واگذاری سهام خودروسازان پایان انحصار است

مستقل آنلاین - سرویس اقتصادی/سعید قلیچی: سال هاست که خودروسازان داخلی درگیر چرخه معیوب تامین منابع برای تولید هستند. با این حال کارشناسان می گویند که بهترین راه برای عبور از بحران کنونی این صنعت، کاهش هزینه های مربوط به تولید است. مدت هاست که هزینه بالای تولید تبدیل به یکی از موانع اصلی پیش روی خودروسازان شده است. افزایش هزینه های مربوط به تامین مواد اولیه تنها یکی از مشکلات صنعت خودروی کشور است، در کنار این موضوع افزایش حقوق، دستمزد و هزینه های مالی بخش قابل توجهی از بهای تمام شده خودرو را تشکیل می دهد. 

عبور از انحصار در صنعت خودروسازی یکی از وعده هایی است که بارها از سوی دولتی ها مطرح شده، اما پس از گذشت مدت زمانی کوتاه فراموش شده است. چند روز پیش و در مراسم روز ملی اصناف، رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت از برنامه این وزارتخانه برای واگذاری سهام دو خودروساز بزرگ کشور تا پایان سال 99 خبر داد. در چنین شرایطی برخی کارشناسان معتقدند واگذاری باقی مانده سهام خودروسازان در شرایط فعلی به خریداران داخلی چندان به صلاح نیست. 

شهرام آزادی، کارشناس خودرو و عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی یکی از کارشناسانی است که می گوید: بهتر است منتظر زمان بهتری برای واگذاری سهام خودروسازان باشیم. او در گفتگو با خبرنگار «مستقل آنلاین» می گوید: به دلیل اعمال تحریم های آمریکا علیه صنعت خودروسازی و قطعه سازی کشور و همینطور تضعیف زنجیره تولید خودرو در شرایط فعلی، بهتر است تا فراهم شدن فضای بین‌المللی مناسبتر برای واگذاری سهام خودروسازان صبر کنیم. 

وزیر صنعت، معدن و تجارت می گوید: برای ارائه سهام دولت در خودروسازی‌ها در برهه نخست اموال غیرتولیدی این شرکت‌ها واگذار خواهد شد. واگذاری اموال غیرتولیدی خودروسازان یکی از برنامه های پیش بینی شده وزارت صمت برای جلوگیری از تکرار تجربه تلخ خصوصی‌سازی‌هاست. آنطور که رحمانی اعلام کرده واگذاری شرکت های تابعه خودروسازان در مرحله بعدی واگذاری سهم دولت در سایپا و ایران خودرو برنامه ریزی شده است. 

کارشناسان شرایط مختلفی را برای موفقیت در واگذاری سهام خودروسازان مطرح می کنند، اما مهمترین مساله از نظر آنها این است که این واگذاری نباید به انحصاری دیگر در تولید خودروهای داخلی ختم شود. آزادی در گفتگو با «مستقل آنلاین» مهمترین شرط موفقیت در واگذاری سهام خودروسازان را توسعه این صنعت در آینده می داند. او می گوید: واگذاری سهام سایپا و ایران خودرو در شرایط امروز کشور تنها در صورتی می تواند به درستی انجام شود که واگذاری ها به منافع و توسعه صنعت خودرو ختم شود. 

هراس از سرنوشت مشابه خصوصی سازی های ناموفق در کشور یکی از نگرانی های اصلی کارشناسان صنعت خودرو درباره واگذاری سهام خودروسازان را تشکیل می دهد. آزادی در این زمینه می گوید: در واگذاری سهام خودروسازان نکته دارای اهمیت، تکرار نشدن شرایطی مشابه سایر خصوصی سازی های شرکت های دولت است. عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی معتقد است که اگر نظارت درستی در خصوصی سازی سهام خودروسازان وجود نداشته باشد نه تنها مشکلات این صنعت حل نمی شود که تبعات جبران‌ ناپذیر بیشتری برای اقتصاد کشور ایجاد خواهد شد. 

این کارشناس صنعت خودرو می گوید: تحریم های اقتصادی موجب ضعیف شدن خودروسازان و قطعه سازان داخلی و زنجیره تولید آنها شده است. در چنین شرایطی به عقیده من بهتر است تا فراهم شدن فضایی مناسب از نظر بین المللی و اقتصادی صبر کرد. اگر شرایطی در کشور ایجاد شود که ارتباط خودروسازان داخلی با خودروسازان بین المللی دوباره برقرار شده و شرکت‌های خارجی آماده حضور در صنعت و بازار خودرو ایران شوند، می توانیم به موفقیت بیشتر واگذاری سهام خودروسازان امیدوار باشیم. به نظر من بهترین گزینه برای واگذاری باقی مانده سهام دولت در صنعت خودرو، خودروسازان بین المللی هستند. 

آزادی همچنین با بیان این نکته که هدف اصلی از واگذاری سهام خودروسازان و خروج دولت از نقش آفرینی در صنعت خودرو، پایان یافتن انحصار موجود در این صنعت و بازار است، اضافه کرد: در حال حاضر برخی خبرها از اعلام آمادگی یک کنسرسیوم از قطعه سازان داخلی برای خرید سهام خودروسازان مطرح بزرگ است، اما این نگرانی وجود دارد که بازهم شاهد ایجاد انحصار دیگری در این صنعت باشیم. 

عضو هیات علمی دانشگاه صنعت خواجه نصیر الدین طوسی در پایان درباره ترکیب مناسب برای واگذاری سهام خودروسازان مطرح کشور، گفت: به نظر من ترکیب شرکت های خارجی و قطعه‌سازان داخلی می تواند برای سهامداری در صنعت خودروی کشور مفید باشد.

با چنین ترکیبی و اعتقاد به بازار رقابتی می توانیم امیدوار باشیم که انحصار صنعت خودروسازی کشور پایان پیدا کند و این صنعت مهم و اشتغالزا و پیشران تولید در مسیر توسعه به حرکت خود ادامه دهد.