پوشش‌های گیاهی ارتفاعات تهران مستعد آتش‌سوزی است

سید جلال ملکی درباره افزایش آتش‌سوزی و حریق‌های مرتبط با مراتع در فصل تابستان گفت: علی‌رغم پشت سر گذاشتن سال‌های کم بارش، در ماه‌های گذشته ایام پربارانی را شاهد بودیم. فروردین و اردیبهشت امسال بارش‌های کم نظیری در سراسر کشور اتفاق افتاد تا جایی که متأسفانه بسیاری از استان‌ها، شهرها و روستاها درگیر سیل و آب گرفتگی شدید شدند.

خسارات سیل اخیر به دلیل مدیریت نادرست برخی مسئولان بود

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران با اشاره به بروز خسارات بر اثر سیل اخیر در برخی استان‌های کشور، ادامه داد: البته طبیعت در این زمینه مقصر نبود و بیشتر این اتفاقات ناشی از مدیریت نادرست برخی مسئولان بود که چه در زمان پیش از بحران و چه در حین بحران نتوانسته بودند اقدامات تاثیرگذاری انجام دهند.

وی تصریح کرد: برخی از بحران‌ها به همراه خود فوایدی نیز دارند که غالباً مغفول می‌ماند و صحبت زیادی در این مورد نمی‌شود، به عنوان مثال، زلزله با حرکت لایه‌های زیرین زمین، باعث کشف معادن زیرزمینی جدید شده یا در مواردی باعث حرکت سفره‌های آب زیرزمینی از سمتی به سمت دیگر می‌شود.

ملکی افزود: سیل نیز اگر چه در برخی مناطق خساراتی را به دنبال دارد اما در بسیاری مناطق دیگر به دلیل همین بارشهای فراوان باعث حاصل‌خیزی زمین و رونق کشت و زرع به ویژه کشت دِیم شده و مهمتر اینکه میزان آب‌های ذخیره شده پشت سدها یا سطح آب‌های زیرزمینی افزایش می‌یابد.

سخنگوی آتش‌نشانی تهران یادآور شد: در همین سیلاب‌های اخیر، اعلام شد که بسیاری از سدهای کشور بیش از 90 درصد آبگیری داشته‌اند که در سالهای اخیر بی‌سابقه بوده است.

ارتفاعات اطراف شهر تهران مستعد حریق است

وی با اشاره به شدت بارشهای بهاری در  پایتخت و رشد حجم انبوهی از گیاهان خودرسته به‌ویژه در مناطق اطراف شهر تهران، گفت: تپه‌ها و ارتفاعاتی که در سال‌های گذشته تلی از خاک بود امسال پوشش گیاهی انبوهی در خود جای داده و حتی تا بالاترین نقطه نیز گیاه و علوفه روییده است اما با پایان یافتن فصل بارش‌ها و افزایش گرمای هوا، این علف‌ها کاملاً خشک شده و بسیار مستعد آتش‌سوزی هستند.

به گفته ملکی، این مسئله باعث شده در روزهای اخیر آمار آتش‌سوزی در این نقاط بالاتر از میانگین سالهای قبل شود، آتش‌سوزی‌هایی که در واقع به آنها حریق فضای سبز یا حریق علوفه می‌گویند.

سخنگوی آتش‌نشانی تهران افزود: این علوفه‌ها بسیار متراکم و فشرده هستند و به خوبی قد کشیده‌اند و در صورت بروز آتش‌سوزی به سرعت گسترش می‌یابند، از آنجایی که جهت حرکت و پیشروی آتش در این حوادث به صورت دوار و دایره‌ای شکل است، در مدت زمان کمی بخش زیادی از منطقه را فرا گرفته و در همه جهات گسترش پیدا می‌کند، وزش باد که غالباً در مناطق اطراف شهر و ارتفاعات وجود دارد نیز باعث افزایش سرعت گسترش آتش‌سوزی می‌شود.

اطفای حریق در دل طبیعت با مشکلات زیادی همراه است

وی با اشاره به مشکلات فراوان برای اطفای حریق در نوع حوادث، تصریح کرد: در این نوع آتش‌سوزی‌ها مسیر مناسب و همواری برای دسترسی به محل حریق وجود ندارد و نیروها برای رسیدن به شعله‌های آتش که در دل طبیعت و تپه‌ها واقع است باید گاهی صدها متر در مسیری پر فراز و نشیب، آن هم با تجهیزاتی نظیر خاموش‌کننده، طناب، آتش کوب و سایر لوازم حرکت کنند، گاهی آتش‌سوزی‌ها در ساعات پایانی و حتی میانه شب است و دید مناسبی برای یافتن مسیر مناسب وجود ندارد و خطراتی نظیر گم کردن مسیر، سقوط از ارتفاع، سقوط در چاه و گودال وجود دارد که فرمانده در این مقطع باید بسیار مراقب نیروهای خود باشد، ضمن اینکه تجهیزات و خودروهای آتش‌نشانی که با هزینه شهروندان تأمین می‌شود نیز گاهی در معرض آسیبهای جدی قرار می‌گیرند.

ملکی افزود: همزمانی این ایام با ورود به تعطیلات تابستانی باعث شده که بسیاری از شهروندان در ایام تعطیلات یا روزهای آخر هفته برای تفرج به دامن طبیعت رفته و ساعاتی را به دور از هیاهوی شهر سپری کنند، همین افزایش حضور شهروندان درصورت بی‌احتیاطی، از عوامل بروز آتش‌سوزی‌ها است، البته موارد دیگری مانند صاعقه نیز وجود دارد. 

سخنگوی آتش‌نشانی تهران در توصیه به شهروندان برای کاهش این حوادث و تخریب محیط‌زیست‌، گفت: شهروندان در صورت حضور در طبیعت به بوستانهای معتبر و تأیید شده بروند، این بوستانها از خدمات مناسب نظیر آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی، محل بازی مناسب برای کودکان، پارکینگ، حراست و نگهبانی و ایمنی قابل قبول برخوردار است اما خارج از این نقاط امکانات مناسبی وجود ندارد و حتی شهروندان مجبور به پارک خودروی خود در حاشیه جاده خواهند شد.

وی از شهروندان خواست در طبیعت، از روشن کردن آتش در علفزارها و بوته‌های خشک و کنار درختان به‌ویژه در زمان وزش باد خودداری کنند و تصریح کرد: شهروندان برای روشن کردن آتش از منقل‌های فلزی استفاده کنند، در صورت نبود منقل، با کنار زدن علوفه‌ها و بوته‌های خشک و پاکسازی اطراف از وجود این مواد قابل اشتعال، بر روی زمین غیرقابل اشتعال آتش روشن کنند.

به گفته ملکی پرتاب بطری و ظروف شیشه‌ای داخل طبیعت علاوه بر اینکه آلودگی محیط زیست، می‌تواند به مانند یک عدسی عمل کرده و با متمرکز کردن نور خورشید باعث آتش‌سوزی در بوته‌های خشک شود.

سخنگوی آتش‌نشانی تهران در توصیه به شهروندان متذکر شد: بعد از استفاده از آتش، حتماً آن را با آب کامل خاموش کنید و مطمئن شوید که ذغال‌های زیرین آتش نیز خاموش شده، از آتش بازی کودکان در طبیعت جلوگیری و از شکستن شاخه‌های درختان برای روشن کردن آتش خودداری کنید.

وی با بیان اینکه مالکان حقیقی و حقوقی زمین‌ها و مراتع، باید نسبت به محصور کردن و ایمن‌سازی املاک خود برای جلوگیری از ورود افراد اقدام کنند، خاطرنشان کرد: شهروندان اگر ساختمان یا ویلایی در طبیعت دارند، باید پیش از آتش‌سوزی نسبت به چیدن علف‌های زائد اطراف ملک بنای خود اقدام کرده و  خودروی خود را بر روی بوته زارها و علفزارهای خشک پارک نکنند.

ملکی افزود: طبیعت جزو سرمایه‌های کشور است و آسیب زدن به طبیعت، آسیب وارد کردن به خود ما است، برخی گمان می‌کنند که آتش‌سوزی در طبیعت و سوختن مقداری علوفه هرز خسارتی ندارد که این باوری بسیار اشتباه است، دود حاصل از سوختن این مواد، محیط زیست را آلوده و هوا را ناپاک می‌کند ضمن اینکه بعضی از انواع حیوانات به عنوان سهام‌داران اصلی در طبیعت زندگی می‌کنند.

آتش‌سوزی در طبیعت باعث تغییر نامطلوب اکوزیست منطقه می‌شود

سخنگوی آتش‌نشانی تهران یادآور شد: جوندگان و خزندگانی نظیر خرگوش، انواع موش، سمور، مار و حتی حیواناتی نظیر روباه، شغال و گرازها نیز در دل خاک زندگی می‌کنند و آتش‌سوزی در طبیعت باعث احتمال افزایش مرگ و میر این حیوانات یا کوچ دسته‌جمعی آنها از منطقه‌ای شده و همین امر، سبب تغییر نامطلوب اکوزیست منطقه می‌شود.

وی تصریح کرد: مشاهده حیوانات داخل شهرها و مناطق مسکونی، گواه این است که ما انسانها محیط زندگی حیوانات را ناامن کرده و آنها را آواره ساخته‌ایم و حیوانات با حضور گاه به گاه خود در شهرها، گلایه و شکایت خود را این طریق به ما اعلام می‌کنند.

منبع: باشگاه خبرنگاران پویا