افزایش خشونت را جدی بگیرید

مستقل آنلاین سرویس اجتماعی؛ الهام صمدزاده/ طی سال‌های اخیر شاهد افزایش خشونت در میان مردم جامعه هستیم. خشونت در هر سطحی عامل افزایش آسیب‌های اجتماعی و همچنین کاهش رابطه سالم میان افراد می‌شود. بنا به اظهار نظر روانشناسان امروزه خشونت به طرز معناداری در میان مردم جامعه افزایش پیدا کرده و گسترش آن زمینه‌ساز ابتلا به برخی از بیماری‌های روحی و روانی نیز می‌شود. گفتنی است امروزه خشونت کلامی در میان بسیاری از افراد جامعه به راحتی حضور دارد و حتی پذیرفته شده است. این حجم خشونت خود می‌تواند مقدمه‌ای برای بروز خشونت فیزیکی باشد. باید متذکر شد خشونت سطوح مختلفی دارد و گاهی برخی از انواع آن در ذهن و تصور ما خشونت شناخته نمی‌شود. مثلا وقتی در خیابان برای عابری که از خطوط عابر پیاده عبور می‌کند بوق می‌زنیم یا برای راننده‌ای بوق میزنیم که مسیر را تخلیه و راه را برای ما باز کند، یا وقتی به کسی که فکر می‌کنیم توانایی مالی ندارد نگاهی از سر تفاخر می‌اندازیم، وقتی با سالمندان که تاخیر در حرکت و شنوایی دارند تندی و عصبانیت نشان می‌دهیم؛ همه این رفتارها "خشونتی" است که زیر لایه معاشرت‌های اجتماعی و زندگی روزمره مخفی شده و با گذشت زمان تشدید می‌شود و تبدیل به خشونت‌های کلامی و فیزیکی خواهد شد. خشونت کلامی خود می‌تواند عاملی جهت ابتلا به بسیاری از بیماری‌های روحی و روانی شود، چرا که طبق آمار موجود بسیاری از قتل‌ها تنها با خشونت لفظی آغاز و با خشونت فیزیکی پایان می‌یابد و گاهی نیز منجر به قتل یا تنشِ منجر به سکته می‌شود.

نشاط اجتماعی عاملی برای کاهش خشونت

به طور کلی نبود نشاط در جامعه خود می‌توانند نقش بسزایی در افزایش خشونت داشته باشد. هر گاه مردم در جامعه تصاویر و صحنه‌های آرام‌بخش و نظم در تردد و زیبایی مناظر شهر را ببینند و آلودگی صوتی کاهش یابد و بجای آن آرامش جایگزین شود، به خودی خود موجب فروکش کردن هیجانات و عصبانیت می‌شود و دراز مدت نشاط اجتماعی تاثیر خود را روی ساکنین شهرها می‌گذارد. چنانچه مردم فرصت مناسبی برای تخلیه انرژی خود و یا بیان احساسات نداشته باشند، به طور حتم به خشونت روی می‌آورند تا جایی که طبق تحقیقات به عمل آمده جوامعی که در آن‌ها نشاط چندانی وجود ندارد آمار خشونت‌های فیزیکی و لفظی به طرز معناداری افزایش پیدا می‌کند. بنابراین می‌توان یکی از دلایل افزایش خشونتِ این روزها در جامعه را نبود نشاط عنوان کرد چرا که در حال حاضر برنامه‌های صدا و سیما نیز از نشاط و شادی چندانی برخوردار نیستند. (البته فارغ از این ایام که شب‌های عزاداری سالار شهیدان را می‌گذرانیم و حس و حالِ عزا داریم، نفس حضور در مجالس کریمانه سیدالشهدا به ویژه وقتی بدون ریب و ریا برگزار می‌شود، آرامش و خضوع و سکینه قلبی را برای عزاداران همراه می‌آورد.)

زنان و کودکان قربانیان خشونت

بدیهی است زنان و کودکان به دلیل ضعف و نابرابری جسمی و جنسی، بیشتر مورد خشونت قرار می‌گیرند که این خود تاثیرات منفی بسیاری را به دنبال دارد. چرا که چرخه خشونت ادامه دارد و کودکی که مورد خشونت قرار گرفته در آینده به دلیل تاثیر خشونت‌های کودکی با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد شد و همچنین این احتمال نیز وجود دارد که در بزرگسالی دیگران را نیز مورد خشونت قرار دهد. تا جایی که بنا به گفته روانشناسان، کودکانی که در دوران کودکی مورد خشونت قرار می‌گیرند، احتمال بروز رفتارهای خشن در بزرگسالی در آن‌ها به مراتب بیشتر از دیگران است، و این امر زنگ خطری جدی برای سلامت جامعه محسوب می‌شود.

افزایش خشونت در شبکه‌های مجازی

با نگاهی گذرا به شبکه‌های اجتماعی به راحتی می‌توان دریافت که در حال حاضر متاسفانه خشونت در شبکه‌های اجتماعی به طرز معناداری افزایش پیدا کرده است. تا جایی که هیچ کس نمی‌تواند به راحتی و آسودگی خیال، نظر خود را ارائه کند و از حملات و توهین‌های جنسیتی و نژادی و سیاسی در امان بماند. غالبا بسیاری از منشن‌ها و کامنت‌ها حاوی کلمات خشونت‌آمیز و نامناسب است. این نکته نشان از رواج خشونت عریان، در میان مردم جامعه را دارد. این موارد به تنهایی قادر است امنیت روانی و سلامت برخی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. 

فاصله طبقاتی عاملی برای رواج خشونت

از سوی دیگر باید خاطر نشان کرد امروزه متاسفانه با افزایش فاصله طبقاتی در میان مردم جامعه شاهد افزایش خشونت نیز هستیم به گونه‌ای که برخی از رفتار شناسان معتقدند فاصله طبقاتی خود می‌تواند تاثیر بسزایی در رواج خشونت در میان مردم داشته باشد. فقر و زندگی در طبقات پایین اجتماع، برای حاشیه‌نشینان و تهی‌دستان نفرت و خشم شدیدی ایجاد می‌کند به ویژه که ناتوانی دولت‌ها، بحران‌های اقتصادی، عدم وجود سیستم تامین اجتماعی، ناکارآمدی متصدیان اشتغال، فساد مالی در مجموعه‌های دولتی و خصوصی و بانکی به مرور زمان بر تعداد فقرا و تهی‌دستان اضافه می‌کند. اصولا همین ناکارآمدی‌ها موجب توسعه فقر است و اشخاص به تنهایی و بدون کمک نهادهای مسئول قادر به خروج از چرخه فقر نخواهند شد. در این فرصت باید متذکر شد که مصرف مواد مخدر و یا نوشیدنی‌های الکلی نیز عواملی موثر برای افزایش خشونت به حساب می‌آید چرا که با بررسی‌های به عمل آمده افرادی که اقدام به مصرف مواد مخدر و یا نوشیدنی‌های الکلی می‌کنند در مقایسه با دیگران رفتارهای خشن بیشتری دارند. در پایان باید یادآور شد که آموزش کنترل خشم راهکار مناسبی برای کاهش خشونت در جامعه است چرا که در کوتاه مدت با این آموزش‌ها به مرور، امنیت روانی مردم نیز افزایش می‌یابد و این خود می‌تواند زمینه‌ساز کاهش آسیب‌ها و مشکلات اجتماعی شود.