دیوار کج هسته‌ای و منافع نامشروع روسیه
سیدقائم موسوی
تحلیلگر سیاسی
هدایت سیاست داخلی در جهت اهداف فروملی در سال ۱۴۰۰ موجب ابتر ماندن مذاکرات برجامی در دولت روحانی شد. تیم جدید که در بیرون گود منتقدِ متناقضِ مذاکرات بودند، عهده‌دار به فرجام رساندن برجام شدند. آن‌ها در عمل مجبور به راهپیمایی در مسیری شدند که قبلاً آنرا رو به جهنم ترسیم کرده بودند.
فارغ از اینکه چینش پازل فعالیت‌های هسته‌ای بر فونداسیونی بنا شده بود که دیوارش را کج کرده بود.
توانمندی هسته‌ای در ابعاد نظامی یا غیرنظامی آن با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور و نوع مواجهه‌اش با کشورهای منطقه و قدرت‌های بزرگ، برنامهٔ هسته‌ای کشور را چالشی و پُرهزینه کرده است.
نوع رفتار همسایگان و قدرت‌های جهانی با ایران، تجارب تاریخی، تنهایی استراتژیک و خاورمیانهٔ همیشه متشنج فارغ از تمایز قائل شدن میان منافع حاکمیت و ملت و فرض این‌همان‌پنداری آن‌ها و همچنین ناشی بودن سیاست‌های خارجی و فهم مکانیکی از دانش روابط بین الملل بعلاوه ادبیات زائد و نخراشیده موجب هزینه‌بر شدن برنامهٔ هسته‌ای کشور شده است.
در بعد نظری مادامی‌که کشور شعار نابودی اسرائیل را سر می‌داد و در عمل منفعل بود و از طرفی با اسرائیلی طرف بود که با استراتژی ابهام هسته‌ای قریب به ۲۰۰ کلاهک هسته‌ای را صاحب بوده و روزانه جمهوری اسلامی را به حمله تهدید می‌کرد، امری معقول برای نه تنها میل به قدرت که توازن یا بقا بوده است.
اما جمهوری اسلامی هم مانند سیستم سلفش در حالی که شعار خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای را می‌داد در عمل فعالیت‌های هسته‌ای انجام می‌داد ...
آشکار شدن فعالیت‌ها قبل از رسیدن به نقطه غیرقابل برگشت بزرگترین معضل را ایجاد کرد ... تا آن زمان برنامه در قاب تخصصی خودش پیش می‌رفت ولی بعد از آن و با تعمیم سیاست هسته‌ای به توده‌ها برای جلب پشتیبانی، دقیقا تکرار نهضت ملی شدن صنعت نفت شد که دست آخر آن هزینه‌ها را بر کشور تحمیل کرده بود و اکنون نیز تمام جنبه‌های ریز و درشت کشور گروگان مناقشه هسته‌ای شده‌اند.
توان هسته‌ای اگر در ریل خودش و تا نقطهٔ تثبیت به خوبی جلو می‌رفت، بدون تردید در هر دو جنبه‌ی نظامی و غیرنظامی‌اش می‌توانست موجد ارتقاء قدرت ملی شود اما فقدان قدرت حفظ مناقشه در بستر سیاست حرفه ای و کوچه بازاری کردن داخلی از یکسو و چند جانبه‌ای شدن [ابزار غرب برای تحریم و انسداد و اهرم شرق برای چانه زنی و گروگانگیری] آن در سیاست خارجی ایران را تبدیل به گوشت قربانی کرد.
اهداف و روند هسته‌ای مصداقی از تمثیل ذیل شد:
آمدیم شراب بریزیم، سرکه شد!
هنوز هم هستند کشورهای ظاهرا همسویی که نخواهند گذاشت همان سرکهٔ هسته‌ای هم نصیب ایران شود. روسیه به‌واسطه‌‌ی تجاوز به اوکراین با رفع تحریم‌های نفتی ایران مخالفت می‌کند. رفع تحریم ایران می‌تواند زهر تحریم‌های روسیه را مضاعف کند.
مناقشهٔ هسته‌ای گنج بادآورده‌ای برای روسیه است که نمی‌خواهد به سادگی دست از آن بردارد!
ارسال نظر