حجاب باید باطنی باشد/ در بحث حجاب باید دختران را مجاب کرد نه آنکه ترساند/ اقدام های سلبی بی فایده است

 این روزها بحث مسئله حجاب و مبارزه با بد حجابی داغ است. بعد از ماجرای اسنپ و پیاده کردن دختر جوان به دلیل بد حجابی و به دنبال آن سر و صداهایی که به دنبال این خبر پیش آمد این مساله در میان مردم حساسیت بر انگیز شد. هم از سوی دختران جوانی که نمی­خواهند به این قانون اجتماعی تن بدهند و هم از سوی کسانی که تصویب کننده این قانون هستند و سفت و سخت پای اجرای دقیق و صحیح این قانون اجتماعی ایستادند.

هنوز بازار اتفاقات داغ است. همین چند روز پیش ویدیوئی دست به دست در فضای مجازی چرخید و انتشار یافت .در این ویدئو دختر جوانی که از اجرای قانون تخطی کرده بود با برخورد شدید نیروی انتظامی روبرو شد، در این فیلم مامور پلیس به دلیل رفتار خارج از عرف و گستاخانه دختر جوان از کوره در می­رود و اتفاقی که نباید بیافتد رخ می­دهد، ضمن آن که دراین برخورد شدید مامور زن که باید در صورت وقوع چنین اتفاقاتی در صحنه حضور پیدا می­کرده نیز در صحنه حادثه حضور نداشته است و یک چنین رخدادی را رقم می­زند.

این موضوع سبب ساز انتقادات زیادی از عملکرد پلیس و نیروی انتظامی شد. به طوری که سرهنگ عبدالوهاب حسنوند سرکلانتر شرق تهران در یک برنامه تلویزیونی حضور پیدا کردو به ایراد مطالبی در این خصوص پرداخت، وی در این مصاحبه اعلام کرد افراد خاطی که چند پسرو دختر جوان بودند در پارک اقدام به مصرف مواد مخدر کرده اند و بعد از آن نیز دختر جوان جرم کشف حجاب را مرتکب شده بود که با برخورد مامور مواجه می­شود. او در ادامه توضیح داد اگر مامور ما مرتکب خطایی شده باشد با وی برخورد خواهیم کرد. مسئله به همین جا ختم نشد، دنباله این خبر به فضای مجازی کشیده شد، به دنبال آن نیز سیل انتقادات و نظرهای متفاوت مخالف و موافق سرازیر شد.

حجاب اسلامی در ایران

اما مساله اینجا تنها برخورد ماموران و دختر جوان نیست، یا مسئله راننده اسنپ و دختری که در اتوبان از ماشین پیاده شد.موضوع حجاب در کشور ما از دیر باز مورد توجه بوده است و هنوز هم به آن التفات ویژه ای می­شود. اگر بخواهیم از بُعد تاریخی به این مسئله بپردازیم، باید از عصر ناصری شروع کنیم. زمانی که ناصرالدین شاه به سفر فرنگ رفت و با فرهنگی تازه مواجه شد. فرهنگی که زنان و دختران با رویی باز و بدون حجاب با مردان صحبت می­کردند و حتی مروادت اجتماعی نیز داشتند. ناصر الدین شاه در سفری که به روسیه داشت بعد از دیدن اپرا وقتی به کشورش باز می­گردد لباسی جدید برای حرمساری خود طراحی می­کند که از همان لباس باله مشهور طرحش را برداشته بود دامنی کوتاه و به اصلاح شلیته با جوراب­های ساق کوتاه که زنان چاق قجری را به شکل مسخره ای در آورده بود، یک جور عدم تناسب سنت و مدرنیته!

 تغییر در شکل لباس زنان کم­ کم از همان جا و در اندرونی ناصر الدین شاه رخ داد. بعد از آن در زمان رضاخان اتفاق مهم بعدی در این زمینه با دستور  مستقیم وی رخ داد، آن هم کشف حجاب برای ورود زنان به جامعه بود که با مقاومت همه جانبه مواجه شد اما بعد ازگذشت چندین دهه، اجبار کشف حجاب برداشته شد و حجاب به صورت اختیاری به انتخاب خود مردم واگذار شد، تا انقلاب اسلامی ایران، بعد از انقلاب و در همان اوایل کم ­کم در میان ادارات و بعد مدارس اجبار به رعایت حجاب الزامی شد، البته در همان زمان یعنی اسفند ماه 58 عده ای از زنان و دختران که مخالف اجباری شدن حجاب بودند در مقابل دانشگاه تهران تجمع کرده و خواهان لغو حجاب اجباری شدند. این مقاومت در برابر حجاب هنوز هم در کشور و در میان برخی از دختران جوان وجود دارد. به تازگی پیامک هایی برای خانم هایی که جرم کشف حجاب را در ماشین مرتکب شده اند فرستاده شده است که تعدادشان نیز کم نیست. بنابراین موضوع حجاب در ایران ریشه های تاریخی دارد و این اجبار و الزام در هردو صورت این مسئله خود نمایی می­کند.

حجاب در قرآن

مسئله حجاب در دو سوره از سوره هاى قرآن مطرح شده است. از جمله در سوره شریف نورمستقیم به این نکته اشاره شده است که به زنان و دختران مومن بگو که زینت ­های خود را بر نا محرمان ظاهر نسازند. بعد از انقلاب اسلامی نیز با توجه به نصح صریح قرآن سیاست بر اجرای فرامین الهی قرار گرفت،اما با مقاومت­هایی مواجه شد که هنوز نیز وجود دارد. طرح گشت ارشاد، امر به معروف و نهی از منکر به صورت گسترده و فراگیر اجرا می­شود و در این میان برخوردها بین این زنان و دختران جوان و اجرا کنندگان قانون الزامی رعایت حجاب روز به روز بالاتر گرفته است و تنش ها و درگیری ­هایی را در سطح جامعه مشاهده می­کنیم که گاه به فضای مجازی کشانده شده و به دغدغه روز تبدیل شده است.

اقدام های سلبی بی فایده است

 دکتر امان اله قرایی مقدم  جامعه شناس در خصوص مسائلی که این روزها در رابطه با مسئله حجاب رخ داده است به خبرنگار مستقل آنلاین گفت: این موضوع که نسل جوان همواره با نسل سنت خواه گذشته در جدال است یک امر طبیعی است. جوان به دنبال تغییر و دگرگونی است. هر جامعه ای نیز دستخوش این مساله می­شود، جلوی دگرگونی و تغییر را نمی­توان گرفت و گرنه جامعه رو به زوال و نابودی خواهد رفت.

او معتقد است ارزش­های نسل جوان با ارزش های نسل گذشته هم خوان نیست، جامعه شناسی تغییر به این نکته اشاره دارد که نسل جوان همواره دگرگونی ایجاد کرده و این یک امر طبیعی و نرمال است.

این جامعه شناس با بیان این که جامعه کنونی در معرض مرزهای باز دنیای ارتباطات قرار دارد، گفت: نسل جوان هر دقیقه با یک نو آوری روبرو می­شود. تعرض جوان با توجه به این دنیاهای باز ارتباطی و اجتماعی روز به روز بیشتر می­شود. نسل جوان دیگر آن گونه که باید و شاید احترام باورها و سنت­های گذشته را نگاه نمی­دارند. این گونه است که خشونت میان نسل جوان و نسل سنتگرا اوج  می­گیرد و به بحران اجتماعی تبدیل خواهد شد. بنابر این اقدامات سلبی و بگیر و ببند جواب نخواهد داد.

قرایی مقدم دراین باره افزود: باید از طریق کتب درسی، موسیقی سنتی ایرانی، تلویزیون وغیره اقدامات ایجابی انجام دهیم. باید خیلی نرم و آرام به این حوزه وارد شد، درضمن گمان نکنیم که یک شبه تغییر ایجاد می­شود.

او با تاکید بر این که تغییر را نمی­شود نادیده گرفت، تصریح کرد: ژاپنی دیگر کیمونو نمی­ پوشد و یا هندی­ لباس هندی  به تن نمی کند.این جبر جامعه است و ما هم باید توجه کنیم که یکسری تغییراتی را در این حوزه بپذیریم، در مورد حجاب با مسالمت،آرامش و از طریق رسانه و کتب آنهم به صورت نرم عمل کنیم. کارهای سلبی پرخاشگری نسل جوان را نسبت به پلیس، نظام و قوه قضاییه بیشتر می­کند.

او ادامه داد: سنت گرایان ما بر این باورند که اگر نرمش به خرج دهند این نسل جوان عاصی را دیگر نمی ­شود جمع کرد. اما خشونت فایده ای ندارد و به آتش زیر خاکستر تبدیل می­ شود. دشمنی را با نظام و نظم و قانون موجود بیشتر می کند. بنده با اقدامات سلبی مخالفم باید فرهنگ سازی کرد و نباید هم انتظار داشت که یک شبه جواب بدهد.

او با بیان این که اگر بخواهیم حجاب در جامعه و بدون وجود تنش اعمال شود باید حجاب را باطنی کنیم، اظهار کرد: باید دختران مان را مجاب کنیم نه آنکه از ترس اجابت کنند! ماجرای خانم ستاره  اسکندری هم همین مطلب بود، او اجابت کرده بود اما مجاب نشده بود. نسل مادران ِمان ما مجاب شده اند. اما دختر امروز می خواهد تخطی کند. بنابر این ما باید ایجابی عمل کنیم.