انتخابات و پیام ناکارآمدی مجلس

 مستقل آنلاین، محمد داوری،  فعال مدنی/

در دو یادداشت قبلی‌ام در مستقل آنلاین به دو مقوله "انتخابات و پیروزی جامعه مدنی" و "انتخابات و تجربه مشارکت محدود و مشروط" پرداختم که واکنش‌های دوستان و صاحب نظران به آن دو یادداشت بیشتر من را ترغیب نمود تا به سایر ابعاد انتخابات دوم اسفند بپردازم و یکی دیگر از دلایل اینکه من تمایل دارم همچنان به موضوع انتخابات دوم اسفند بپردازم تحت‌الشعاع قرار گرفتن موضوع انتخابات از مسئله کرونا است.

در سومین یادداشتم می‌خواهم بر یکی از مهم‌ترین وجوه انتخابات دوم اسفند یعنی پیام ناشی از کاهش مشارکت بی‌سابقه در طول ۴۰ ساله بعد از انقلاب ۵۷ متمرکز شوم. پیامی که در واقع به پاشنه آشیل نظام سیاسی حاکم در کشورمان اشاره دارد چرا که این پیام در دل خود هزاران پیام دیگر را به همراه دارد. وقتی بعد از چهل سال تجربه ساختار حاکمیتی و در یازدهمین تجربه انتخاباتی در مورد یکی از ارکان این ساختار شاهد کاهش بی‌نظیر مردم هستیم بی‌تردید این کاهش مشارکت، معنایی جز ناامیدی از کارآمدی ساختار حاکمیتی به‌طور کلی و ناکارآمدی مجلس شورای اسلامی به‌طور خاص ندارد. این استباط وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که به گفته بسیاری از کارشناسان و تحلیل‌گران این فرض را بپذیریم که اگر چهره‌های شاخص اصلاحات هم امکان رقابت پیدا می‌کردند باز هم در میزان مشارکت افزایش چندانی ایجاد نمی‌شد. لذا به نظر می‌رسد یکی از ابعاد مهم و پیام اصلی انتخابات دوم اسفند و آن هم خطاب به کارگزاران اصلی و مسئولان ارشد این است که ما به کارآمدی مجلس شورای اسلامی که دو وظیفه مهم قانون‌گذاری و نظارت را بر عهده دارد امید و اطمینانی نداریم و این ارزیابی نه سطحی و نه آنی است. چرا که در پس عدم مشارکت ۶۰ درصدی مردم، دلایلی نهفته که مستند و با فراوانی بالا به آن اشاره دارد و از سویی یک پیشینه ۴۰ ساله و تجربه ۱۰ دوره مجلس را دارد.

لذا نمی‌شود ادعای ناکارآمدی آنان را سطحی و آنی دانست و یا نمی‌شود عدم مشارکت آنان را به عوامل دیگری از جمله ترس از کرونا و یا متاثر از تبلغات دشمن دانست.

ناکارآمدی دستگاه‌های حاکمیتی از جمله مجلس در واقع تائیدی است بر فقدان عنصر "حکمرانی خوب" که همواره کارشناسان و صاحب نظران و کنشگران نسبت به آن هشدار می‌دادند. حکمرانی خوب که مشارکت مردمی مهم‌ترین دلیل بر اثبات وجود آن است به این معناست که اگر مردم در امور حاکمیتی و در ارتباط دولت و ملت همراه با اعتماد، همراهی و همکاری داوطلبانه و رضایت‌مند داشته باشند نشان از آن دارد که از نوع حکمرانی حاکم بر جامعه رضایت دارند و در غیر اینصورت با عدم مشارکت نارضایتی خود را از عدم وجود حکمرانی خوب اعلام می‌کنند.

بنابراین بدون فرافکنی و با پذیرش واقعیت‌های انتخابات دوم اسفند باید اذعان نمود که دلیل اصلی کاهش مشارکت مردم در این انتخابات ناامیدی از کارآمدی مجلس است و این ناامیدی زنگ خطری است که اگر شنیده نشود و چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود خطرات جبران‌ناپذیری را به‌دنبال خواهد داشت.