چرا گوشی مسافران در ایران ریجستری می شود؟

برخی از آژانس‌های گردشگری ایران از مسدود یا بلاک شدن تلفن همراه (موبایل) شماری از گردشگران خارجی طبق مقررات رجیستری خبر داده‌اند.

از نیمه مهرماه ۱۳۹۹ با تصمیم ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر دستگاه‌های مربوطه، رجیستری گوشی باید در مبادی ورودی و به صورت کاملا حضوری انجام شود. این قانون زمانی به اجرا گذاشته شده که مرزهای ایران به روی گردشگران خارجی بسته بود و حالا هم اطلاعات درست و دقیقی درباره مقررات ریجستری گوشی همراهِ مسافران ورودی به ایران در وب‌سایت‌های وزارت امور خارجه، ویزای الکترونیک، سفارتخانه‌ها و حتی تورگردان‌ها وجود ندارد.

در سایت اطلاع‌رسانی همتا این توضیحات به انگلیسی و فارسی داده شده که جمهوری اسلامی ایران به منظور تسهیل در ارائه خدمات GSMA و افزایش رضایت مشترکین، از دسترسی غیرقانونی دستگاه‌های تقلبی و دزدی به شبکه‌های اپراتور GSMA جلوگیری می‌کند.

بنابراین، تنها دستگاه‌های مجاز برای ورود به شبکه اپراتور GSMA و برقراری ارتباط باید این شرایط را داشته باشند: درج سیم‌کارت غیرایرانی روی هر مدل تلفن همراه یا فقط سیم‌کارت ایرانی در مدل‌های قانونی تلفن همراه استفاده شود. اگر قصد استفاده از سیم‌کارت ایرانی روی تلفن همراه خود را دارید باید توجه کنید که گر کمتر از سه هفته در ایران بمانید می‌توانید بدون مشکل از سرویس GSMA استفاده کنید، اما اگر اقامت شما در ایران بیش از سه هفته باشد، برای استفاده از سرویس GSMA باید مالیات تلفن همراه خود را در گمرکات واقع در فرودگاه و پایانه‌های مسافربری پرداخت و موبایل خود را ثبت کنید.

با این وجود، طبق اظهارات برخی آژانس‌داران بسیاری از گردشگران که این مدت به ایران سفر کرده‌اند به دلیل بی‌اطلاعی از وجود چنین مقرراتی با مسدود یا بلاک شدن تلفن همراه خود مواجه شده‌اند. گردشگرانی هم بوده‌اند که برخلاف سه هفته زمانی که تعیین شده، از همان ابتدای سفر تلفن‌شان مسدود شده است.

یکی از آژانس‌داران می‌گوید: گردشگرانی که انفرادی سفر می‌کنند و یا در فرودگاه راهنمای تور همراه آن‌ها نیست اطلاع ندارند که در مبادی ورودی باید تلفن همراه خود را رجیستر کنند. نمی‌دانند به محض این‌که گوشی همراه خود را روشن کنند مسدود و یا بلاک می‌شود. البته خیلی از آژانس‌داران و راهنماهای گردشگری هم به دلیل دو سال دوری از فضای کاری، اطلاعاتی از مقررات جدید ندارند و مشکلات به مرور سر باز می‌کند.

یک تورگردان دیگر نیز با اشاره به تجربه‌ای که اخیرا گردشگرانش در سفر به ایران داشته‌اند می‌گوید: گوشی آن‌ها رجیستر نشده بود، بنابراین مسدود شد و آن‌ها تا زمانی که به وای‌فای دسترسی پیدا نکردند نمی‌توانستند با کسی تماس بگیرند و این شرایط، سفر را برای آن‌ها سخت، پراسترس و نگران‌کننده کرده بود.

ایران‌هراسی

پیامد این اتفاق زمانی بیشتر جلوه می‌کند که گرفتار مساله‌ای به نام ایران‌هراسی باشیم. در چنین موقعیتی، در دسترس نبودن مسافر خارجی و تماس نداشتنش به مدت طولانی با نزدیکان و خانواده‌اش قطعا به نگرانی‌های موجود و آن تبلیغات دامن می‌زند.

سوای گردشگران خارجی، برخی مسافران ایرانی مقیم خارج از کشور نیز در سفرهای اخیر به ایران تجربه‌های خود را از رجیستری گوشی همراه در مبادی ورودی، در فضای مجازی به اشتراک گذاشته‌اند و از صف طولانی و معطلی زیاد برای رجیستر کردن گوشی همراه در فرودگاه‌های بین‌المللی که فقط یک نفر مسؤول انجام این کار است و در برخی ساعت‌ها نیز غیبت طولانی دارد، و همچنین مشکلات بعد از رجیستری، نقص فنی سایت گمرک و خطاهای سیستمی صحبت کرده‌اند.

مسؤولان گمرک اوایل شهریورماه ۱۴۰۰ در جریان بازدید خاندوزی- وزیر اقتصاد – از گمرک امام خمینی (ره) گفته بودند: با توجه به مقررات حاکم، ایستایی برای رجیستری در مبادی ورودی وجود دارد که نیاز به اصلاح فرایند و حداقل حضور است. وزیر اقتصاد نیز در نامه‌ای به رییس کل گمرک تاکید کرده بود: با تشکیل کارگروه، شرایطی ایجاد شود که رجیستری حضوری به کمترین زمان کاهش یافته و یا حتی حذف شود.

پس از آن، مسؤولان گمرگ گفته بودند: با توافقات و مصوبات اخیر، صرفا احراز هویت شخص مسافر و گوشی تلفن همراه او در مبادی ورودی توسط گمرک در حداقل زمان ممکن انجام خواهد شد و تمام کنترل‌های لازم بعدی در راستای رجیستر کردن گوشی از جمله کنترل گذرنامه از طریق سرویس ناجا و وجود سیم‌کارت به نام مسافر ورودی، به طور کاملا غیرحضوری و در فرصت یک ماه از تاریخ ورود مسافر در سامانه مربوطه انجام خواهد شد و فرآیند اضافی از جمله تکمیل فرم، پرداخت حقوق ورودی و یا سایر فرآیندها در مبادی ورودی گمرک انجام نخواهد شد. همچنین به گمرکات تذکر داده شده بود در صورت وجود هرگونه ایستایی در این زمینه با آن‌ها برخورد شود.

با این وجود، همچنان ایستایی و صف و انتظار طولانی رجیستری در مبادی ورودی برای مسافران وجود دارد و این مصوبات هنوز به درستی اجرا نمی‌شود، اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا مسافر خارجی که با توجه به هجمه‌های زیاد علیه ایران، تصمیم می‌گیرد به این کشور سفر کند و قرار است ارز وارد کند، از مقررات سخت، پیچیده و وقت‌گیر مستثنی نمی‌شود؟

اگر قرار است این قانون برای همه یکسان به اجرا گذاشته شود چرا نسبت به اطلاع‌رسانی آن کوتاهی شده تا همین ناآگاهی، نگرانی‌ها درباره سفر به ایران را تشدید کند؟ چرا وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان متولی گردشگری در این تصمیم‌گیری‌ها که مستقیم برنامه سفر گردشگران خارجی را تحت تاثیر قرار می‌دهد نقشی ندارد و جایگاهی منفعل به آن بخشیده شده است؟