ثبات اقتصاد و کنترل تورم پیش شرط حذف 4صفر از پول ملی

مستقل آنلاین / گروه اقتصادی: لایحه پیشنهادی بانک مرکزی مبنی بر تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان و حذف چهار صفر چند هفته پیش از این بود که به تصویب هیات دولت رسید. نظر دولت این است که باید کاهش هزینه چاپ و نشر اسکناس و سکوک در اولویت قرار گیرد، با این حال آنطور که برخی از اعضای کابینه اعلام کرده اند؛ اهداف اصلی این مصوبه حفظ کارایی پول ملی، تسهیل و بازیابی نقش ابزارهای پرداخت نقد در تبادلات پولی داخلی، کارآمدی نظام پولی جدید در سال های آتی استمرار و نرخ برابری واحد پول ملی با ارزهای جهان و هماهنگی با آنچه در فرهنگ و عرف جامعه درباره واحد پول ملی رواج یافته مطرح شده است. 

موضوع کاهش صفر از پول ملی در میان کشورهای جهان دارای سابقه‌ای هفتاد ساله است. این تصمیم تاکنون تقریبا در ۲۰ کشور عملیاتی شده و تجربه‌های مختلفی نیز در نتیجه آن به دست آمده است. برای نمونه در کشورهایی مانند آلمان پس از جنگ جهانی دوم، هلند و حتی ترکیه با حذف ۶ صفر در یک دهه گذشته رخ داد و به نتایج بسیار مثبتی نیز دست یافتند؛ از طرف دیگر کشورهایی مانند برزیل و ونزوئلا با چندین بار حذف صفر هیچ گونه نتایج مثبتی به دست نیاورده‌اند. با این نگاه می‌توان گفت همواره حذف صفر از پول ملی نتیجه مثبتی برای اقتصاد کشور به همراه ندارد. 

کارشناسان اقتصادی معتقدند که برچیدن امتیازهای رانتی، بهبود فضای کسب و کار، استقلال بانک مرکزی، اصلاح نظام بانکی، کاهش وزنه دولت در بودجه، مهار نقدینگی از مهمترین پیش نیازهای کارآمد کردن حذف صفر از پول ملی است، در غیر این صورت اجرای مصوبه تنها بی‌نظمی در نظام‌های مالی و هزینه خواهد بود. 

پیش شرط‌های حذف صفر از پول ملی 

وحید شقاقی شهری، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در گفتگو با خبرنگار «مستقل آنلاین» درباره شرایط و پیش شرط های حذف صفر از پول ملی می‌گوید: باتوجه به مشکلات عدیده اقتصادی در کشور و ضرورت در اولویت گذاشتن به حل این مشکلات، پرداختن به مسئله‌ای مانند حذف 4 صفر از پول ملی ضرورتی ندارد و فقط وقت بسیاری را از مجلس و دولت، آن هم در این شرایط حساس خواهد گرفت. 

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: حذف 4 صفر از پول ملی موضوعی بسیار پیچیده به لحاظ اقتصادی است و نباید با تصمیمات احساسی و سطحی مشکلات اقتصادی را مضاعف کرد چراکه ممکن است به‌صورت مقطعی از مشکلات عبور کنیم اما در ادامه از چاله به چاه خواهیم افتاد. به نظر می‌رسد در حال حاضر هنوز زیرساخت‌های حذف 4صفر از پول ملی ایجاد نشده است و این مسئله تورم را به‌دنبال خواهد داشت. 

این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: قبل از حذف صفرها، باید تورم کاملا کنترل شود و اگر اقتصاد به ثبات نرسد کاهش صفرها تورم را افزایش می‌دهد. در شرایط اقتصادی کنونی حذف 4 صفر از پول ملی به مصلحت کشور نیست و باید اجازه داد با به ثبات رسیدن وضعیت اقتصادی و کنترل تورم زیرساخت‌های این مهم ایجاد شود. 

شقاقی شهری درباره پیش شرط‌های لازم برای اجرای طرح حذف صفر از پول ملی گفت: حذف صفرها از پول ملی فقط در چارچوب یک استراتژی (راهبرد یا رهنمود) و بسته‌ای از اصلاحات اقتصادی با هدف کاهش بدهی‌ها و کسری بودجه دولت و همراه با آن، مهار جدی رشد نقدینگی ، تنش‌زدایی سیاسی و جذب سرمایه گذاری خارجی و همچنین افزایش اعتماد عمومی به رشد اقتصادی کشور در سایه اصلاحات در نظام اداری و به ویژه در نظام بانکی کشور باید تهیه و تدوین و به اجرا گذاشته شود. 

وی در پایان گفت: در چارچوب اقتصاد بازارمحور، برچیدن امتیازهای رانتی، بهبود فضای کسب و کار، استقلال بانک مرکزی، اصلاح نظام بانکی، کاهش وزنه دولت در بودجه، مهار نقدینگی و نیز حل مشکل تحریم و تنش‌زادیی باید نخستین اولویت‌های اقتصادی باشد.