۱۶ ترفند روانشناسی برای موفقیت در مصاحبه استخدامی

بهتر است بدانید که هرچند ممکن است این موضوع کمی دور از حقیقت به نظر برسد، اما مصاحبه‌کنندگان هم دقیقا مثل افرادی که جویای کار هستند، با استرس و چالش همراه هستند. به این معنا که در برابر همان ترجیحات روان‌شناسی و تعصبات ذهنی که بقیه‌ی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند، حساس هستند.

به منظور اینکه به شما کمک کنیم به ذهن فرد مصاحبه کننده وارد شوید و یاد بگیرید که او در یک داوطلب به دنبال چه چیزی است، فهرستی از ترفند‌هایی که دارای مبنای علمی است را گردآوری کرده‌ایم تا بتوانید دوست‌داشتنی‌تر، شایسته‌تر و در نهایت استخدام‌شدنی‌تر به نظر برسید.

اگر شما به زودی قرار است در یک جلسه مصاحبه شغلی حاضر شوید، به راهکار‌های زیر توجه کنید.

۱. زمان مصاحبه را حدود ده و نیم صبح یک سه‌شنبه برنامه‌ریزی کنید

بنا به گفته گلس‌دور، “بهترین” زمان برای تنظیم یک مصاحبه زمانی است که برای مصاحبه‌گر بهترین زمان باشد – نه زمانی که برای شما بهترین است.

به این ترتیب اگر مدیر استخدامی در انتخاب زمان مصاحبه اندکی انعطاف نشان بدهد، بخواهید در صورت امکان حدود ۳۰: ۱۰ صبح یک سه‌شنبه بروید. وقتی مصاحبه‌گرتان نسبتا آسوده باشد این اتفاق ممکن است.

به طور کلی می‌توان گفت، باید از ملاقات‌های اول صبح بپرهیزید، زیرا ممکن است مصاحبه‌گرتان هنوز گرفتار کار‌هایی باشد که باید در آن روز انجام دهد. هم‌چنین دلتان نمی‌خواهد آخرین ملاقات روزِ کاری باشید، چرا که مصاحبه‌گرتان ممکن است در مورد چیز‌هایی که باید در خانه انجام دهد فکر کند.

۲. مصاحبه را در یک روز که با قوی‌ترین داوطلبان همراه است، انجام ندهید

پژوهش‌ها نشان می‌دهد مصاحبه‌گران ارزشیابیشان را از هر داوطلب بر آن اساس قرار می‌دهند که با چه شخص دیگری در آن روز مصاحبه کرده‌اند.

یک مطالعه نشان داد متقاضیانی که در پایان یک روز پس از تعدادی داوطلب قوی مصاحبه کردند پایین‌تر از انتظار رده‌بندی شدند. از سوی دیگر کسانی‌که پس از تعدادی داوطلب ضعیف مصاحبه کردند بالاتر از انتظار رده‌بندی شدند.

معلوم نیست آیا این یک پدیده‌ی ناخودآگاه است، یا آیا مصاحبه‌گران ناخودآگاهانه آخرین داوطلبان را پایین‌تر یا بالاتر از آن‌چه که باید رده‌بندی می‌کنند، زیرا نمی‌خواهند سرپرستان‌شان فکر کنند آن‌ها به همه یک رتبه می‌دهند.

۳. رنگ لباس‌تان را با تصویری که می‌خواهید نشان دهید بهتر است هماهنگ کنید

یک نظرسنجی از مدیران استخدامی و منابع انسانی توسط کریر‌بیلدر نشان داد رنگ‌های مختلف لباس تاثیرات گوناگونی را منتقل می‌کنند.

۲۳ درصد از مصاحبه‌گران آبی را پیشنهاد کردند، که نشان می‌دهد داوطلب یک نقش‌آفرین تیمی است، در حالی‌که ۱۵ درصد سیاه را پیشنهاد کردند که ظرفیت رهبری را نشان می‌دهد.

در عین حال، ۲۵٪ گفتند نارنجی بدترین رنگ برای پوشیدن است، و نشان می‌دهد داوطلب غیرحرفه‌ای است.

در ادامه به آن چه که رنگ‌های دیگر نشان می‌دهد می‌پردازیم.

خاکستری: منطقی/تحلیل‌گر

سفید: منظم

 قهوه‌ای: قابل اعتماد

 قرمز: قدرت

 سبز، زرد، نارنجی، یا بنفش: خلاق

۴. پاسخ به سوالات را متناسب با سن مصاحبه‌کننده انتخاب کنید

این امکان وجود دارد که بر اساس سن نسلی مصاحبه‌گر در مورد او و آن‌چه که می‌خواهد بشنود چیز‌های بسیاری بیاموزید (اما همه چیز را نه).

دکتر جان بی‌مولیدور و باربارا پاروس در کتابشان مصاحبه‌ی معرکه می‌نویسد شما باید بر اساس نسلی که مصاحبه‌گر به آن تعلق دارد اندکی متفاوت رفتار کنید. جزییات آن چنین است:

– مصاحبه‌گران نسل Y (بین ۲۰ و ۳۰): نمونه‌های دیداری از کارتان را برای تاکید بر قابلیت چندکاره بودن همراه داشته باشید.

– مصاحبه‌گران نسل X (بین ۳۰ و ۵۰): بر خلاقیت‌تان تاکید کنید و ذکر کنید که تعادل کار/زندگی چگونه به موفقیت‌تان کمک می‌کند.

– مصاحبه‌گران نسل انفجار جمعیتی (بین ۵۰ و ۷۰): نشان دهید که سخت کار می‌کنید و احترامتان را به آن‌چه که آن‌ها به‌دست آورده‌اند نشان دهید.

– مصاحبه‌گران نسل ساکت (بین ۷۰ و ۹۰): وفاداری و تعهدتان را به شغل‌های پیشین ذکر کنید.

۵. کف دست‌ها را رو به یکدیگر باز کنید تا شبیه برج شود

مطابق با گفته مولیدور و پاروس، حرکات دست شما به تاثیری که در یک مصاحبه‌ی کاری منتقل می‌کنید کمک می‌کند.

در حالت کلی نشان دادن کف دستان‌تان صداقت را نشان می‌دهد، در حالی‌که فشردن انگشت‌های هر دو دست‌تان به یکدیگر برای ساختن یک برج کلیسا نشان دهنده‌ی اعتماد به‌نفس است.

از طرف دیگر دلتان نمی‌خواهد کف دستان‌تان را رو به پایین بگیرید، زیرا نشانه‌ی تسلط است. هم‌چنین می‌خواهید از پنهان کردن دستان‌تان بپرهیزید، که به نظر برسد چیزی برای پنهان کردن دارید.

ضربه زدن با انگشت، که نشان دهنده‌ی بیقراری است؛ دست‌به سینه شدن که نشانه‌ی ناامیدی است؛ و استفاده‌ی بیش از حد حرکات دست، که می‌تواند مزاحم باشد.

۶. یک مورد مشترک با مصاحبه‌گرتان بیابید

مطابق با فرضیه جذب شباهت، افراد تمایل دارند اشخاصی را دوست داشته باشند که دیدگاه‌های مشابهی با آن‌ها داشته باشند.

به این ترتیب اگر می‌دانید مصاحبه‌گرتان واقعا برای خدمات اجتماعی ارزش قائل است و شما نیز همین طور، سعی کنید برای موفقیت در مصاحبه استخدامی آن موضوع را در مکالمه‌تان به کار ببرید.

۷. زبان بدن فرد مصاحبه کننده را تقلید کنید

پدیده روانشناسی اثر آفتاب‌پرست توضیح می‌دهد چگونه افراد دارند وقتی زبان بدن مشابهی نشان می‌دهند بیش‌تر به دوست داشتن یک‌دیگر تمایل دارند.

پتی وود، متخصص زبان بدن می‌گوید ایده‌آل آن است که باید چنین به نظر برسد در حال رقص با شخص دیگر هستید.

در غیر این صورت ممکن است چنین به نظر برسد که به آن‌چه می‌گوید علاقه ندارید، یک نقش‌آفرین تیمی نیستید، یا حتی دروغ می‌گویید؛ بنابراین اگر مصاحبه‌گرتان در صندلی‌اش به جلو تکیه می‌دهد ودست‌هایش را روی میز قرار می‌دهد، راحت باشد و همان کار را انجام دهید. احتمالا متوجه نخواهد شد که در حال تقلید از او هستید.

۸. از مصاحبه کننده و سازمان به دور از خود ترویجی تعریف کنید

محققان در یک مطالعه دریافتند دانشجویانی که برای مصاحبه‌گرانشان خودشیرینی می‌کردند، بیش‌تر احتمال داشت یک پیشنهاد شغلی دریافت کنند. احتمالا به این خاطر است که آن دانشجویان برای یک شرکت مناسب‌تر به نظر می‌رسیدند.

افراد خودشیرین بر ارزش رویداد‌های مثبتی که مسئولشان بودند تاکید نکردند یا مسئولیت رویداد‌های مثبت را به عهده گرفتند حتی اگر به تنهایی مسئول آن‌ها نبودند.

۹. همزمان اعتماد به نفس و تواضعتان را نشان دهید

استادان کسب و کاری که کتاب دوست و دشمن را نوشته‌اند می‌گویند موفقیت در کسب‌وکار اغلب مسئله‌ی رقابت و همکاری است.

در یک مصاحبه شغلی که به معنای نشان دادن تواضع به مصاحبه‌گرتان است، در حالی‌که اعتماد به نفستان را نیز نشان می‌دهید، یک راه آن است چیزی شبیه این بگویید: من عاشق کار در هر زمینه‌ای هستم مرا به یاد کارم در هر زمینه‌ای می‌اندازد.

در عین حال که محترمانه است کار مصاحبه‌گرتان را تحسین می‌کنید، مطمئن هستید که شما ابتکار عمل را در هدایت مکالمه در اختیار دارید.

۱۰. شیوه به دست گرفتن کنترل شغل‌های قبلتان تاکید کنید

مطالعه دیگری که در سای‌بلاگ گزارش شده است می‌گوید، برای تحت تاثیر قرار دادن مصاحبه‌گرتان، باید هنگام در دست داشتن ابتکار عمل درباره‌ی تجارب کاری‌تان در گذشته حرف بزنید.

در این مطالعه خرده‌فروشان سناریو‌هایی فرضی شنیدند (برای مثال، یک مشتری در آستانه تعطیلات وارد فروشگاه می‌شود و نمی‌داند با خودش چه چیز‌هایی ببرد، بنابراین با او درباره‌ی محصولات مختلف صحبت می‌کنید و مشتری کرم ضدآفتاب و عینک آفتابی می‌خرد.) و از آن‌ها خواسته شد نشان دهند چقدر برای آن نتیجه‌ی مثبت احساس مسئولیت می‌کنند.

کارمندانی که به طور ضمنی بیان کردند مسئول خرید بوده‌اند به طور کلی رده‌بندی عملکردی بالاتری از سوی مدیرانشان دریافت کردند.

احتمالا همین ایده در مورد مصاحبه‌گران شغلی نیز به کار می‌رود. اگر بتوانید نشان دهید چگونه به یک دستاورد مثبت در شرکتتان کمک کرده‌اید، مصاحبه‌گرتان احتمالا نسبت به وقتی‌که به گونه‌ای رفتار می‌کنید سهم اندکی در آن داشته‌اید، بیش‌تر تحت‌تاثیر شما قرار خواهد گرفت. اما دقت کنید که نقش‌تان را در نتایج اغراق‌آمیز جلوه ندهید.

۱۱. در مورد نقاط ضعفتان رک باشید

در جواب به سوال: بزرگ‌ترین نقطه ضعفتان چیست؟ ممکن است غریزه‌ی اولیه‌ی شما برای ساختن پاسخی راهبردی باشد که در واقع بر نقاط قوتتان تاکید کند. برای مثال ممکن است بگویید: من کمال‌گرا هستم یا بیش از حد سخت‌کوش هستم.

اما تحقیق جدیدی می‌گوید عامل دلسرد کننده در مصاحبه‌ها می‌تواند رجزخوانی متواضعانه یا خودستایی پنهان در یک شکوه باشد. به منظور موفقیت در مصاحبه استخدامی هوشمندانه آن است یک چیز واقعی شبیه این بگوییم: من در منظم ماندن بهترین نیستم که صادقانه‌تر به نظر می‌رسد و می‌تواند مصاحبه‌گرتان را بیش‌تر ترغیب کند به شما یک موقعیت را پیشنهاد دهد.

۱۲. آماده باشید تا احساس قدرت کنید

بسیاری از تحقیقات می‌گویند خود فرد به راحتی می‌تواند باعث شود در موقعیت‌های کسب‌وکاری احساس قدرت کند و با قدرت ظاهر شود.

پژوهش دیگری توسط امی کادی، استاد دانشکده‌ی کسب‌وکار هاروارد انجام شد، برخی دانشجویان دو ژست پرقدرت (گسترده و باز) را هر کدام برای یک دقیقه پیش از صحبت کردن درباره‌ی شغل رویاییشان تمرین کردند، در حالی‌که دیگران ژست‌های کم قدرت (جمع و بسته) را به کار گرفتند. نتایج نشان داد دانشجویان گروه پرقدرت، دارای اعتماد به نفس بیش‌تر رده‌بندی شدند و احتمال بیشتری داشت برای آن شغل‌های فرضی پیشنهاد شود.

مشخصا ایده‌ی خوبی نیست که هنگام مصاحبه یک ژست قدرت بگیرید، اما مطمئنا می‌توانید پیش از ورود به ساختمان یا اتاق کنفرانس این کار را بکنید. برای مثال، می‌توانید با پا‌هایی باز به اندازه‌ی عرض شانه‌ها بایستید و دست‌هایتان را بالای سرتان قرار دهید.

۱۳. واضح و مشخص صحبت کنید

در صورتی که می‌خواهید باهوش به نظر برسید از یکنواخت صحبت کردن دوری کنید.

بنا به گفته‌ی لئونارد مولدینوف نویسنده‌ی نیمه‌خودآگاه: چگونه ذهن نا‌خودآگاه بر رفتارتان حکمرانی می‌کند، اگر دو گوینده دقیقا کلمات یکسانی را به زبان بیاورند، اما یکی اندکی سریع‌تر و بلندتر و با مکث‌های کم‌تر و تنوع بیش‌تر صدا صحبت کند آن گوینده پرانرژی‌تر، آگاه‌تر، و باهوش‌تر قضاوت خواهد شد. بیان فصیح با تغییراتی در زیروبم و صدا، و حداقالی از مکث‌های قابل توجه اعتبار را تقویت و تاثیر هوش را بالا می‌برد.

جفری جیمز از شرکت اورات پیشنهاد می‌کند: سرعتتان را با توجه به اهمیت آن‌چه که می‌گویید کم و زیاد کنید. اگر در حال خلاصه کردن یا مرور سابقه هستید، سریع‌تر از زمانی صحبت کنید که اطلاعات جدید فراهم می‌کنید. وقتی مفهوم مهمی را معرفی می‌کنید، سرعت‌تان را کم کنید تا به شنوندگان زمان دهید آن را تحلیل کنند.

۱۴. تماس چشمی برقرار کنید، اگر برای اولین بار با مصاحبه گرتان ملاقات می‌کیند

اصلا خجالتی نباشید و زمانی که مصاحبه‌گرتان برای سلام کردن به سمت شما می آید به  چشمانش نگاه کنید. در یک مطالعه، محققان از شرکت‌کنندگان خواستند ویدیو‌هایی از افراد غریبه را ببینند که برای نخستین بار در حال صحبت با یکدیگر بودند و سپس رده‌بندی کنند هر فرد چقدر باهوش به نظر می‌رسید. نتایج نشان داد افرادی که دائما تماس چشمی برقرار می‌کردند در هنگام صحبت کردن باهوش‌تر از کسانی در نظر گرفته شدند که تماس چشمی برقرار نکردند.

۱۵. به طور همزمان دوستانه و قاطع باشید

یک مطالعه جالبی دلایل این امر را بررسی کرد که چرا داوطلبانی که مضطرب به نظر می‌رسند احتمال کم‌تری دارد شغلی بگیرند.

معلوم شد، حداقل در مصاحبه‌های ساختگی، این تیک‌های عصبی مانند تکان خوردن نیستند که به شانس شما لطمه می‌زند. بلکه دلیلش آن است که مضطرب بودن باعث می‌شود کم‌تر گرم و قاطع به نظر برسید، و باعث می‌شود آهسته صحبت کنید.

دبورا ام پاول، یکی از نویسندگان این مطالعه به فوربس گفت: اگر به ذاتا برون‌گرا نیستید لازم است مطمئن شوید مهارت‌هایتان را به فروش می‌گذارید، از به تصاحب در آوردن سهم‌تان در یک پروژه نهراسید.

پاول به فوربس گفت که آهسته صحبت کردن به شانس داوطلبان آسیب می‌زند، زیرا ممکن است مصاحبه‌گران تصور کنند داوطلبان برای پاسخ به سوالات آن‌ها به زحمت افتاده‌اند.

۱۶. توانایی‌تان را به عرصه نمایش بگذارید

تحقیقات نشان می‌دهد برای موفقیت در مصاحبه استخدامی، باید بیش‌تر روی آن چیز‌هایی که در صورت استخدام در سازمان می‌توانید در آینده انجام دهید صحبت کنید.

در یک مطالعه، شرکت‌کنندگان اطلاعاتی درباره‌ی یک متقاضی شغلی فرضی دریافت کردند. به برخی شرکت‌کنندگان گفته شد متقاضی دوسال تجربه داشته و امتیاز بالایی در یک آزمون دستاورد رهبری کسب کرده است؛ به دیگران گفته شد که داوطلب تجربه‌ای نداشته و امتیاز بالایی در یک آزمون ظرفیت رهبری کسب کرده است.

نتایج نشان داد زمانی‌که شرکت‌کنندگان فهمیدند داوطلب ظرفیت بالایی دارد، فکر کردند موفق‌تر خواهد بود.

مطابق با به گفته روان‌شناس اجتماعی هایدی هالورسون، مغز ما توجه بیش‌تری به اطلاعات نامطمئن می‌پردازد، زیرا می‌خواهد آن را رمزگشایی کند. یعنی در نهایت زمان بیش‌تری را به تحلیل آن اطلاعات می‌پردازیم و اگر اطلاعات مثبت باشد، نگرشی مساعدتر از شایستگی یک فرد در اختیارمان می‌ماند./باشگاه خبرنگاران