مرگ تلخ 25 نفر در سکوت

از پاییز خشک امسال گذشته و پا به زمستانی نامعلوم گذاشتیم. این روزها هر چند آب و هوا هیچ مناسبتی با زمستان ندارد و به جای لباس گرم و پالتو باید لباس های سبک تری پوشید، ولی باید پذیرفت که امروز وارد روز دوم زمستان شده ایم. امسال هرچند که روزهای سرد زیادی در مشهد و استان تجربه نشد، اما همین روزهای سرد اندک موجب شده تا خراسان رضوی در آمار گازگرفتگی ها پس از استان تهران و اصفهان در جایگاه سوم کشور قرار بگیرد. حالا اگر زمستانی سرد و پربارش را برای استان در نظر بگیریم، وضعیت چگونه می شود؟

دیروز سازمان پزشکی قانونی کشور، با اعلام گزارشی درباره آمار مسمومیت ها با گاز منوکسیدکربن، از رشد آمار تلفات مسمومیت با این گاز سمی خبر داد به طوری که این آمار در آبان امسال افزایش ۳۲.۸ درصدی را نشان می دهد.

قاتل نامرئی 85 نفر را کشت

بررسی وضعیت قربانیان گازگرفتگی در سراسر کشور نشان می دهد که تنها در آبان 85نفر بر اثر مسمومیت با گاز بی بو و بی رنگ منوکسیدکربن جان خود را از دست داده اند. این در حالی است که سال گذشته این آمار تنها 64نفر بوده است، یعنی در 30روز آبان امسال 21نفر بیشتر از سال گذشته بر اثر گازگرفتگی کشته شده اند.

البته باید توجه کرد که آبان به واسطه روزهای سردی که در کشور حاکم بوده است، بیشترین آمار مرگ های خاموش در میان تمام هشت ماه نخست سال را به خود اختصاص داده است.

مهر دومین ماه پرحادثه در حوزه گازگرفتگی بوده است. در این ماه 40نفر دیگر از هم وطنان بر اثر مخاطرات ناشی از بی احتیاطی در استفاده غیراصولی از وسایل گازسوز جان باخته اند.

آمار کاهشی در 8ماه ابتدایی

برخی صحبت ها را نباید حتما فلان کارشناس و فلان متخصص اهل فن بگوید، مثل افزایش آمار گازگرفتگی در زمستان به نحوی که همه می دانند در فصل های سرد سال تعداد قربانیان گازگرفتگی دوچندان می شود که علت آن استفاده بیشتر از لوازم گازسوز است.

اما همچنان این امید وجود دارد که به واسطه اقدامات فرهنگی و اطلاع رسانی های گسترده در این حوزه، همان گونه که آمار جان باختگان مرگ خاموش امسال به نسبت سال گذشته کاهش نامحسوسی داشته است، با هوشیاری شهروندان از سد زمستان نیز ایمن بگذریم.

براساس اطلاعاتی که سازمان پزشکی قانونی اعلام کرده است، در هشت ماه سال جاری تعداد جان باختگان مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور ۳۰۸ نفر بوده است، این رقم به نسبت سال قبل که قاتل خاموش گریبان 355نفر را گرفته بود، نشان دهنده کاهش ۱۳.۲ درصدی است.

4کشته در یک ماه

بررسی وضعیت گازگرفتگی های منجر به فوت که متوفیان برای تعیین علت مرگ به مراکز معاینه پزشکی قانونی منتقل شده اند، نشان می دهد استان های تهران با 62کشته، اصفهان با 29قربانی و خراسان رضوی با 25جان باخته، در صدر بیشترین تعداد تلفات در هشت ماه امسال قرار دارند. در مقابل نیز استان های زیادی کمتر از 10کشته و هرمزگان و خراسان شمالی، هیچ تلفاتی را گزارش نداده اند.

موضوع جالب توجهی که در این آمار وجود دارد نشان می دهد که تا آخر مهر 21نفر در خراسان رضوی بر اثر گازگرفتگی جان باخته اند و در آبان با اضافه شدن 4 کشته دیگر این آمار به 25نفر رسیده است.

هرچند در خراسان رضوی تعداد متوفیان آبان تنها 4 نفر بوده است اما براساس همین آمار تعداد جان باختگان در تهران از 45به 62 نفر جان باخته و در اصفهان از 17به 29کشته رسیده است.

هشدار دوباره پزشکی قانونی

سازمان پزشکی قانونی کشور به استناد آمارهای موجود ضمن هشدار نسبت به افزایش تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در نیمه دوم سال بر رعایت نکات ایمنی در نصب و به کارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان تأکید و به هم میهنان توصیه کرد که در فصل زمستان در استفاده از وسایل گرمازا که به سیستم گاز شهری متصل هستند، دقت داشته باشند، هم میهنان ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا، به توصیه های ایمنی درباره سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز از دودکش این وسایل توجه کنند.

چرا گازگرفتگی

گاز منوکسیدکربن گازی بدون رنگ و بوست. عمده ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است، ولی اصولا در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی خصوصا در محیط های در بسته و بدون اکسیژن ممکن است تولید شود. آب گرمکن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و بدون دودکش که ممکن است دارای دودکش نامناسب باشند، بیشترین موارد ایجاد مسمومیت را تشکیل می دهند. از آنجا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون، ۲۵۰ برابر بیش از اکسیژن می باشد، بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال خواهد کرد که به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علائم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود.

علائم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالا درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغماست. در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشداردهنده باشد.

از دیگر علائم مسمومیت می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک ها اشاره کرد. باید توجه داشت که اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست نداد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز شود. تنها مسمومیت شدید با این گاز می تواند کشنده باشد./رکنا