تهران برای بزرگترین زلزله آماده است؟
طبق برآوردها، هر ۱۶۵ سال گسل مشا زمین‌لرزه بزرگی را موجب میشود که تا به امروز، نزدیک به ۲۵ سال از این زمان برآورد شده (دوره بازگشت) زمین‌لرزه گسل مشا نیز گذشته است.
مطابق با اطلاعات و سوابق لرزه‌ای که از شهر تهران در دسترس است و با استناد به اسناد تاریخی، این پهنه در گذشته زلزله‌های قدرتمندی را تجربه کرده است. به عنوان نمونه می‌توان به زلزله‌های سال‌های ۱۶۶۵ و ۱۸۳۰ میلادی گسل مشا در گستره دماوند-شمیرانات با بزرگای به ترتیب ۶.۵ و ۷.۱ در مقیاس ریشتر و به فاصله‌های به ترتیب ۷۰ و ۱۲۰ کیلومتری شمال شرق تهران اشاره نمود. این دو زلزله، به فاصله زمانی ۱۶۵ سال از یکدیگر رخ داده‌اند و زلزله سال ۱۸۳۰ خسارات زیادی در تهران پدید آورده است. باید افزود، گسل مشا دارای طول تقریبی ۲۰۰ کیلومتر می‌باشد و کمترین فاصله این گسل تا حاشیه شمالی تهران، ۲۵ کیلومتر است. از نمونه زلزله‌های جنوب تهران نیز می‌توان به زلزله سال ۸۵۵ میلادی گسل ری با بزرگای ۷.۱ در مقیاس ریشتر اشاره نمود.
از آخرین زلزله مخربی که در حوالی تهران اتفاق افتاده است، در حدود ۱۹۰ سال می‌گذرد و فاصله این زلزله با بزرگترین زلزله قبل از خود بر روی گسل مشا نیز ۱۶۵ سال می‌باشد. این یعنی طبق برآوردها، هر ۱۶۵ سال گسل مشا زمین‌لرزه بزرگی را موجب میشود که تا به امروز، نزدیک به ۲۵ سال از این زمان برآورد شده (دوره بازگشت) زمین‌لرزه گسل مشا نیز گذشته است؛ لذا امکان اینکه در هر لحظه یا در آینده‌ای نزدیک زلزله مشابهی رخ دهد، با توجه به آمار فوق بسیار محتمل خواهد بود.
زلزله ۲۹ آذر ۱۳۹۶ ملارد با بزرگای ۵.۲ در مقیاس ریشتر
درست دو سال قبل در ساعات پایانی روز چهارشنبه ۲۹ آذر ماه ۱۳۹۶، در حالی که ساکنان پایتخت همانند مردم سایر شهر‌ها مشغول آماده‌سازی خود برای چله‌نشینی در شب یلدا بودند، در فاصله ۳۹ کیلومتری از تهران و ۱۶ کیلومتری از کرج، زمین‌لرزه‌ای با بزرگای ۵.۲ در مقیاس ریشتر و در عمق حدود ۱۰ کیلومتری زمین، مرز استان‌های البرز و تهران را لرزاند و حتی در بخش‌هایی از استان‌های قم، قزوین، مرکزی و گیلان نیز احساس شد. طبق برآوردها، زلزله مذکور را چیزی در حدود ۲۰ میلیون نفر احساس کردند که از این تعداد حدود ۱۷.۵ میلیون نفر ساکنان تهران و البرز هستند. بنابرابن حدود یک چهارم از مردم کشور این زلزله را حس کردند. زلزله ملارد، پس از زلزله ۲۵ دی ماه ۱۳۸۸ ری با بزرگای ۴ در مقیاس ریشتر، نزدیک‌ترین زمین‌لرزه به پایتخت محسوب میشود.
زلزله ۵.۲ ملارد، به واقع تلنگری دیگر از کمین خطر وقوع یک زلزله ویرانگر در تهران بود. تصور اینکه گسل شمال تهران یا مشا در تهران فعال شود و زلزله‌ای سترگ را موجب شود، حجم خسارت‌ها و تلفات جانی ناشی از چنین زمین‌لرزه‌هایی، خوفناک و تکان‌دهنده خواهد بود. درحقیقت، هم‌جواری با گسل‌های فعال، ساخت و ساز در حریم گسل‌ها، بافت‌های فرسوده با تمرکز بالای جمعیتی و سابقه وقوع زمین‌لرزه‌های بزرگ در تهران، گواه نامیمونی است از اینکه این شهر میراث‌دار وضعیتی نامطلوب به لحاظ ریسک زلزله بوده و به شدت آسیب‌پذیر است. در شرایطی که سکونتگاه‌ها و شریان‌های حیاتی تهران از نظر مقاومت در برابر زمین‌لرزه آینده، آسیب‌پذیر هستند و فرصت بازسازی و مقاوم‌سازی آن‌ها نیز با توجه به کنترل ضعیف اجرای ضوابط و قوانین ساخت و ساز در پرده ابهام قرار دارد، در پی رخداد یک زمین‌لرزه بزرگ در این شهر، با مخاطراتی همچون نشت گاز، آتش‌سوزی، فرونشست زمین و از کار افتادن بسیاری از خدمات رو به رو خواهیم بود.
از طرفی، علیرغم اینکه پیش بینی حوادثی مانند زلزله از آرزو‌های دیرینه بشر به شمار می‌رود، دانسته‌های علمی همچنان از پیشبینی این پدیده طبیعی ناتوان هستند و بشر هنوز نتوانسته به این سطح از دانش دست یابد؛ هرچند دانشمندان و زمین‌شناسان با توجه به بررسی وضعیت گسل‌ها و دوره‌های فعال شدن‌شان، می‌توانند پیش‌بینی‌های بلند مدت چندین ده‌های برای فعال شدن یک گسل و وقوع زلزله، انجام دهند. پیش بینی وقوع زلزله در گسل‌هایی مانند گسل مشا در تهران نیز از همین پیش بینی‌ها است. با در نظر داشتن این ملاحظات و عدم امکان پیشبینی زمان دقیق وقوع زلزله، پرسشی که مطرح میشود این است که بهترین راهکار مقابله با این پدیده چیست؟/انتخاب
ارسال نظر