چشم‌انداز روشن حوزه انرژی در ایران در بلندمدت

این مجموعه از چندین سال قبل با اقدامی هوشمندانه و در جهت تامین بخشی از نیاز شرکت‌های سرمایه‌پذیر خود، نسبت به تاسیس شرکت تولید و توسعه پویا انرژی نگین سبز خاورمیانه، و سرمایه گذاری در صنعت برق، از طریق تملک، توسعه و احداث نیروگاه در نقاط مختلف کشور، اقدام کرد.

در ادامه گفت‌و‌گو با مدیرعامل شرکت پویاانرژی نگین سبز خاورمیانه، را می‌خوانید:

مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی نگین سبز خاورمیانه گفت: یکی از پروژه‌هایی که قرار است در ابتدای سال ۱۴۰۲ شروع کنیم، پروژه بخش بخار سیکل ترکیبی است. واحدهای گازی راندمان ۳۴ درصد اسمی و ۳۲.۵ درصد واقعی دارند و بخش قابل توجهی از انرژی از طریق دود اگزوز وارد محیط می‌شود که هم دما و هم آلایندگی دارد. چهار واحد گازی داریم و می‌توانیم دو واحد بخار در ادامه این پروژه احداث کنیم تا راندمان را به ۵۰ درصد برسانیم. سرمایه‌گذاری موردنیاز برای احداث دو واحد بخار ۲۶۰ میلیون یورو است که امیدواریم این پروژه را از طریق EPCF یا داشته‌های ارزی هلدینگ ومعادن اجرا کنیم. افق روشنی در زمینه اجرای این پروژه وجود دارد چرا که هم بازیافت انرژی هدررفته است و هم اینکه در راستای تامین ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه برق مورد توافق وزارتخانه‌های صمت و نیرو است و اجرای این پروژه می‌تواند بخشی از این خواسته را محقق کند.

محمدزمان جلویان  افزود: چشم‌انداز حوزه انرژی در بلندمدت در ایران به چند دلیل بسیار روشن است و این حوزه از اکثریت صنایع که با تهدیدهای زیادی مواجه هستند، افق بهتری دارند. دنیا به سمت انرژی‌های بادی و خورشیدی (تجدید پذیر) می‌روند و استفاده از خودروهای برقی و انرژی الکتریکی نیز در حال افزایش است. مصرف سوخت‌های فسیلی به شدت در حال کاهش است و خواست انسان امروز  و دوست داران محیط زیست، اقتصاد کم کربن و پاک است. همچنین بحث‌های مربوط به حوزه آب و تنش‌های آبی و افزایش دمای کره زمین و گازهای گل خانه ای باعث شده گذر از ژئوپولتیک نفت به برق سرعت بگیرد و این انرژی الکتریکی است که موتور محرکه دنیا خواهد بود. بسیاری از صنایع انرژی‌بر به دلیل مصرف انرژی بالا، آلایندگی زیاد و مصرف آب بالا و بهره وری پائین قطعا در آینده تحت تهدید شدیدی قرار می‌گیرند. این صنایع در یک اقتصاد آزاد حاشیه سود  یا ROE حدود پنج تا ده درصد خواهند داشت اما صنعت نیروگاهی دارای حاشیه سود و ROE بیش از ۱۵ درصد خواهد بود. به همین دلیل شرکت‌های فعال در صنعت نیروگاهی نسبت به صنایع معدنی آینده روشن‌تری خواهند داشت.  ضمنا نیاز به انرژی الکتریکی رو به فزونی است و تقاضای آن تا افق بلندمدت، افزایشی است.

وی عنوان کرد: در تابستان های گذشته و اخیر، شاهد قطعی برق صنایع مختلفی مانند فولاد، سیمان و آلومینیوم بودیم و هزینه‌های عدم النفع این صنایع به شدت افزایش یافت. این وضعیت باعث شده تا برنامه احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه از سمت وزارت صمت در کشور دنبال شود. این وضعیت نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در صنعت برق بسیار مهم است. در همین حال قیمت‌های دستوری و پایینی (یارانه های حامل های انرژی) که در صنعت برق از سوی دولت تعیین می‌شود و مطالباتی که نیروگاه‌ها از وزارت نیرو دارند که با تاخیر زیاد و با جریان کم هم پرداخت می‌شود، باعث شده تا سرمایه‌گذاری در این صنعت به ظاهر جذاب نباشد. و نیروگاه‌ها در حال حاضر یک طلبکار بزرگ از وزارت نیرو هستند و این وضعیت پرداخت مطالبات در شرایط کنونی پاسخگوی تعمیرات اساسی نیروگاه‌ها نیست. اگرچه حاشیه سود صنعت نیروگاهی و افق بلندمدت آن بسیار روشن است اما در کشور ما به دلیل اینکه انرژی و سوخت ارزان و تعیین قیمت آن به صورت دستوری است، نیروگاه‌ها تحت فشار قرار دارند و این وضعیت سودآوری و بازگشت سرمایه را در این صنعت غیر جذاب جلوه داده است و سرمایه را از صنعت برق فراری داده است. اما مایل هستیم که اعلام کنیم در سالهای آتی به دلیل افزایش قیمت حاملهای انرژی و مساله محیط زیست و بحران آب، جذابیت سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی بالا می رود. در چند سال آینده کشور ما گریزی ندارد جز اینکه به سازمان تجارت جهانی و اقتصاد آزاد بپیوندد و یارانه‌های انرژی را حذف کند و در چنین شرایطی صنایعی مانند فولاد و … به دلیل بهره‌وری پایین در بازار آزاد دچار مشکل خواهند شد، اما بهره‌وری در صنعت برق قابل قبول و قابل مقایسه با کشورهای با اقتصاد آزاد است و این صنعت حتی در صورت مواجهه با اقتصاد آزاد آسیب نمی‌بیند و رشد می‌کند. اقتصاد دستوری، جهت دهی سرمایه را رانت محور می‌کند.

مدیرعامل شرکت تولید و توسعه پویا انرژی نگین سبز خاورمیانه خاطرنشان کرد: با توجه به داده‌هایی که داریم، صندوق توسعه ملی مکلف است سالانه از احداث حدود ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه در کشور با سهم آورده ۷۰ درصدی حمایت کند. اگر ما جزء گروه‌هایی باشیم که در استفاده از  این ۱۰۰۰ مگاوات مشارکت دارند، بسیار مفید خواهد بود.

به نظر می‌رسد با توجه به تغییرات رخ داده در سطوح کلان مدیریتی، گاهی تعریف و جایگاه شرکت‌های زیرمجموعه در زنجیره ارزش و استراتژی شرکت‌های بالادست به مراتب تغییر می کند و یا مشخص نیست. خواست ما از هلدینگ ومعادن این است که جایگاه شرکت پویا انرژی در زنجیره ارزش این هلدینگ به صورت واقعی مشخص شود و هزینه‌های عدم النفع صنایع از بابت قطع برق محاسبه شود و برق مورد نیاز و پروژه‌های برقی صنایع زیرمجموعه هلدینگ ومعادن در پویا انرژی راهبری و تجمیع و اجرا شوند. پروژه‌های انرژی محور باید در زنجیره ارزش هلدینگ ومعادن تعریف شوند. متاسفانه گاها ارزیابی یک پروژه نیروگاهی در حال حاضر بر اساس IRR یا بازگشت سرمایه ارزیابی می‌شود نه براساس عدم‌النفع صنایع از بابت قطعی برق. در خصوص هزینه های عدم اانفع حاصل از خاموشی یا قطع برق یا VOLL (ارزش بار از دست رفته) پیش بینی می‌کنم هزینه های عدم النفع فولاد مبارکه ناشی از خاموشی‌های تحمیلی، در سال ۱۴۰۱ به ۳۰۰ میلیون یورو در سال برسد. این موضوع در کنار IRR نیروگاه و در کنار افق بلند مدت ۵ ساله، ضرورت سرمایه گذاری در حوزه انرژی را مشخص می کند و بهتر است هر هلدینگ سرمایه گذاری، در سبد خود بخش قابل توجهی در زمینه انرژی (بخصوص انرژی تجدید پذیر) سرمایه گذاری نماید.

امیدواریم که شرکتهای گروه با نگاه کل نگر و هم افزائی به موضوع تامین برق، مشارکت در پروژه های احداث نیروگاه یا قراردادهای دوجانبه تامین برق، توجه کرده و با کمک هلدینگ ومعادن بتوانیم یک نقطه بهینه در قراردادهای دوجانبه فروش برق در این مجموعه پیدا کنیم. به دلیل عدم توجه به موضوع قراردادهای دوجانبه بر اساس منافع گروه (نه منافع فقط یک شرکت)، هم اکنون  ما مجبور هستیم برای فروش برق به دنبال شرکت‌هایی برویم که برق را با قیمت بهتری از ما بخرند.