و گاز برخی از تأسیسات

با این حال به‌نظر نمی‌رسد اقدامات یاد شده بتواند رفع‌کننده همه نگرانی‌های اقتصادی خانوارها باشد. به‌واسطه اشتغال بسیاری از خانوارهای دهک‌های پایین اقتصادی در بخش اشتغال غیررسمی یا ناقص و فاقد پوشش بیمه‌ای لازم، امکان شناسایی و تحت پوشش قرار گرفتن همه آنها در طرح‌های حمایتی دولت دشوار خواهد بود.

براساس نتایج سومین نظرسنجی دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران که با همکاری ایسپا به صورت تلفنی در شهر تهران صورت گرفته است (با حجم نمونه یک هزار و 23 نفر)، 70 درصد جامعه نمونه تاب‌آوری اقتصادی کمتر از دو ماه را بیان کرده‌اند. 34 درصد جامعه نمونه در پاسخ به این سؤال که «اگر به‌خاطر کرونا تعطیلی شهر ادامه پیدا کند تا چه زمانی از نظر اقتصادی مشکلی نخواهید داشت» اینگونه پاسخ داده‌اند که هم‌اکنون نیز نمی‌توانند و 35 درصد نیز پاسخ «یکی دو ماه» را انتخاب کرده‌اند.

علاوه بر این برخی از خانواده‌ها به‌واسطه شرایط خاص اجتماعی‌شان ازجمله خانواده‌های دارای فرد مبتلا به بیماریهای خاص یا معلول و خانواده‌های زن‌سرپرست، خانواده‌های سالمند که از حقوق بازنشستگی برخوردار نیستند، همچنین خانواده‌هایی که طی سال گذشته به‌واسطه درگیری با بلایای طبیعی چون سیل و زلزله به‌شدت آسیب پذیر شده‌اند با چالش‌های مضاعفی نسبت به سایران مواجهند و نیازمند حمایت ویژه دولت به‌لحاظ اقتصادی هستند».