به «کمیکال» لب نزنیم

کمیکال ماده مخدری است که بسیار زیرکانه وارد عمل می شود در روزهای نخست احساس خوشایندی به مصرف کننده دست می دهد و همچنان با همان سرعت کند، پیش می رود تا به وقت خود حمله کند، این سرعت پایین سبب می شود، مصرف کننده تصور کند که چه ماده مخدر خوبی است که در عین اینکه اعتیاد آور نیست، احساس خوشایندی نیز به فرد دست می دهد، غافل از آنکه کمیکال همچون سایر مواد مخدر صنعتی مثل شیشه و گل که از مشتقات گیاه شاهدانه هستند، به شدت اعتیاد آور است.

این ماده نوعی روان‌گردان از خانواده ماریجوانای صنعتی است. چیزی که در گیاه شاهدانه و مشتقات آن مثل ماری‌جوانا باعث بروز حالاتی خاص می‌شود.

این ماده در نوع صنعتی نیز وجود دارد و باعث بروز حالات روحی و روانی خاصی در مصرف‌کننده می‌شود.  

کمیکال به شکل دانه‌های قهوه‌ای ریز هستند که معمولا با دیگر مواد اعتیادآور مثل ماری‌جوانا مصرف می‌شود. کمیکال هم به صورت اسپری و هم به صورت سیگار و بیشتر در میهمانی‌ و دورهمی‌ها جوانان ونوجوانان استعمال می‌شود؛ این ماده بسیار اعتیادآور است به گونه‌ای حتی یک بار مصرف هم می‌تواند فرد را وابسته کند.

این ماده مخدر با اتصال به گیرنده‌های که در مغز، ریه، کلیه و کبد قرار دارد بر بدن مصرف کننده اثر می‌گذارد، عملکر طبیعی مغز را تغییر می‌دهد و تاثر روانی و جسمی متعددی در بدن فرد دارد یکی از مهم‌ترین تاثیرات آنها اختلال یا از بین رفتن حافظه کوتاه مدت است.

همچنین مصرف این ماده موجب افزایش فشارخون می‌شود و مصرف‌کننده حالتی شبیه به سکته مغزی را تجربه می‌کند، این حالت حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد حالتی شبیه به کما. بعد از بهوش آمدن نیز مصرف‌کننده به تهیه و مصرف آن فکر می‌کند.

حتی یک بار مصرف کمیکال نیز می‌تواند باعث اعتیاد مصرف‌کننده شود به‌ویژه که خواب بعد از استعمال کمیکال برای مصرف‌کننده بسیار لذت‌بخش است و بعد از بیداری نیز هم میل به مصرف دوباره دارد و از طرفی مجبور به مصرف دوباره است زیرا ممکن است با افت فشارخون و یا تشنج روبه‌رو شود. مصرف مواد اعتیادآور در هر صورت خطرناک است ولی نوع صعنتی مثل کمیکال می‌تواند به جسم انسان فشار فراوانی وارد کند به گونه ای که کارشناسان حوزه مواد مخدر و پلیس تنها راه نجات از این ماده مخدر و مضرات آن ها را مصرف نکردن آن می دانند.

همان طور که گفته شد به دلیل عدم آگاهی و باورهای غلط بسیاری تصور می‌کنند که این ماده اعتیادآور نیست یا عوارضی ندارد، درحالیکه در واقعیت چنین نیست.

یکی از اعتیادآورترین مواد است و عوارض ترک بسیار شدید دارد. عوارض مصرف بلند مدت این ماده نیز بسیار مخرب است. این ماده را به راحتی که تبلیغ می‌شود نمی‌توان ترک کرد.

عوارض کوتاه مدت مصرف کمیکال

این ماده مخدر بسیار خطرناک دارای عوارض بلند مدت و کوتاه مدت است، و عوارض مانند سرگیجه، حالت تهوع، توهم دیداری و شنیداری، سفر در مکان و زمان، احساس سرخوشی، خنده‌های زیاد، زندگی را آرام دیدن، شل شدن اعضای بدن، خواب‌های کوتاه و بریده‌ بریده، عدم تعادل در صحبت و رفتار فیزیکی، صحبت‌های نا به‌ جا، افزایش فشار خون و فرورفتن در کمای کوتاه‌ مدت دارد.

عوارض بلند مدت مصرف کمیکال

عوارض بلند مدت این ماده مخدر بسیار خطرناک و برای اطرافیان مصرف کننده بسیار آزاردهنده است که این عوارض کاهش قدرت حافظه، اختلال در به خاطر آوردن خاطرات و وقایع، کاهش قدرت عکس‌العمل افراد، اختلالات روانی، انزوا، عدم مسئولیت‌پذیری، کاهش روابط اجتماعی هستند.

به گفته کارشناسان کانابینوئیدهای طبیعی و سنتی خطری مثل بیش‌ مصرفی و مرگ ندارند ولی نوع صنعتی و دست‌ساز آن مثل کمیکال به دلیل دوز بالا می‌تواند ریسک اوردوز و مرگ را بالا ببرد. «کانابینوئیدها گروهی از مواد شیمیایی هستند که گیرنده های شاهدانه موجود در بدن انسان و پستانداران را فعال می کند.»

همچنین مصرف طولانی مدت این ماده باعث تغییراتی در دی ان آمی‌شود و مردان در صورت مصرف طولانی مدت دیگر قادر به فرزندآوری نیستند. با اینکه به وضوح مشخص است که فرد به مصرف این ماده اعتیاد دارد اما فرد تمایل چندانی به ترک مصرف نشان نمی‌دهد شاید یکی از دلایل این مساله باور غلط عموم جوانان درباره کمیکال است که تصور می کنند این ماده مخدر، اعتیادآور نیست یا ترک آن درد و خماری ندارد، در حالی که این عوارض با شدت بیشتری بروز پیدا می‌کند.

علائم و نشانه‌های ترک کمیکال

از مهم ترین و سخت ترین علائم و نشانه های ترک این ماده مخدر می توان به این موارد اشاره کرد: غصه خوردن، تشنج، گریه‌های طولانی‌مدت، افسردگی ناشی از مصرف، گوشه‌گیری، تکرار صحبت‌های عامیانه و کلمات غیرمنطقی.

یکی از مسائلی که برای ترک اعتیاد به کمیکال باید در نظر گرفت این است که ترک این ماده به تنهایی کاری دشوار و طاقت‌فرسایی است زیرا تنهایی و انزوا و نداشتن اطلاعات کافی وسوسه مصرف را شدیدتر می‌کند و فرد بعد از مدت کوتاهی دوباره به مصرف این ماده روی می‌آورد، به همین دلیل کارشناسان حوزه مواد مخدر توصیه می کنند فرد مصرف کننده تحت نظر کارشناسان امر مراحل ترک را طی کنند.

ترک کمیکال از آنجایی که ماده تشکیل‌دهنده آن ماری‌جوانای صنعتی است شبیه به ترک ماری‌ جونا است. برای ترک این کانابینوئیدها نزدیک به ۶ هفته زمان نیاز داریم تا اثرات این ماده از جسم بیمار خارج شود بسته به میزان مصرف و شدت اعتیاد می‌تواند تا ۱۰ هفته نیز طولانی شود.

با شروع دوره ترک و درمان اعتیاد باید به‌طور کامل مصرف کمیکال قطع شود در غیر این صورت همه تلاش‌ها بی‌فایده است، برای قطع مصرف و یافتن اراده آن بهتر است فرد از مشاوره روانشناسی کمک بگیرد. ترک این مواد تقریبا سه مرحله دارد.

مرحله اول ترک کمیکال

سم‌زدایی اولین قدم برای ترک کمیکال است.  م‌زدایی فرآیندی است که به بدن اجازه می‌دهد مخدرهای موجود در آن را خارج کند. این مواد یه گیرنده هایی که ماده مخدر کمیکال به آنها متصل می شد، وصل می شود و با قطع اتصال آنها از گیرنده‌ها باعث خروج آن از سیستم است. هدف از سم زدایی مدیریت ایمن علائم ترک در صورت قطع مصرف مواد مخدر توسط فرد معتاد است.

هر فردی تجربه متفاوتی با سم زدایی دارد. نوع دارو و مدت زمان استفاده از آن بر نحوه سم زدایی تأثیر می‌گذارد. در این مرحله نشانه‌های فیزیکی و جسمانی ترک کمیکال خود را نشان خواهد داد این دوره تقریبا ۱۲ روز ادامه دارد که سخت ترین مرحله است و این احتمال وجود دارد که مصرف کننده به دلیل شدت نشانه‌ها  دوباره به سمت مصرف کشیده شود.  

نشانه‌های جسمی ترک در این دوره نیز شامل تعرق زیاد، اختلال در خواب، سرگیجه و سردرد، حالت تهوع و استفراغ، دردهای عضلانی، بی‌قراری و سردرگمی، سوء‌ هاضمه است،  از آنجایی که کانابینوئیدهای سنتز شده یا همان ماری جوانای صنعتی بیشتر از نوع طبیعی قوی‌تر هستند، نشانه‌های ترک نیز شدت بیشتری دارند.

مرحله دوم ترک کمیکال

این مرحله تا هفته سوم ادامه داد، در این دوره فرد دچار احساسات منفی و بدبینی می‌شود و استفاده از رژیم غذایی مناسب، ورزش و بررسی علائم و مشکلات می‌توان عملکرد بهتری داشته باشد همچنین ادامه جلسات روان‌درمانی در این دوره بسیار مهم است و به بهبود عملکرد کمک می‌کند، علائمی که در این دوره بروز می‌کند عبارتند از عدم توانایی در انجام امور روزمره، نداشتن تعادل، عدم توانایی در بروز احساسات، وسوسه مصرف دوباره.

مرحله سوم ترک کمیکال

این مرحله به‌ نوعی شروع دوباره برای بیمار به‌ حساب می‌ آید،  در همین مرحله است که تأثیرات روحی،  روانی و اجتماعی خود را نشان می‌دهد. فرد در این مرحله به شناخت جدیدی از خود می‌رسد و باید با افزایش انگیزه و اعتماد به‌ نفس به مسیر درمان اعتیاد خود ادامه دهد.

توصیه های پلیس

این ماده مخدر مانند بسیاری از مواد مخدر صنعتی بین جوانان و نوجوانان شیوع بیشتری دارد به طوری که مصرف‌کنندگان اغلب بین ۱۸ تا ۲۵ سال سن دارند. ماده مخدر کمیکال نیز به علت ارزان بودن و مصرف راحت آن به صورت سیگار یا اسپری مورد استفاده جوانان قرار می گیرد.

در کنار مواد مخدری همچون گل، گراس و دستمال، ماده مخدر کمیکال بسیار خطرناک و توهم زاست و به علت بالا بودن ماده توهم زا، ورود اندازه کوچکی از آن به بدن باعث مرگ مصرف کننده می شود.

سردار مجید کریمی رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر می گوید: قتل های فجیع خانوادگی ناشی از مصرف مواد مخدر صنعتی و روانگردان ها است زیرا قدرت تخیل و تعقل را از افراد می گیرد و فرد دیگر هیچ احساسی به فرزندش ندارد و او را به شکل یک گوسفند می بیند یا پدر و مادرش را به شکل یک حیوان مثل گرگ می بیند و می خواهد با چاقو سرش را ببرد. متاسفانه ما این اتفاقات را می بینیم که در حال رخ دادن است.

وی خطاب به خانواده ها تاکید می کند: از خانواده ها می خواهم همه چیز را به عهده پلیس و دولت نگذارند بلکه خود در حفظ سلامت فرزندان سهیم باشند هرچند که وظیفه داریم برخورد کنیم اما خانواده ها نقش مهمی در نظارت بر اعضای خانواده خود دارند.

 رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی به والدین در ارتباط با مصرف انواع قرص‌های روانگردان ها در محیط‌های آموزشی هشدار داده و می گوید: خانواده‌ها فقط به مصرف شیشه در قشر جوان متمرکز نشوند، چرا که ممکن است، مصرف سایر روانگردان ها از چشم والدین پنهان بماند.

سرهنگ عبدالوهاب حسنوند رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر تهران بزرگ نیز درباره این نوع از ماده‌مخدر می گوید: این ماده‌مخدر از نوع مخدر «ماری جوانا» است اما در فرآیندی پیچیده ضمن ترکیب با مواد شیمیایی، تبدیل به اسپری می‌شود؛ اسپری نیز روی مواد توهم‌زا پاشیده شده و قدرت تخریبی آن بیش از ۱۰۰ برابر می‌شود.

وی تصریح کرد: قاچاقچیان موادمخدر با ترکیب موادافیونی با یکدیگر و موادی همچون «مرگ موش» با ماری جوانا، قدرت تخریبی آنها را بسیار بالاتر می‌برند.

رونمایی کیت ایرانی تشخیص مواد مخدر

چندی پیش سردار حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی از کیت ایرانی تشخیص مواد مخدر مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رونمایی کرد و گفت: این کیت تشخیص اقدامی مطلوب و موثر برای تشخیص مواد مخدر در صحنه است؛ کیت ایرانی تشخیص مواد مخدر در اختیار همه همکاران و در مبادی ورودی و خروجی برای انجام آزمایشات اولیه و سریع و بر خورد ماموران در صحنه به کارگیری خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه کیت ایرانی تشخیص مواد مخدر دقت و سرعت عمل را بالا خواهد برد و حقوق شهروندی در آن نیز در نظر گرفته می شود، افزود: براساس شعار «افزایش کشف و تشخیص علمی جرم»  باید از تجهیزاتی استفاده کنیم که سرعت کار را بالا ببرد از سویی بتوانیم برای تولید انبوه این کیت ها در داخل کشور از ظرفیت نخبگان نیز استفاده کنیم.

سردار اشتری در مورد هزینه این کیت ها گفت: نمونه خارجی کیت تشخیص مواد مخدر ۳۰۰ هزار تومان است این در حالی است که  هزینه آن در ایران  حدود  ۲۰ هزار تومان است؛ ضمن اینکه می توانیم  این کیت ها را برای پلیس های سایر کشورها که مورد نیاز آنها است نیز صادر کنیم.

وی خاطر نشان کرد: این کیت اقدام بسیار خوبی است و می تواند در اجرای مطلوب ماموریت ها تاثیر داشته باشد؛ امیدواریم بتوانیم در این مسیر تحولی که ناجا قرار دارد از ابزار و امکاناتی که سرعت و دقت کار را بالا می برد بهره ببریم.

براین اساس با استفاده پلیس از این کیت تشخیص مواد مخدر، می توان امیدوار بود که دست پلیس در مبارزه با مواد مخدر صنعتی بازتر شود هر چند خانواده ها نقش بسزایی در پیشگیری از فرزندان خود از اعتیاد به این مخدر دارند.

در کل ترک ماده مخدر کمیکال یک تجربه متفاوت برای هر فردی است. علائم ترک کمیکال ممکن است روزها یا ماه ها طول بکشد.

مدت زمان آن به عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، سابقه پزشکی، نحوه مصرف و میزان موادی که در هر بار مصرف شده بستگی دارد براین اساس بهترین راه پیشگیری از هر گونه اعتیاد است بویژه مواد مخدری مثل کمیکال که قدرت تخریبی بسیار بالایی داشته و ترک این ماده نیز بسیار سخت و دردناک است./ایرنا

از: معصومه نیکنام