موسسه مولی‌الموحدین وقف عام است نه وقف خاص یا وقف اولاد
با توجه به نیاز شدید سازمان‌ها به مواد اولیه، شرکت بازرگانی «خیّر» را تأسیس و با ارائه مواد اولیه به قیمت تمام‌شده، مسیر توسعه اقتصادی استان را نسبت به جاهای دیگر هموارتر کردیم. به‌عنوان مثال از آنجا که شرکت ملی فولاد برای افزایش تولید نیاز شدید به ارز داشت و شرکت پسته از محل صادرات، ارزآور بود، از طریق هماهنگی با شرکت پسته نیاز ارزی شرکت ملی فولاد را حل کردیم و از تولید مازاد شرکت فولاد علاوه بر تامین مصالح برای راه سازی، نوسازی ادارات و مدارس و دیگر پروژه‌های مهم را تامین کردیم و درآمد حاصله را برای حمایت از خانواده‌های نیازمند اختصاص دادیم.
رییس هیات مدیره موسسه خیریه مولی‌الموحدین در جمع تعدادی از مسئولان و فعالان اقتصادی از عملکرد این موسسه و شرکت‌های تابعه به‌مثابه یک تجربه موفق برای تبدیل شدن به الگوی کارآفرینی و پیشرفت اقتصادی منطقه‌ای یاد کرد.
احمد مرادعلیزاده در نشست «نقش نهادهای توسعه در پیشرفت و استان کرمان» که چهارشنبه سیزدهم آذرماه در محل اتاق بازرگانی استان کرمان برگزار شد طی سخنانی ضمن تشریح تاریخچه تأسیس موسسه مولی‌الموحدین، ویژگی‌ها و عملکرد این موسسه را تشریح کرد و به پرسش‌های حاضران پاسخ گفت.
نهادهای توسعه در کرمان
مرادعلیزاده در ابتدای نشست، ضمن مرور فعالیت بنگاه‌های اقتصادی نوین در کرمان طی هفتاد سال گذشته از تعطیلی کارخانه ریسندگی و بافندگی خورشید در انتهای دهه بیست آغاز کرد و کشاورزی و دامداری محلی و سنتی و صنعت قالی را به‌عنوان پایه‌های معیشتی استان کرمان در آن روزگار برشمرد.
او گفت: شرکت زغال‌سنگ اولین سرمایه‌گذاری صنعتی در استان کرمان بود که در اواسط دهه چهل و هم‌زمان با اجرای برنامه دوم توسعه اقتصادی و اجتماعی انجام شد. تأسیس سازمان عمران جیرفت با هدف توسعه بخش کشاورزی و باغداری به شیوه‌های جدید توسط دولت، احداث کارخانه سیمان کرمان در اواخر دهه چهل توسط بخش خصوصی، انتقال معدن مس سرچشمه از بخش خصوصی به دولتی در ابتدای دهه پنجاه و شکل‌گیری شرکت ملی صنایع مس ایران و راه‌اندازی صنایع مواد غذایی، لبنیات، کارخانه سیمرغ و دامداری‌ها و گاوداری‌های بخش خصوصی در همین ایام از مهم‌ترین تجربه‌های اقتصادی بودند که معیشت و زندگی بخشی از مردم استان را تحت تاثیر قرار داد.
به گفته مرادعلیزاده، در کنار این فعالیت‌های صنعتی و معدنی، حوزه خدمات نیز فعال شد و شرکت‌هایی مثل کاتی‌تی و ... در حوزه حمل و نقل شکل گرفت. هم‌زمان، احداث مدارسی برای تربیت تکنسین و سپس توسعه دانشگاه کرمان و تأسیس دانشگاه جدید به همت مرحوم افضلی‌پور، استان را در مسیر پیشرفت قرار داد. نیمه دوم دهه پنجاه، کشور درگیر انقلاب و تغییر و تحولات بود اما در دهه شصت، صنایع مس شهید باهنر، لاستیک بارز و مهم‌تر از همه مطالعات و تکمیل اکتشافات گل‌گهر و آغاز کارهای اجرایی این صنعت شکل گرفتند. به گفته ایشان: موتور محرکه توسعه صنعتی و اقتصادی کشور ایجاد نهادها، بنگاه‌ها و موسسات حقوقی بود که توسط دولت و بخش خصوصی ایجاد گردید. گرچه فعالیت‌های اشخاص حقیقی هم در قوام و پایداری اقتصاد کشور نقش داشته و دارد اما شخصیت‌های حقوقی به شفافیت و پایداری با نگاه درازمدت موثرتر بوده و هستند.
خیریه مولی‌الموحدین، موسسه‌ای برای کارآفرینی و توسعه
عضو هیات امنای موسسه مولی‌الموحدین، در ادامه با ترسیم شرایط کشور و استان در دهه شصت و مشکلاتی که متوجه معیشت مردم شده بود گفت: کشور درگیر بحران جنگ بود و عملا دولت برای تامین بودجه و امکانات مشکل داشت.
مرادعلیزاده با بیان خاطراتی از جلسات روزهای دوشنبه ملاقات عمومی استاندار وقت کرمان با مردم، خاطرنشان کرد: بسیاری از مراجعان، گرفتار چهار، پنج هزارتومان پول بودند اما عملا امکانی در دولت برای حمایت و پشتیبانی از مردم فراهم نبود. بخش خصوصی هم در شرایطی نبود که بتواند به‌صورت همه جانبه مشکلی را حل کند. اندیشه تأسیس موسسه‌ای خیریه در چنین فضا و اوضاع و احوالی شکل گرفت.
وی افزود: دو سه سال اولیه راه‌اندازی موسسه، شبیه دیگر موسسات خیریه و به اعتبار و توانمندی خودمان فعالیت کردیم و حدود دو هزار خانواده از نیازمندان را تحت پوشش بردیم.
مرادعلیزاده شیوه تامین منابع اولیه خیریه را این‌گونه بیان کرد: در آن‌زمان همه چیز دولتی بود، با توجه به نیاز شدید سازمان‌ها به مواد اولیه، شرکت بازرگانی «خیّر» را تأسیس و با ارائه مواد اولیه به قیمت تمام‌شده، مسیر توسعه اقتصادی استان را نسبت به جاهای دیگر هموارتر کردیم. به‌عنوان مثال از آنجا که شرکت ملی فولاد برای افزایش تولید نیاز شدید به ارز داشت و شرکت پسته از محل صادرات، ارزآور بود، از طریق هماهنگی با شرکت پسته نیاز ارزی شرکت ملی فولاد را حل کردیم و از تولید مازاد شرکت فولاد علاوه بر تامین مصالح برای راه سازی، نوسازی ادارات و مدارس و دیگر پروژه‌های مهم را تامین کردیم و درآمد حاصله را برای حمایت از خانواده‌های نیازمند اختصاص دادیم.
وی افزود: آن زمان آقای مرعشی جلوی ما را گرفت و گفت ما نمی‌خواهیم برویم فضای خیریه‌های موجود استان را که امین مردم هستند تنگ کنیم. باید به‌جای اعانه‌دادن، روی توانمندسازی افراد کار کنیم.
مرادعلیزاده با اشاره به رویکرد جدید موسسه برای توسعه و ایجاد اشتغال گفت: پس از این ماجرا، بخشی از امکاناتی را که فراهم شده بود با هماهنگی در اختیار کمیته امداد قرار دادیم و افراد تحت پوشش این کمیته قرار گرفتند، سپس درهیأت امنا به این جمع‌بندی رسیدیم که از پتانسیل‌های پنهان و نقاط کوری که وجود دارد استفاده و فضای توسعه استان را فراهم کنیم. بنابراین یکی از مهم‌ترین سیاست‌های موسسه یعنی اولویت کارآفرینی و توسعه اشتغال بر امدادرسانی به افراد سرلوحه کار قرار گرفت.
غیرانتفاعی، غیردولتی و غیرسیاسی
عضو هیات امنای موسسه خیریه مولی‌الموحدین در ادامه رویکرد اصلی و مستمر این موسسه را غیرانتفاعی، غیردولتی و غیرسیاسی بودن آن برشمرد و با اشاره به اینکه این رویکرد حدود فعالیت ما را مشخص و تمایز اصلی ما را با بخش‌های دولتی و خصوصی شکل داده، به تشریح عناصر این رویکرد پرداخت.
موسسه مولی‌الموحدین، غیرانتفاعی و وقف عام است. غیرانتفاعی یعنی اینکه هیچ یک از اعضای هیات امنا سهمی در شرکت‌های موسسه ندارند و هیچ دریافتی رسمی و غیررسمی به‌خاطر عضویتشان نداشته‌اند. طی این سی‌سال تعداد زیادی به عضویت هیات امنا درآمده‌اند و رفته‌اند اما هیچ‌کدام حتا یک ریال دریافتی نداشته‌اند
مرادعلیزاده گفت: تمام کسانی که در این موسسه از همان روز اول فعالیت کرده‌اند با عشق و علاقه آمده‌اند نه با حکم رسمی از طرف نهاد یا سازمان و... بنابراین در مجموعه از همه گرایش‌های سیاسی حضور داشته‌اند. همچنین تا کنون حتی یک ریال از کمک‌های دولتی وارد موسسه نشده است.
وی افزود: موسسه مولی‌الموحدین، غیرانتفاعی و وقف عام است. غیرانتفاعی یعنی اینکه هیچ یک از اعضای هیات امنا سهمی در شرکت‌های موسسه ندارند و هیچ دریافتی رسمی و غیررسمی به‌خاطر عضویتشان نداشته‌اند. طی این سی‌سال تعداد زیادی به عضویت هیات امنا درآمده‌اند و رفته‌اند اما هیچ‌کدام حتا یک ریال دریافتی نداشته‌اند، فقط کسانی از اعضا که در شرکت‌ها مشغول فعالیت هستند، به‌خاطر شغلشان دستمزد می‌گیرند. این موسسه وقف عام است نه وقف خاص یا وقف اولاد و... و طبیعتا طبق قوانین، اظهارنظر و تصمیم‌گیری درباره چنین موقوفه‌ای در زمان انحلال یا تغییرات اساسی بر اساس سیاست‌های حاکمیتی با ولی‌فقیه است.
داستان اساسنامه
حدود دو ماه برای تدوین اساسنامه موسسه وقت گذاشتیم و از مشورت کسانی هم‌چون مرحوم صالحی موسس خیریه سجادیه و کسانی که در مسایل حقوقی دارای تجربه بودند بهره بردیم. مرادعلیزاده مراحل تهیه اساسنامه و تغییراتی را که در آن اعمال شد، در سه مرحله خلاصه کرد و افزود: آن‌چه برای ما در تعریف ارکان موسسه اهمیت داشت، ماندگاری فعالیت‌ها و تجمیع تجربه‌ها در قالب نهادی اثرگذار بود. بنابراین در سال 66 هیات امنایی مرکب از یازده نفر از افراد شامل پنج نفر شخصیت حقوقی و شش شخصیت حقیقی شکل دادیم و به ثبت رساندیم. اشخاص حقوقی امام جمعه مرکز استان، استاندار و سه تن از مدیران بودند. بعد از دوسال فعالیت، آیت‌الله جعغری که عضو هیات امنا بودند با این توجیه که درست نیست من عضو هیات امنای یک سازمان مشخص باشم انصراف دادند. بعد از آن تا اوایل دهه هشتاد، هیات امنا با سه عضو حقوقی و هشت عضو حقیقی به فعالیت خود ادامه داد. در اوایل این دهه وظیفه بررسی صلاحیت و ثبت موسسات خیریه به نیروی انتظامی واگذار شد.
نیروی انتظامی اساسنامه واحدی را طراحی کرد و موسسات خیریه موظف به تبعیت و فعالیت با اساسنامه تیپ و شرایط جدید شدند. در این اساسنامه همه اعضای هیات امنای موسسات باید عضو حقیقی می‌شدند. ما مدت زیادی صبر کردیم و اساسنامه را تغییر ندادیم چون معتقد بودیم اساسنامه اولیه ما قوی‌تر است. دلیلمان هم این بود که هنگام بررسی اساسنامه مجموعه‌هایی مثل موقوفه کرمانیان، موقوفه گروسی و مجموعه صنعتی وسایر موسسات موفق متوجه شده بودیم که رمز ماندگاری این نهادها این بوده که یک‌سری اشخاص حقوقی را در مدیریتشان درگیر کرده‌اند. آن زمان از نیروی انتظامی یکی دو بار تذکر دادند و نامه نوشتند و ما را موظف به رعایت اساسنامه جدید کردند
رییس هیات مدیره موسسه مولی‌الموحدین افزود: نیروی انتظامی اساسنامه واحدی را طراحی کرد و موسسات خیریه موظف به تبعیت و فعالیت با اساسنامه تیپ و شرایط جدید شدند. در این اساسنامه همه اعضای هیات امنای موسسات باید عضو حقیقی می‌شدند. ما مدت زیادی صبر کردیم و اساسنامه را تغییر ندادیم چون معتقد بودیم اساسنامه اولیه ما قوی‌تر است. دلیلمان هم این بود که هنگام بررسی اساسنامه مجموعه‌هایی مثل موقوفه کرمانیان، موقوفه گروسی و مجموعه صنعتی وسایر موسسات موفق متوجه شده بودیم که رمز ماندگاری این نهادها این بوده که یک‌سری اشخاص حقوقی را در مدیریتشان درگیر کرده‌اند. آن زمان از نیروی انتظامی یکی دو بار تذکر دادند و نامه نوشتند و ما را موظف به رعایت اساسنامه جدید کردند. با برخی حقوق‌دان‌ها که مشورت کردیم استدلالشان این بود که موسسات خیریه نمی‌توانند برای دستگاه‌های دولتی یا نهادها تعیین تکلیف کنند، نمی‌توانند برای استاندار یا فرمانده ارتش یا فرماندار تکلیفی مشخص کنند. آن اشخاص حقوقی ماموریت دارند در چارچوب وظایف ابلاغی از طرف سازمان متبوعشان فعال باشند و اگر علاقمند به فعالیت باشند، خارج از اوقات اداری می‌توانند کمک کنند اما اگر علاقمند نباشند هیچکس نمی تواند برایشان تعیین تکلیف کند.
مرادعلیزاده اضافه کرد: احتمالا نیروی انتظامی با همین استدلال الزام کرد که همه شخصیت‌های حقوقی، حقیقی شوند. آن‌زمان آقای کریمی استاندار بود، به ایشان و بقیه اشخاص حقوقی موضوع را اعلام کردیم که علاقمند به ادامه همکاری به‌صورت اشخاص حقیقی هستید یا خیر که ایشان موافقت کردند و رییس هیات امنا ماندند و از آن پس هیات امنا با همان ترکیب یازده نفره و بدون هیچ تغییری به کار خود ادامه داده است.
عضو هیات امنای موسسه مولی‌الموحدین با یادآوری این نکته که کلیه اموال، املاک و دارایی‌های این موقوفه عام، ثبت می‌شود و هیات امنا بر اساس گزارش‌هایی که از شرکت‌ها می‌آید، در صورت نیاز مصوب یا تبدیل به احسن می‌کند افزود: موسسه در حال حاضر با کوچک‌ترین ستاد و چهار کارمند اداره می‌شود چرا که دارایی اصلی موسسه شرکت‌هایی هستند که ذیل قانون تجارت و با شفافیت کامل فعالیت می‌کنند به‌طوری که اکثر این شرکت‌ها تا سال 96 مفاسا حساب گرفته‌اند و یا سال‌های اخیرشان در حال بررسی‌اند. شرکت‌ها بر اساس قانون حسابرسی می‌شوند و گزارش سالانه می‌دهند. موسسه هم ناظر مالیاتی دارد، با حساسیت، ناظر انتخاب و رسیدگی می‌کند و هر کس هر زمان سوالی داشته باشد توضیح داده می‌شود.
وی تاکید کرد: در عین حال ما خود را موظف به پاسخگویی به مسئولین و شخصیت‌های حقوقی مسئول در استان می دانیم و با توجه به شرایط حساس برای شفافیت در کشور و اطلاع مردم، خودمان را موظف به توضیح و اراثه گزارش می‌دانیم.
عدم رقابت با بخش خصوصی
مرادعلیزاده ویژگی موسسه را پرهیز از رقابت با بخش خصوصی برشمرد و تاکید کرد: ما به فعالیت‌هایی که بخش خصوصی علاقمند است و امکانش را دارد، ورود نمی‌کنیم. فعالیت‌های موسسه عمدتا معطوف به جاهایی است که بخش خصوصی یا توانمندی لازم را نداشته و یا علاقمند نبوده و دولت هم امکان سرمایه‌گذاری و توسعه نداشته و یا در حیطه وظائف خودش نمی‌دانسته است.
تنها جایی که ممکن است شائبه فعالیت عادی و رقابت با خصوصی را ایجاد کند هتل‌داری است که البته دلیل اصلی راه‌اندازی این هتل، نیازی بود که هنگام تأسیس هواپیمایی ماهان احساس شد که باید به کارشناسان روسی خدمات می‌دادیم. البته مالک هتل یعنی شرکت هزار هم‌اکنون توسعه یافته و در حوزه خودروسازی هم فعال است، با این‌همه تصمیم داریم بخشی از دارایی‌های شرکت را تبدیل کنیم به ایجاد یک نهاد درمانی برای بیماران سرطانی که در جنوب شرق جایش خالی است.
وی با یادآوری این نکته که موسسه هیچ‌گاه به فعالیت‌هایی مثل بانکداری یا ساخت‌وساز و کشاورزی نپرداخته افزود: تنها جایی که ممکن است شاثبه فعالیت عادی و رقابت با خصوصی را ایجاد کند هتل‌داری است که البته دلیل اصلی راه‌اندازی این هتل، نیازی بود که هنگام تأسیس هواپیمایی ماهان احساس شد که باید به کارشناسان روسی خدمات می‌دادیم. البته مالک هتل یعنی شرکت هزار هم‌اکنون توسعه یافته و در حوزه خودروسازی هم فعال است، با این‌همه تصمیم داریم بخشی از دارایی‌های شرکت را تبدیل کنیم به ایجاد یک نهاد درمانی برای بیماران سرطانی که در جنوب شرق جایش خالی است.
وی افزود: موسسه در طول دوران عملکردش هیچ وامی از هیچ بانکی دریافت نکرده و بدهکاری خاصی به اشخاص حقیقی و حقوقی و بانک‌ها ندارد؛ شرکت‌های زیرمجموعه هم هیچ معوقه بانکی ندارند.
معرفی شرکت‌های موسسه
احمد مرادعلیزاده در ادامه سخنان خود در نشست نقش نهادهای توسعه در پیشرفت کرمان، به معرفی شرکت‌های زیرمجموعه موسسه مولی‌الموحدین پرداخت و با بیان تاریخچه آن‌ها، دلیل ورود و سرمایه‌گذاری در هر حوزه را بر اساس سیاست‌های کلی موسسه تشریح کرد.
وی با اشاره به برخی صحبت‌ها درباره برخورداری موسسه از رانت‌های دولتی به تأسیس سازمان عمران کرمان در سال70 اشاره کرد و گفت: مدیرانی که در حوزه اقتصاد، تجارب و مطالعاتی داشتند، رویکردهای اقتصادی کشورهای مختلف از جمله چین و جنوب‌شرق آسیا را بررسی کرده بودند و پیشنهاد تأسیس مناطقی را دادند که امکان سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی آسان‌تر در آن‌ها فراهم شود. با پیگیری این پیشنهاد و طی کردن مراتب قانونی و اخذ مجوزها، اولین منطقه ویژه اقتصادی ایران در سیرجان تأسیس شد. بنابراین نه تنها رانتی نبوده که برویم بگیریم بلکه این فرصت را موسسه خلق کرد و بعدا به سایر نقاط کشور هم تعمیم داده شد.
ایشان با ذکر این نکته که راه‌اندازی صنایع خودروسازی در بم و تأسیس ارگ جدید باعث تحول عمیق در منطقه شده برخی خاطرات را خاطرنشان کرد و افزود: با همه کسانی که در مورد خودروسازی در بم مشورت می‌شد بلااستثنا می‌گفتند بم ظرفیت و پتانسیل ندارد، ناامن است، کدام مهندس یا کارشناس می‌آید در آن گرما کار کند؟ این میان تنها یک‌نفر ایستادگی کرد و گفت ما باید سرریز جمعیت تحصیل کرده جنوب شرقی را در یک نقطه جذب و مشغول به کار کنیم. تا کی قرار است نیروی انسانی متخصص در تهران و اصفهان یا کرمان جمع شوند؟ با همین استدلال سرمایه‌گذار خارجی را راضی کرد، با همین استدلال مدیران اولیه خودروسازی آقایان سجادی، علمی و مجلسی که همه فوت شدند و خدایشان رحمت کند پای کار ایستادند.
مرادعلیزاده افزود: وقتی مرحوم سجادی به بم آمد، نیامد که فقط خودروسازی راه بیاندازد، سجادی در بم بنای یک فرهنگ را گذاشت. فقط خودرو نساخت، ارگ جدیدی را با مجموعه‌ای از امکانات بنا کرد که در آن ده‌ها خودروساز و شرکت جانبی فعالیت و حدود هشت درصد صنعت خودروی کشور را تامین می‌کنند. حالا به تحریم و مسایل پیچیده‌ای که الان اتفاق افتاده و دارد تاثیر خیلی بدی را می گذارد کاری نداریم اما واقعا چهره بم تغییر کرد. صنعت، وضعیت اجتماعی آنجا را تغییر داد. فرودگاه ایجاد شد، کارشناس آمد. الان چند هزار نفر هر روز تا شعاع 50کیلومتری بم، به ارگ جدید می‌آیند و مشغول کار می‌شوند. دوستان اگر نرفته‌اند بروند بازدید کنند و تاثیر آن نیت پاک را برای ارتقای وضعیت منطقه در همه ابعاد ببینند.
مرادعلیزاده با یادآوری یک خاطره از سفر استاندار وقت به مشهد در سال 69 گفت: در کرمان اتفاقی امنیتی افتاده بود، 24ساعت طول کشید تا استاندار به کرمان برسد. بلافاصله پس از بازگشت گفت باید یک شرکت هواپیمایی راه بیاندازیم که پل توسعه کرمان بشود. داستان تأسیس را احتمالا شنیده‌اید؛ هم‌اکنون یک شرکت هواپیمایی باکیفیت در ایران با نام ماهان داریم که سی درصد صنعت هوایی کشور است. جدای از تاثیرات اقتصادی و اجتماعی همین دو صنعت کرمان‌خودرو و هواپیمایی ماهان، الان بیش از بیست هزار نفر را به‌صورت مستقیم مشغول به کار کرده‌اند. تعداد شغل‌های غیرمستقیم که حداقل سه برابرمستقیم است.
وی با ذکر اینکه مجموعه شرکت نیروگاهی «آرین مهتاب‌گستر» که 52درصد سهام آن متعلق به موسسه است هم‌اکنون 5/4 درصد برق کشور را تامین می‌کند، گفت: این شرکت پنج درصد از پروژه‌های نیروگاهی را نیز پیش می‌برد.
در کرمان اتفاقی امنیتی افتاده بود، 24ساعت طول کشید تا استاندار به کرمان برسد. بلافاصله پس از بازگشت گفت باید یک شرکت هواپیمایی راه بیاندازیم که پل توسعه کرمان بشود. داستان تأسیس را احتمالا شنیده‌اید؛ هم‌اکنون یک شرکت هواپیمایی باکیفیت در ایران با نام ماهان داریم که سی درصد صنعت هوایی کشور است. جدای از تاثیرات اقتصادی و اجتماعی همین دو صنعت کرمان‌خودرو و هواپیمایی ماهان، الان بیش از بیست هزار نفر را به‌صورت مستقیم مشغول به کار کرده‌اند. تعداد شغل‌های غیرمستقیم که حداقل سه برابرمستقیم است
مرادعلیزاده با اشاره به اینکه در دوران استانداری آقای بانک، ایده طرح هفت‌باغ شکل اجرایی گرفت، گفت: یک شرکت مهندسی مشاور محاسبه کرد که برای اجرای طرح و آماده‌سازی، دو هزارتومان به ازای هر متر مربع نیاز است. طی فراخوانی همین مبلغ از متقاضیان گرفته شد و بیش از سه میلیارد تومان پول جمع شد. زمین‌ها بر اساس قانون از دولت به شرکت منتقل و به مردم واگذار شد و شرکت عمران علوی ماهان (هفت باغ) نیز متعهد شد که اتوبان را بسازد، آب و برق آن را تامین کند و تحولات را پیش ببرد و امروز یکی از مهم‌ترین محورهای گردشگری شهر کرمان است که با کابری فرهنگی در بهبود وضعیت اجتماعی استان کرمان بسیار موثر خواهد بود. او گفت: جهت‌گیری تمامی این فعالیت‌ها از جنس توسعه است، از جنس فعالیت‌هایی که در زمره وظایف روزمره دولت یا توان و انگیزه بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری نبوده است و خوشبختانه از ارزش افزوده این کار مردم استفاده حداکثر را بردند.
الگویی برای توسعه منطقه‌ای
احمد مرادعلیزاده ضمن اشاره به این نکته که ما از سال 84 به بعد نتوانستیم کار ارزشمند و جدیدی را بنیان بگذاریم، خاطرنشان کرد: اگر آن مسیر دنبال می‌شد و دولت و دیگر مسئولان حمایت و همراهی می‌کردند، اتفاقات خوبی برای پیشرفت منطقه و درنهایت کشور می‌توانست شکل بگیرد.
وی با ذکر خاطره‌ای از مرحوم زواره‌ای که خطاب به آقای مرعشی گفته بود «من اگر جای تو بودم، دو کار را انجام نمی‌دادم، یکی تأسیس کرمان‌خودرو و دیگری هواپیمایی ماهان؛ چراکه هیج‌کس باور نمی‌کند که اینها متعلق به تو یا آیت‌الله هاشمی نیست» افزود: موسسه‌ای که از روز اول هیچ منبع درآمدی نداشته و از اعانه هیچ فرد حقیقی، بخش خصوصی و کمک دولت استفاده نکرده ولی توانسته بر اساس یک جهت‌گیری درست و سازوکارهای عرفی، از افراد مطلع و کاربلد استفاده کند، منابع را ایجاد و پروژه‌ها را محقق نماید و ثروتی را خلق کند که متعلق به عموم مردم است، می‌تواند یک الگو برای توسعه‌های منطقه‌ای باشد. همین هواپیمایی ماهان علاوه بر حضور جدی در عرصه هوانوردی، به‌عنوان معین اقتصاد مقاومتی، برنامه‌های اثرگذاری را در حوزه گردشگری برای مناطق شهداد و خبر بافت طراحی کرده که ارزش افزوده بزرگی را برای این مناطق خلق خواهد کرد.
مرادعلیزاده با اشاره به فعالیت‌های گسترده اجتماعی موسسه، به موضوع توسعه متوازن پرداخت و گفت: فعالیت‌های اجتماعی موسسه در ایران بی‌نظیر است اما به‌دلیل اینکه نمی‌خواستیم جنبه تبلیغ پیدا کند زیاد آن‌ها را مطرح نکرده‌ایم. سایتی در ابتدای هفت‌باغ ساخته‌ایم که در بخشی از آن بیماران کرونونیک به‌بهترین شکل ممکن نگهداری می‌شوند، بیماران روانی که واقعا برای خانواده‌ها مشکل درست می‌کردند، کاری که قبلا در انتهای خیابان ناصریه کرمان در محلی که به آن گداخانه می‌گفتند با بدترین وضعیت انجام می‌شد. در کنار آن مرکز نگهداری معلولان ذهنی و جسمی زیر چهارده سال به ظرفیت پذیرش دو هزار نفر ساخته شده. بخش خصوصی دیگری آنجا کارگاه درست کرده برای بچه‌های آموزش‌پذیر مجموعه‌ای برای بیماران اوتیسم کرمان احداث شده و فعال است، مدرسه و خوابگاه شبانه‌روزی برای نابینایان احداث شده. کتابخانه و مجموعه ورزشی در بلوار 22بهمن که در اختیار آموزش و پرورش استثنایی قرار گرفته، مرکز تحقیقات ژنتیک برای دانشگاه باهنر تأسیس شده است. مرکزنوینی برای نگهداری از سالمندان احداث شده و فعال است.
یک مقایسه تطبیقی؛ مس و ارگ جدید
مهندس مرادعلیزاده که سابقه دو دوره مدیریت شرکت ملی صنایع مس ایران را در کارنامه دارد، در ادامه موضوع توسعه
سایتی در ابتدای هفت‌باغ ساخته‌ایم که در بخشی از آن بیماران کرونونیک به‌بهترین شکل ممکن نگهداری می‌شوند، بیماران روانی که واقعا برای خانواده‌ها مشکل درست می‌کردند، کاری که قبلا در انتهای خیابان ناصریه کرمان در محلی که به آن گداخانه می‌گفتند با بدترین وضعیت انجام می‌شد. در کنار آن مرکز نگهداری معلولان ذهنی و جسمی زیر چهارده سال به ظرفیت پذیرش دو هزار نفر ساخته شده
منطقه‌ای، ضمن مقایسه پرداخت مالیات‌ها و حقوق دولتی شرکت مس و مجموعه ارگ جدید گفت: این شرکت‌ها همه طبق قانون عمل می‌کنند ولی مقایسه پرداخت مالیات این مجموعه‌ها و تاثیر آن در توسعه سرزمین‌های ذینفع، قابل توجه است. شرکت مس از سال 93 تا 97 حدود سی‌هزار میلیارد تومان فروش داشته ودر مجموع حدود سه هزار میلیارد تومان شامل انواع مالیات‌های تکلیفی، ارزش افزوده، حقوق معدنی و حق آلایندگی و... به دولت پرداخته است یعنی ده درصد از درآمد کل آن شرکت اما در همین بازه زمانی مجموعه فروش شرکت‌های فعال در ارگ جدید بم حدود 40هزار میلیارد تومان بوده ولی جمعا حدود هشت هزار میلیارد تومان به دولت پرداخت کرده است یعنی بیست درصد.
وی گفت: بالاترین سرانه مالیات ارزش افزوده در استان کرمان متعلق به بم است و پس از آن و با فاصله بسیار، شهر کرمان قرار دارد. رفسنجان با وجود اینکه معادن بزرگ مس را دارد در رتبه سوم قرار دارد و سیرجان به‌خاطر معادن گل‌گهر و صنایع فولاد در رتبه چهارم. این مقایسه ارزش فعالیت‌هایی از این دست را برای مناطق کشور به خوبی نشان می‌دهد، جایی که خلق ثروت از هیچ در بیابان‌های بروات، منفعت بیشتری از معادن بزرگ و خدادادی مس و آهن به منطقه می‌رساند. می تاکید کرد: قصد این مقایسه، ارزش‌گذاری و خوب و بد جلوه‌دادن یا درست و غلط بودن مسیر کاری شرکت‌های دیگر نیست، نیت فقط بررسی تاثیرگذاری نوع فعالیت‌ها در منطقه است.
ترمیم هیات امنا؛ به‌زودی
شرکت مس از سال 93 تا 97 حدود سی‌هزار میلیارد تومان فروش داشته ودر مجموع حدود سه هزار میلیارد تومان شامل انواع مالیات‌های تکلیفی، ارزش افزوده، حقوق معدنی و حق آلایندگی و... به دولت پرداخته است یعنی ده درصد از درآمد کل آن شرکت اما در همین بازه زمانی مجموعه فروش شرکت‌های فعال در ارگ جدید بم حدود 40هزار میلیارد تومان بوده ولی جمعا حدود هشت هزار میلیارد تومان به دولت پرداخت کرده است یعنی بیست درصد.
در پایان این نشست، مهندس مرادعلیزاده به پرسش‌های حاضران پاسخ گفت. وی در پاسخ به سوالی درباره شرکت سهام طلایی گفت: این شرکت در زمان استانداری آقای بانک تأسیس و ارتباط سازمانی با موسسه ندارد ولی یکی از شرکت‌های خوب و فعال استان است و سهامش حدود 120برابر رشد کرده است و مدیرانش پاسخگوی سوالات سهام‌داران خواهند بود.
وی همچنین در پاسخ یکی از حضار که پرسیده بود که آیا کمک به حوزه علمیه هم از ماموریت‌های خیریه است، گفت: در اساسنامه اولیه‌ای که ما تهیه کرده بودیم، این بند وجود داشته که بخشی از سود حاصله از عملکرد واحدها جهت کمک به مراکزفرهنگی از جمله حوزه های علمیه تعلق بگیرد و ما به تعهداتمان پایبند هستیم. مساله‌ای که وجود دارد این است که شرکت‌ها اولویتشان توسعه اشتغال و حفظ وضعیت خودشان در این شرایط سخت اقتصادی است. همین هواپیمایی ماهان فقط ده هزار نان‌خور دارد و همین‌که بتواند از پس هزینه‌هایش در این شرایط و در رقابت با شرکت‌های دولتی بربیاید کار بزرگی کرده است. کرمان‌خودرو هم مثل بقیه بنگاه‌های اقتصادی در کشور شرایط سختی را می‌گذراند و اولویت مسئولان این شرکت آن است که نیروی کارشان را حفظ کنند، بنابراین محدودیت منابع جدی است ولی در آینده حتما جهت گیری هیات امنای موسسه به رفع دغدغه‌های فرهنگی و آموزشی خواهد بود.
مرادعلیزاده درپاسخ به سوال یکی دیگر از حاضران، اعضای هیات امنای موسسه را این‌گونه معرفی کرد: آقای کریمی رییس هیات امناست، آقایان مرعشی، مصطفوی، عرب‌نژاد، فرشاد، ذوالعلی، پهلوان‌زاده، غضنفری، فدائی و خودم عضو هیات امنا هستیم. مرحوم سجادی نیز عضو بودند که باید جایگزین شوند، ضمن اینکه یکی دیگر از اعضا به‌خاطر شرایط جسمی و آقای مرعشی هم دو سه سال است که اعلام کرده‌اند به‌خاطر حضور جدی‌شان در عرصه سیاست، از هیات امنا کنار می‌روند. البته ما تا کنون مقاومت کرده‌ایم و معتقدیم حضور ایشان به‌عنوان بنیان‌گذار و ایده‌پرداز اصلی برای موسسه مغتنم است اما احتمالا هنگام ترمیم هیات امنا، کناره‌گیری کنند. البته همه این عزیزان و بسیاری دیگر از دوستان دیگر سال‌هاست بدون منت و چشم‌داشت، همکاری می‌کنند و فعالیت‌ها را پیش می‌برند و مطمثن هستم چون تعهدشان به توسعه استان است، در هر حال یاریگر مجموعه خواهند بود.
ارسال نظر