مدیریت قرون وسطایی

 مستقل آنلاین،  سرویس سیاسی، امیرحسین نظری/

«ناگاه اسب رنگ‌پریده‌ای دیدم که سوارش مرگ نام داشت، [...] به آنها اختیار داده شده بود که یک چهارم زمین را با جنگ، قحطی، بیماری و جانوران وحشی نابود کنند».

-مکاشفه یوحنا

در بسیاری از حکمت‌های دینی و پیش‌بینی‌های آخرالزمانی نشات گرفته از آنان، سوارانی هستند که بر شهرها می‌تازند و گرد مرگ بر مردمان می‌ریزند. اگر نام سواران‌، مرگ و قحطی باشد، امروزه با قطعیت می‌توان گفت که نام اسب‌ها بی‌کفایتی و بی‌مسئولیتی است.

ترس از قحطی، جنگ، سیل، زلزله و بیماری‌های همه‌گیر، برای انسان‌ها، احساسی تاریخی است. اگرچه انسان توانسته با استفاده هوش خود و تکنولوژی، تلفات را به حداقل برساند، اما هنوز، ترس از این عوامل از بین نرفته است.

مرگ سیاه، ده‌ها میلیون نفر را در سراسر دنیای شناخته شده آن زمان از بین برد. شهرهای زیادی دراثر زلزله و بلایای طبیعی از بین رفتند و قحطی هنوز در برخی نقاط جهان دیده می‌شود. اما نمی‌توان منکر شد که به لطف پیشرفت علوم، انسان مقاومت بسیار خوبی در برابر این خطرات پیدا کرده و دیگر به سادگی در خطر انقراض قرار نمی‌گیرد.

اما مدیریت قرون‌وسطاییِ کم‌خطرترین بیماری‌ها یا سبک‌ترین زلزله‌ها، همچنان انسان را در معرض خطر قرار می‌دهد.

بنابر گفته‌های احمد امیرآبادی، نماینده قم در مجلس شورای اسلامی، ۵۰ نفر تنها در قم در اثر بیماری covid-19 جان باخته‌اند. این در حالی است که روز ۲۷ بهمن، وزارت بهداشت مشاهده هرگونه مورد مشکوک به کرونا را انکار کرده بود. پس از یک هفته، مدارس، دانشگاه‌ها و بسیاری از مشاغل در تهران، قم و بسیاری از شهرهای دیگر تعطیل شده‌اند. به جز توصیه برای شتسشوی مرتب دست‌ها، دستورالعملِ عمومیِ دیگری درخصوص مقابله با این بیماری منتشر نشده و پزشکان از کمبود امکانات در بیمارستان‌ها شکایت می‌کنند.

به نظر می‌رسد که دولت و تمامی نهادهای مسئول دربرابر این حادثه غافلگیر شده‌اند و چه بسا مانند کلیسای قرون وسطی، از روزهای آینده در میادین اصلی شهرها، افرادی را به اتهام جادوگری زنده زنده آتش بزنند تا به بهترین شکل از زیر بار مسئولیت فرار کنند.

باور این مسئله سخت است که وزارت بهداشت، علی‌رغم هشدارهای سازمان جهانی بهداشت و سایر کشورها انتظار شیوع این بیماری را نداشت. در نیمه اول بهمن، مقامات این وزارت‌خانه از هواپیمایی ماهان درخواست کردند که این شرکت کلیه پروازها به چین را لغو نماید. پس از امتناع ماهان، انتظار می‌رفت که وزارت بهداشت روی مسافران و محموله‌های وارداتی از چین، نظارت سخت‌گیرانه‌ای انجام دهد، اما ظاهرا مسئولان در این مرحله هم اهمال کردند و اوضاع وخیم‌تر شد. بنابر ادعای وزیر بهداشت ترکیه، اگر ایران، در همان روزهای اولیه مشاهده کرونا، شهر قم را تعطیل و قرنطینه می‌کردند، سرعت شیوع کاهش پیدا می‌کرد و ترکیه مجبور به بستن مرزهایش با ایران نمی‌شد. اما حتی در این مرحله هم اقدام موثری انجام ندادند و تعلل مقامات، باعث آلودگی سایر شهرها شد.

بنابر اظهارنظرهای متعدد کارشناسان، تعداد مبتلایان به این بیماری بیشتر از چیزی است که دولت اعلام می‌کند و این نشان می‌دهد نهادهای رسمی حتی از ارائه یک تخمین دقیق نیز عاجز هستند و هیچ‌گونه اطلاعاتی درخصوص تعداد مبتلایان، یا شهرهای آلوده ندارند. این احتمال نیز وجود دارد که مردم را محرم نمی‌دانند و از انتشار این اطلاعات خودداری می‌کنند. در هردو حالت، نتیجه نهایی بی‌اعتمادی مردم به نهادهای رسمی و وحشت فلج‌کننده در ماه‌های آینده خواهد بود. با این حال، همه ملت‌های دنیا در این درد سهیم هستند و بدون حمایت دیگر کشورها، مقابله انفرادی با این بیماری غیرممکن به نظر می‌رسد. تا زمانی که درمان قطعی این ویروس کشف نشده، تمام کشورها نیاز به امکانات درمانی و پزشکی زیادی دارند تا بتوانند تلفات را کاهش دهند.

حدودا ۳ ماه پیش، وزیر بهداشت گفته بود در ایران کمبود دارویی نداریم، اما معلوم نیست که اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، ذخیره دارویی و بهداشتی ما، تا چند ماه جوابگوی نیاز کشور خواهد بود.

گویا همه‌ به یکدیگر زنجیر شده‌ایم، ناکامی یکی بقیه را نیز از پا می‌اندازد، اما آیا مدیریت ایرانی عاقبت این مفهوم را درک خواهد کرد که کم‌کاری و ناکارآمدی‌اش تمام وجوه زندگی مردم حتی در دیگر نقاط دنیا را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟