استفاده از هوانوردی عمومی نیاز اساسی امروز کشور است

مستقل آنلاین/سارا حامدی-  هفته ی  گذشته سیاوش امیرمکری مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها وناوبری هوایی ایران با اشاره به اینکه می‌توان با استفاده از ظرفیت هوانوردی عمومی فرودگاه‌های کشور را اقتصادی کرد، اعلام کرده بود که با توسعه این بخش می‌تواند به ایجاد فضای کسب‌وکار برای خلبانان و دانشجویان خلبانی بیانجامد.

سال هاست که تعداد زیادی از فرودگاه های کشور عملا غیر فعال شده اند و به دلیل کمبود مسافر، شرکت های هواپیمایی کمتر این فرودگاه ها را به عنوان مقصد پروازی خود انتخاب می کنند.در این میان اما یکی از کارشناسان صنعت هوانوردی صحبت امیرمکری در خصوص اقتصادی کردن فرودگاه ها با استفاده از هوانوردی عمومی را پیشنهادی بیسار به جا و درست دانسته و اعلام می کند در صورتی که بتوان از کمترین پتانسیل های موجود در کشور نیز استفاده کرد سود بسیاری نصیب فرودگاه ها شده و به دنبال آن اشتغالزایی شده و بیکاری در بین فعالان و تحصیل کردگان حوزه هوانوردی به کمترین میزان خود می رسد.

یک کارشناس هوانوردی در گفت و گو با مستقل آنلاین با اشاره به اینکه لازم است تا در ابتدا تعریفی از هوانوردی عمومی بیان شود گفت: ساختار تصدی هوانوردی تجاری از نظر ایکائو و یا همان  AVIATION BUSINESS ،  به 3 دسته اصلی تقسیم می شود. 

دسته اول  COMMERCOAL  AIR TRANSPORT یا حمل و نقل تجاری ( متولیان خدمات هوایی برنامه ای و غیر برنامه ای مسافر و بار)، دسته دوم حوزه هوانوردی عمومی و دسته سوم  هوانوردی خاص است و بخش های دیگر از جمله فرودگاهی و ناوبری به عنوان مکمل آن عمل میکنند که در حوزه زیرساختی است.

آرمان بیات ادامه داد : هوانوردی خاص و هوانوردی عمومی  در بسیاری از کشورها تفسیر خود را دارند و در واقع کشورها بر اساس سیاست های منطقه ای و محلی خود آنها را تعریف می کنند که در این بین آمریکا و اروپا تعریف مختص خود را نسبت به این دو شاخه از هوانوردی داشته که البته در قوانین عملیاتی نیز این دو بخش به یکدیگر شباهت بسیاری دارند. لذا لازم است در ایران نیز هوانوردی عمومی و خاص تجاری و غیر تجاری در حوزه بهره برداری ، تعریف و تفسیر مختص خود را داشته باشد.

بیات افزود:  با در نظر گرفتن این تعریف ما در کشور حمل و نقل هوایی تجاری یا ایرلاین داریم که ایرلاین نیز خود به چندین مدل تقسیم می شود و  بخش بعدی نیز هوانوردی عمومی است که به صورت خلاصه ، هر فعالیتی غیر از ایرلاین در دسته هوانوردی عمومی قرار می گیرد ، اگرچه تجاری هم میتواند باشد.

وی تصریح کرد: مرحله بعدی بررسی فضای هوانوردی عمومی و تاثیری است که این بخش از هوانوردی می تواند بر اقتصاد محلی، منطقه ای ،ملی و به خصوص بر اقتصاد هوانوردی خود کشورهای بهره بردار بگذارد. تاکید هوانوردی عمومی بر هواپیماهای کوچک است اما منظور از هواپیمای کوچک صرفا به جهت وزن و ظرفیت نیست بلکه تاکید این نوع از هوانوردی بر استفاده از هواپیماها و هلیکوپترهای مختلف است که می توانند سرویس هایی را در قالب ماموریت هایی تجاری و غیر تجاری تعریف کنند که انجام آنها غیر از ماموریت ذاتی ایرلاین‌ها است. 

این کارشناس صنعت هوانوردی در توضیح هوانوردی عمومی گفت: شهری را در نظر بگیرید که از امکانات شهری مختلفی مانند خیابان، جاده، بلوار، برخوردار است و راهنمایی و رانندگی ، قانون و افسر راهنمایی رانندگی نیز وجود دارد. همچنین تصور کنید اعلام می کنند که ساکنان این شهر تنها باید با اتوبوس تردد کنند و زندگی شخصی و کاری‌شان را با برنامه شرکت واحد که شرکت بهره بردار از اتوبوس های شهری است هماهنگ کنند. در صورتی که شهر مورد نظر ما علاوه بر اتوبوس به تاکسی، ماشین شخصی، ون، مینی بوس، دوچرخه، موتورسیکلت نیز نیاز دارد که همگی آن ها در هوانوردی مصداق داشته و بدان هوانوردی عمومی می گویند. 

بنابراین هنگامی که جز به جزء ساختار کسب و کار هوانوردی عمومی را مورد بررسی قرار دهیم به پارامترهایی تجاری و غیر تجاری می‌رسیم که هر کدام از انها ضمن ایجاد فرصت های کسب و کار کوچک ، تاثیر گذاری اجتناب ناپذیری در پویایی صنعت هوانوردی و همچنین اقتصاد آن و اقتصاد ملی خواهند داشت که از جمله شکل گیری شرکت های خدمات هوانوردی، شرکت های تاکسی هوایی، پیک هوایی ، ایرچارتر ، گردشگری هوایی و شرکت های خدمات دهنده در زنجیره تامین آن ، همچون بخش خدمات عملیات فرودگاهی ، فنی و زمینی و... است؛ در واقع کاربرد هوانوردی عمومی برای کسانی است که به دنبال مدیریت هزینه- فرصت هستند. مانند افرادی که ارزش زمان برایشان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و می خواهند در حداقل زمان به حداکثر بهره وری برسند و از ظرفیت های موجود در هوانوردی عمومی استفاده می کنند که آنها از مشتریان هواپیماهای کوچک به صورت چارتر هستند که نوعا ایرتاکسی معنی می شود و یا شرکت های چارتر شخصی که از هواپیماهای جت سبک استفاده میکنند.

آرمان بیات تصریح کرد: همچنین در هوانوردی عمومی نظام مالکیت هواپیما معنی پیدا میکند و سرمایه داران می توانند خود مالک هواپیما با اهداف اختصاصی شوند که در کشور ما آیین نامه دولت در این مورد وجود دارد. این افراد می توانند هواپیمایی را خریده و آن را در اختیار شرکت بهره بردار  قرداده تا از آن نگهداری کند و مسئولیت های فنی و عملیاتی آن را به عهده بگیرد  که ماهیت آن مالکیت هواپیمای شخصی با بهره برداری اختصاصی است. این اشخاص دیگر برنامه زندگی کاری و شخصی خود را با برنامه شرکت های هواپیمایی یا ایرلاین ها هماهنگ نمی کنند. 

بیات گفت: از هوانوردی عمومی می توان در بخش های مختلفی مانند پدافند غیر عامل ، مدیریت بحران ، حوزه  بهداشت و درمان، کشاورزی (برای سمپاشی و بذرپاشی و ...)، عکسبرداری ، نقشه برداری و کنترل راه ها ، جاده ها ، نفت و گاز و ... نیز  استفاده کرد.

استفاده از ظرفیت های هوانوردی عمومی ، موجب رشد ترافیک هوایی است که خود در اقتصادی شدن فرودگاه ها و افزایش فرصت های شغلی ، موثر است.

هنگامی که فعالیت در حوزه هوانوردی عمومی افزایش یابد ، کسب و کار های کوچک در زنجیره تامین و... شکل خواهد گرفت که تماما مولد دانش و تجربه ای کاربردی است که تقویت بخش حمل و نقل هوایی تجاری و یا ایرلاین ها را به همراه دارد.

وی افزود: امروز بر اساس آمار منتشر شده از سوی یاتا نزدیک به 28 هزار هواپیمای ایرلاینر ( هواپیمای متعلق به شرکت های هواپیمایی) در حال فعالیت هستند در صورتی که بر اساس آمار منتشر شده در سال 2018 در هوانوردی عمومی نزدیک به 448 هزار هواپیما فعالیت می کنند. برای فهم بیشتر این موضوع اگر تعداد خودروهای سبک در کشور را با اتوبوس ها مقایسه کنید با همین اختلاف آماری رو به رو می‌شوید. 

این در حالی است که هوانوردی در کشور ما تنها به ایرلاین ها خلاصه می‌شود.

این کارشناس توضیح داد: موضوع دیگری که لازم است در خصوص اهمیت هوانوردی عمومی مورد توجه قرار بگیرد آن است که در حال حاضر  آمار متوسط ورودی و خروجی هواپیمای تجاری در 70 درصد فرودگاه های کشور حدود 300 پرواز در ماه است که آمار بسیار پایینی است، از 30 درصد باقی مانده از کل فرودگاه های موجود در کشور نیز تنها 20 درصد بین 300 تا 600 پرواز ماهانه دارند  و 10 درصد دیگر پروازهای بیشتر از 600 را تجربه می کنند.

بیات گفت: با بررسی این آمار متوجه می شویم که فرودگاه هایی که کمترین تعداد پرواز ماهانه در آنها انجام می شوند در انتظار ورود ایرلاین‌ها به فرودگاهشان  هستند. لازم است تا در این بخش به نظام شرکت های هواپیمایی  و ساختار حمل و نقل هوایی در کشور نیز اشاره شود که به شدت معیوب بوده و از ساختار درستی برخودار نیستند و نوع هواپیماها نیز مناسب شبکه پرواز ها نمی باشد و همین موجب می شود تا ترافیک و فرکانس پروازی در فرودگاه های کوچک تر و مقاصد کمتر توسعه یافته، کاهش یابد یا به دلایل عدم توجیه اقتصادی ، عملا پروازی انجام نشود.

وی افزود: از طرف دیگر اگر بخواهیم موضوع اهمیت هوانوردی عمومی را بیش از قبل روشن کنیم باید به این نکته نیز اشاره کنیم که از بین جمعیت 85 میلیون نفری در کشور ما چند درصد سرمایه دار هستند و توانایی خرید هواپیما و یا استفاده از ایرتاکسی و ایرچارتر را دارند در پاسخ به این سوال باید گفت تعداد این افراد تا 10 سال پیش حدود 5 میلیون نفر بود که امروز می توان تخمین زد که این آمار رشد داشته است اما ما به یک میلیون نفر بسنده میکنیم. اگر از این تعداد تنها یکهزار نفر یعنی یک دهم درصد ،  به سمت خرید و تملک هواپیماهای کوچک یک موتوره و دو موتوره با قیمت حداقل 300 هزار و حداکثر  یک میلیون دلار بروند ، 1000 فروند هواپیما وارد می شود که  برای هدایت این تعداد از هواپیما حداقل به هزار نفر خلبان مجاز و دارای صلاحیت و همین تعداد مهندس تعمیرات و نگهداری و مکانیک های کمکی نیاز خواهد شد. در کنار آن شرکت های خدمات دهنده عملیاتی تاسیس میگردد که انقلابی در صنعت هوانوردی ایجاد می شود. 

آرمان بیات در پایان تاکید کرد: با در نظر گرفتن مواردی که پیش‌تر مطرح شد می توان نتیجه گرفت با بهره برداری از هوانوردی عمومی ،  فرودگاه‌هایی را که در عمل نیمه فعال و یا غیرفعال هستند را فعال کرده و همچنین بسیاری از منابع انسانی متخصص فارغ التحصیل شده اعم از فنی و عملیاتی ، جذب این بخش می شوند و از جهت ماموریت های تجاری ، هوانوردی عمومی می تواند به صورت مستقیم بر سایر صنایع نیز تاثیر گذار باشد که امید است با انعقاد تفاهم نامه اخیر ، این هدف ملی ، محقق شود.