دروغ و تجزیه اجتماعی
فریب و دروغ اجتماع را تکه تکه میکند. دروغ های سفید هم مخرب است، اما دروغ های ضد اجتماعی، انسجام و پیوندهای جامعه را نابود میکند. دروغ های ضد اجتماعی را تجاوز مینامند زیرا اعتماد و انسجام جامعه را از بین میبرد.
مستقلآنلاین، حسن امیدوار، جامعهشناس/
نتایج مطالعات صلح با شواهد متعدد نشان میدهد که یکی از مهمترین عوامل درگیری درون گروهی و بین گروهی، فریب و دروغ است.
پژوهشگران علوم اجتماعی در تحقیقات تجربی به شدت درباره استفاده از فریب بحث کردهاند. گرچه روانشناسان اجتماعی فریب و دروغ را یک مکانیسم دفاعی انسانی میدانند اما بین دروغهای اجتماعی (دروغ های سفید یعنی دروغ های بی اهمیت یا مصلحتی) و دروغهای ضداجتماعی (یعنی فریب برای منافع شخصی یا منافع گروههای خاص) تفاوت قائل میشوند.
با این که دروغهای سفید هم منفی و مخرب است اما مطالعات جامعهشناسی شبکههای اجتماعی با استفاده از یک مدل مبتنی بر عامل نشان میدهند که:
دروغ های ضداجتماعی باعث میشوند که شبکههای اجتماعی بطور فزایندهای تکه تکه شوند از این رو دروغهای ضداجتماعی طبق شواهد این مطالعات محدودیتهای بزرگی را در اندازه و انسجام جوامع اجتماعی ایجاد میکند و مانع جدی برای پایداری پیوندهای اجتماعی فراهم میآورد و اهمیت آن تا به آن اندازه است که دروغهای ضداجتماعی را نوعی تجاوز اجتماعی مینامند، که پیامدهای اجتماعی و اخلاقی آن تاثیرات مخربی بر انسجام اجتماعی دارد. صداقت در هر شرایطی که ارگانیسمها اطلاعات یا منابع را تبادل میکنند نقش اساسی دارد از این رو میتوان انتظار داشت که اگر عاملان نتوانند به اطلاعاتی که دریافت میکنند اعتماد کنند، منابع اطلاعات نیز دیگر نمیتوانند از صلابت مورد قبول برخوردار باشند و بیتردید گرفتار بحران بیاعتمادی میشوند. لذا به منظور جلوگیری از تجزیه اجتماعی یا گسست اعتماد و پیوندهای اجتماعی، شکل پیکربندی کنشهای اجتماعی متقابل (حاکمیت با مردم) که نقش مهمی در ظهور همکاری در زندگی اجتماعی ایفاء میکند باید به شکل ساختاری با رعایت حقوق شهروندی و احترام به خواستهها و مطالبات همه گروههای اجتماعی و باز سازی اعتماد اجتماعی اصلاح گردد زیرا اعتماد در این فرایند نقش اساسی دارد و حاکی از تمایل کنشگران برای انجام تعامل در مبادله است.
در این زمینه دروغ و فریب بهعنوان شکلی از تجاوز اجتماعی اهمیت پیدا میکند زیرا تعادل ظریفی را که مبنای روابط مبادله اعتماد (بین حاکمیت و مردم) است را تهدید و تضعیف میکند که به نفع انسجام اجتماعی مطلوب و رعایت جمهوریت نیست. بنابر این مواجهه عاقلانه و بدون خشونت با معترضین و توجه به منابع نارضایتی و پاسخگویی به مطالبات اعتراض کنندگان حداقل اقدامات ترمیمی برای احساسات زخمی افرادی است که خود را قربانیان دروغ (تجاوز اجتماعی) حکومتها میدانند میباشد.
ارسال نظر