آلودگی هوا به گوش آسیب می زند

دکتر علی‌محمد اصغری، فوق‌تخصص گوش و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره مشکلات گوش می‌گوید: «متاسفانه بسیاری از مردم با اصول اساسی نگهداری از گوش‌شان آشنا نیستند. یکی از موارد مهم در مورد نگهداری از گوش توجه به آسیب‌های شنوایی ناشی از صدای بلند است؛ صدای بلند می‌تواند صدایی ناشی از بلندگو، صدای انفجار یا محیط کار باشد.

صدای بلند هدفون یا گوشی‌های بی‌سیم هم گاهی آنقدر بلند است که در طولانی مدت، آسیب زیادی به گوش می‌زند و حتی شنوایی را کم می‌کند و می‌تواند باعث وزوز گوش شود که متاسفانه این نوع کم‌شنوایی و وزوز گوش در بسیاری موارد برگشت‌ناپذیراست، یعنی گاهی با دارو و جراحی هم هیچ راهی برای درمان آن وجود نخواهد داشت.»

البته علل بروز وزوز گوش بسیار زیاد است که یکی از آن‌ها می‌تواند قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صدا‌های بلند باشد. در واقع این مشکل به نوعی علامتی است که ما را از وجود بیماری دیگری آگاه می‌کند.

به‌طورکلی می‌توان صدا‌های بلند را به دو گروه تقسیم کرد؛ صدای ممتد که فرد به صورت مداوم در معرض آن قرار می‌گیرد. مثل صدا‌های کارگاه‌ها یا کارخانه‌ها و محیط‌هایی مانند صافکاری که کلا سروصدای محیط در آن‌ها زیاد است و فرد ناچار به تحمل آن است. صدای موسیقی که بعضی‌ها عادت دارند هر روز آن را با آخرین درجه صدای دستگاه خود گوش می‌دهند.

حساسیت متفاوت افراد به صدا‌های بلند

به گفته دکتر اصغری، صدای صحبت معمولی حدود ۶۵ تا ۷۰ دسی‌بل است. در صورتی که اگر فردی بیش‌از ۸ ساعت در روز در معرض صدایی بالاتر از ۸۵ دسی‌بل باشد برای گوش مضر است و ممکن است به آن آسیب بزند. این در حالی است که صدای ماندن در ترافیک حدود ۹۰ دسی‌بل و صدای موتور هواپیما حدود ۱۰۳ دسی‌بل است.

اما مدت زمان قرار گرفتن در معرض این صدا‌ها هم در میزان آسیبی که به گوش می‌زنند بسیار مهم است. البته صدا‌هایی مانند انفجار که با وجود صدای بلند، مدت زمان آن کوتاه است هم می‌تواند آسیب‌زا باشد. ضمن‌آنکه میزان حساسیت افراد نسبت به صدا‌های بلند متفاوت است. یعنی ممکن است گوش بعضی افراد با قرار گرفتن در معرض صدا‌های بلند آسیب زیادی ببیند؛ در صورتی که عده‌ای دیگر چنین حساسیتی نداشته باشند. اما بهتر است همه افراد تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض صدا‌های بلند خودداری کنند. توجه داشته باشیم محافظ‌های گوشی هم می‌توانند تا حدودی صدا‌های بلند را تعدیل کنند.

آسیب گوشی‌های همراه و امواج بلوتوث

اصغری می‌گوید چه مستقیم از گوشی‌های همراه استفاده کنیم یا از طریق هدست؛ باید در نظر داشته باشیم که امواج گوشی‌های همراه در اطراف آن وجود دارد که استفاده از گوشی‌های بی‌سیم و بلوتوث هم نمی‌تواند مانع از رسیدن امواج به گوش شود. اما به نظر می‌رسد که امواج در طولانی مدت باعث آسیب خواهند شد.

البته مطالعات زیادی در مورد میزان آسیب امواج موبایل به گوش انجام شده، ولی هنوز هیچ مطالعه متقنی که ثابت کند این امواج آسیب جدی به افراد وارد می‌کنند، وجود ندارد. ضمن آنکه بعضی افراد خودشان اذعان می‌کنند استفاده بیش از حد از گوشی‌های همراه آن‌ها را اذیت می‌کند.

گوش پاک‌کن ممنوع! حفره‌های گوش نیاز به شست و شو ندارد

به گفته دکتر اصغری، بسیاری افراد فکر می‌کنند باید داخل گوش خود را تمیز کنند و سعی در پاک کردن جرم آن دارند. در صورتی این گونه نیست و جرم گوش یا وکس (wax)

ناشی از کثیفی نیست؛ بلکه غدد گوش آن را ترشح می‌کنند و برای سلامت گوش لازم است؛ بنابراین با هیچ وسیله‌ای از جمله گوش‌پاک‌کن نباید آن را تمیز کرد. در واقع، با توجه به اینکه جرم گوش رطوبت و محیط آن را اسیدی نگه می‌دارد، مانع رشد قارچ و باکتری در آن می‌شود. در صورتی که با تمیز کردن بیش از اندازه گوش و از بین رفتن چربی آن، گوش بیش ازاندازه خشک می‌شود که باعث خارش خواهد شد؛ یعنی محیط گوش قلیایی و مستعد بروز عفونت‌های قارچی می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود مراقب باشیم به هیچ وجه آب و مواد شوینده داخل حفره و مجرای گوش نشود، چون نیاز به شست و شو ندارد.

خشک کردن گوش فقط با سشوار

رطوبت زیاد باعث رشد باکتری و ورود آن به گوش می‌شود. بنابراین، افرادی مثل شناگر‌ها معمولا بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به عفونت‌های گوش هستند.

اصغری می‌گوید برای خشک کردن گوش از هیچ وسیله‌ای مانند گوش پاک‌کن، دستمال کاغذی یا حوله نباید استفاده کرد، بلکه فقط می‌توان از خشک‌کننده‌هایی مانند سشوار استفاده کرد.

در بسیاری موارد، پاک کردن گوش با این وسیله‌ها باعث زخم شدن داخل حفره آن و مستعد برای بروز عفونت در آن می‌شود.

هنگام استفاده از سشوار نیز باید آن را حدود دو تا سه دقیقه در فاصله نیم متری از گوش قرار دهند تا کاملا خشک شود.

البته بعضی بیماری‌ها هم باعث خارش گوش می‌شود، اما خاراندن آن مشکل را بیشتر می‌کند و در بعضی موارد منجر به بروز عفونت می‌شود؛ بنابراین اگر گوش به هر دلیلی مانند آلرژی، حساسیت، اگزما یا پسوریازیس دچار خارش شد فرد باید به پزشک مراجعه کند تا توسط پزشک درمان شود.

با جرم گوش چه باید کرد؟

به گفته این فوق‌تخصص گوش، وجود جرم گوش برای حفاظت از آن ضروری است. ولی اگر میزان آن بیشتر از حد شود گوش را کیپ و شنوایی را نیز کم می‌کند؛ بنابراین اگر هم قرار به پاک کردن گوش باشد، این کار فقط باید توسط پزشک انجام شود. چون پاک کردن گوش موضوع حساسی است که وقتی درست انجام نشود می‌تواند باعث عفونت و خارش شود. ضمن آنکه جرم‌گیری اصولی را برای پزشک هم سخت‌تر خواهد کرد.

البته فراموش نکنیم فقط داخل حفره گوش است که نیازی به تمیز کردن ندارد. اما می‌توان لاله و بیرون آن را تمیز کرد. همچنین توجه داشته باشیم منشاء درد‌های گذرای گوش خود گوش نیست و می‌تواند ناشی از بیماری‌های دیگر باشد. در صورتی که درد‌های مربوط به خود گوش‌درد‌های مداومی هستند که می‌توانند ناشی از عفونت باشند که البته باید توسط پزشک متخصص درمان شود.