بعد از چند ماه مذاکره به برجام رسیدیم

احمد قویدل

 فعال مدنی 

روی مذاکرات وین غباری در حال نشستن است و در افق آن چیزی به جز برجام دیده نمی‌شود. اگر به عقب برگردیم و برجام را ظریف‌تر ارزیابی کنیم باز هم لامحاله به برجام می‌رسیم. 

هرچه این غبار بیشتر بنشیند مدعیان قابل احترام انقلابی، بیشتر متوجه خواهند شد که در مناسبات بین المللی نمی‌توان اراده‌گرایانه وارد شد. باید باور کنیم پذیرش اینکه در صحنه بین المللی قدرت در اختیار چه کشورهایی است و این کشورها چه اهرم‌هایی برای حفظ این قدرت دارند، فقط پذیرش یک واقعیت است.‌ تایید و یا رد ایدئولوژیک و نظری این مناسبات مقوله دیگری است. 

تفکر انقلابی و تحول‌خواه می‌تواند برای تغییر این مناسبات بین المللی، استراتژی معینی اتخاد و با صبوری با جلب متحدین راه را برای تغییر باز کند. تردید نکنیم در انزوای بین المللی متحدین خود را نه تنها پیدا نمی‌کنیم بلکه دشمنان بیشتری تولید می‌کنیم.

مادامی که این تغییر رخ نداده است و ما قصد بازی بین المللی داریم باید با آن قواعد بازی کنیم. میهن‌دوستان و وطن‌پرستانی که فکر می‌کنند اگر جور دیگری پشت میزهای مذاکرات وین می‌نشستیم نتیجه "برجام" نمی‌شد باید باور کنند که صندلی مذاکره تحت قواعدی در سیستم بین الملی وجود دارد و دامنه چگونه نشستن پشت میز مذاکره، دامنه تعریف شده‌ای است که خروج از آن عملا خروج از مذاکره است. 

تحریم‌های یکجانبه اقتصادی و سیاسی آمریکا و متحدین‌ش مانع رشد اقتصادی کشور است. در شرایطی که عواقب اقتصادی همه‌گیری کرونا گریبان کشورهای فقیر و غنی دنیا را گرفته است، اتخاد سیاست‌هایی که منجر به تداوم تحریم‌های اقتصادی و ضدمردمی آمریکا منجر شود می‌تواند به شدت شالوده اقتصاد کشور را دچار بحران نماید. 

رشد تورم افسار گسیخته و به موازات آن رشد نارضایتی‌های عمومی، بیکاری، آمارهای تکان دهنده در حوزه آسیب‌های اجتماعی از حاشیه‌نشینی گرفته تا معضلات کودکان کار، از اعتیاد گرفته تا طلاق و ... واقعیت‌هایی هستند که جمهور اداره‌ کشور باید به خوبی ببینند و اجازه ندهند با هم‌افزایی این بحران‌ها کشور به سمت "تله" سقوط سرمایه اجتماعی برود‌.

باید بپذیریم عواقب اقتصادی کرونا بر عواقب بهداشتی آن پیشی گرفته و زلزله‌ای بزرگ در حوزه اقتصاد ایجاد کرده است. نتیجه این زلزله سقوط فقرا به فلاکت و سقوط اقشار متوسط به خط فقر است. این تحلیل آنقدر در تجربه زیسته مردم فارغ از دانش کلاسیک قابل لمس است که انکارناپذیر و نیازمند کارشناسی و تحقیق هم نیست. در شرایط هم‌افزایی بحران‌ها عاقلانه‌ترین اقدام تلاش برای جلوگیری از این هم‌افزایی است.‌ بهبود شرایط اقتصادی مردم، سال‌ها کار دارد. جبران عوارض اقتصادی زلزله کرونا سال‌ها کار دارد. رفع تحریم‌های یکجانبه آمریکا و متحدین آن یک راه عاقلانه برای حذف یک بحران و جلوگیری از تلاشی اقتصاد کشور است. 

در عصر ارتباطات یکی از سلاح‌های کارآ و در دسترس دشمنان کشور رسانه‌های آنان است. رسانه‌هایی که با تحلیل‌های روانشناسی کارگزاران نظام را به بیراهه می‌برند. دام‌های رسانه‌ای برای به بیراهه بردن کشور بسیار پیچیده است. 

تلاش رسانه‌های بیگانه فارسی زبان و اپوزیسیون خارج از کشور برای به سخره گرفتن "نرمش قهرمانانه" انعکاسی از تلاشی خفته و چراغ خاموش برای تحریک تفکرهایی در ایران است که موسوم به "تندروها" گردیده‌اند. القاء تفکر سیاه و سفید در عرصه بین المللی نه تنها کارآیی ندارد بلکه ایران را از نعمت تعامل با همسایگان نزدیک خود نیز محروم می‌کند. 

نقشه گام به گام اسرائیل بر اساس یک پروژه استراتژیک با اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای ترمیم ارتباط خود با کشورهای عربی منطقه با تسلط دکترین سیاه و سفید در سیاست خارجی ایران بی‌تردید آنچنان شتابی می‌گیرد که امکان تحقق اهداف بلندمدت این روابط در کوتاه مدت هم میسر می‌گردد. 

ما باید این باور را داشته باشیم که اگر صد بار مذاکره کنیم، نتیجه برجام است. انقلابی‌ترین شخصیت‌های کشور به‌زعم مخالفین برجام اگر پشت میز مذاکره بنشینند نتیجه باز هم برجام است. هر تفکر و نگاهی به حوزه روابط بین المللی داشته باشیم به محض نشستن پشت میز مذاکره عملا قاعده بازی حاکم بر این روابط را پذیرفته‌ایم و به محض خروج از این قاعده مذاکره‌ای نمی‌ماند که بخواهیم مواضع حداکثری یا دست بالاتر را اتخاذ کنیم، فقط جنگ است- آنهم حین جنگ- که از این قواعد پیروی نمی‌کند و پس از زورآزمایی و فدا شدن جان انسان‌ها و تاسیسات زیر بنایی نهایتا طرفین پشت میز مذاکرات صلح می‌نشینند و به محض نشستن در چارچوب همبن قاعده بین الملی قرار می‌گیرند. تجربه‌ای که با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ در جنگ ایران و عراق به کار بسته‌ایم.

نباید فرصت‌سوزی کرد و بهبود شرایط زندگی و معیشت مردم باید سیاست مسلط بر اذهان مذاکره‌کنندگان ایرانی باشد.