سه نکته در باب بنایی پزشکیان

بنایی آقای پزشکیان و معاون اجرایی او در خوزستان زنگ خطر پوپولیسم را به صدا در آورد

محمدکاظم کرمی/ روزنامه‌نگار

اول: مرز حالت خوب و بد یا مثبت و منفی برخی پدیده‌ها خیلی روشن نیست و هم‌پوشانی زیادی بین آن‌ها وجود دارد برای همین افراد در موقعیت‌های مرتبط باید بسیار مواظب بوده و هوشمندانه عمل نمایند تا در تله‌های موجود نیفتند. پدیده‌هایی چون مدیریت ویترینی و بازخورددهی مناسب، پوپولیسم و مردمی کردن حکومت از این دسته هستند. افراد، کارکنان، مدیران، دولتمردان و ... هرگز نباید از بازخورد دهی یا فیدبک موثر دوری کنند و این امر یک اصل حرفه‌ای است اما نقطه مقابل این اصل حرفه‌ای افتادن در تله مدیریت ویترینی و انجام کارهای نمایشی است. اگر نیک بنگریم این دو مقوله کاملا نقطه مقابل همدیگر هستند اما در وسط پاره خطی که این‌ها دو سر آن باشند مرزها خیلی روشن نیست و اگر مواظب نباشیم ممکن است از آن طرف پشت بام بیفتیم و وقتی به خود بیاییم که در نقطه مقابل قرار گرفته‌ایم. وضعیت پوپولیسم و مردمی کردن حکومت هم همینطور است. اینکه تلاش کنیم حکومت را مثل کشورهای مدرن مردمی کرده و از حالت قدسی و روحانی خارج کنیم کاملا درست و پذیرفتنی است و برعکس افتادن در تله پوپولیسم و عوام گرایی امری است مذموم که آثار زیانباری دارد مگر اینکه تعمدا و با اهدافی خاص واقعا به دنبال این امر و معتقد به آن باشیم. بدیهی است این تله‌ها به خودی خود مانع رسیدن به توسعه هستند یا حداقل در راه رسیدن به آن مانع ایجاد می‌کنند.

بنایی آقای پزشکیان و معاون اجرایی او در خوزستان زنگ خطری را به صدا در آورد که مبادا ایشان هم راهی را برود که احمدی نژاد و حتی ابراهیم رئیسی رفتند و کفگیر آن را هم به ته دیگ رساندند. اگر چه برخی برای این حرکت رئیس دولت هورا کشیدند و شاید صداقت مشهود پزشکیان هم مانع از ایجاد ذهنیت ناظران مبنی بر عوام‌گرا بودن او شود اما نمی‌توان نگرانی اکثریت، خصوصا آن‌ها که با اندک امیدی به وی رای دادند را نادیده گرفت که مبادا پوپولیسم باز هم نوزایی کند.

دوم: واقعیت این است که پزشکیان به عنوان راس اجرایی دولت و اصولا مدیران ارشد سازمان‌ها نقشی فراتر از آنچه دارند که وظیفه سطوح پایینی سازمان یا دولت است. سیاست‌گذاری‌های کلان، مشخص نمودن چشم‌انداز یا ویژن، تدوین استراتژی و جاری سازی آن‌ها و در نهایت نظارت بر حسن اجرای راهبردها و استراتژی‌ها، اصلی‌ترین نقش و کارکرد راس هرم سازمان و حتی مدیران ارشد آن است. پرداختن به این کارها آن هم در شرایط کنونی ایران به نظر، آن‌ها را از ایفای نقش اصلی باز می‌دارد.

سوم: اگر آقای پزشکیان با هدف ایجاد یک حرکت جهادی برای ساخت مدرسه مشابه کاری که دوران ریاست دانشگاه علوم پزشکی در تبریز و بعدها وزارت بهداشت انجام داده دست به این کار زد باز نقد جدی بر آن وارد است. چه اینکه از دید من و با یک بررسی اجمالی مشخص می‌شود که اولویت اصلی آموزش و پرورش اصلا مدرسه و کمبود ساختمان و فضای آموزشی نیست که اگر هست با یک تدبیر ساده که دولت قبل به شکل ناقصی آن را استارت زد می‌توان این مشکل را حل کرد. از دید ناظران مشکل و اولویت اصلی آموزش و پرورش در عصر کنونی به روز نبودن محتواهای آموزشی متناسب با عصر انقلاب صنعتی چهارم و منعطف کردن آن با توجه سرعت تحولات با هدف به روز و کارآمد بودن و همراه شدن با عصر حاضر و دنیای پیش رو است. مشکل اصلی آموزش و پرورش سیستم معیوب جذب و جذب و جذب است که کماکان بر اساس مدل‌های دوران ماقبل مدرنیته و بدون کانون‌های ارزیابی برای جذب متناسب با نیازهای سیستم، همراهی با تحولات ساختاری عصر حاضر و شیوه‌های تدریس و‌ محتواهای متناسب با شرایط صورت می‌گیرد و سپس ناکارآمد بودن مدل‌های نگهداشت و البته توسعه فرهنگیان و معیوب بودن توسعه یادگیری در این سیستم بزرگ و موثر است که باعث نابودی استعدادهای شاغل در آن است. و در نهایت مشکل آموزش و پرورش ما به روز نبودن آن در حالت کلی است در این راستا فقط همین بس که همان آموزش مجازی شلخته و بی ریخت "شاد" که توفیق اجباری کرونا آن را شامل ما کرد (در حالیکه سال‌ها پیش باید به آن فکر می‌شد) هم به حالت قبل برگشت و سیستم آن باز علیرغم نیاز اجباری به آن به دلیل آلودگی هوا و ناترازی انرژی بهبود نیافت تا ثابت شود سیستمی که باید خلاقیت، نوآوری، کارآفرینی، ریسک پذیری و ... را آموزش دهد و راه پیشرفت کشور و توسعه افراد از آن می‌گذرد خود نیازمند توجه اساسی در این راستا است. بنابراین پزشکیان اگر می‌خواهد در آموزش و پرورش کار جهادی کند باید بداند آموزش و پرورش در این حوزه‌هاست که نیازمند انقلاب آنی است در غیر این صورت اوضاع روز به روز بدتر خواهد شد و سیستم آموزشی ما همچنان عقب‌تر از آنچه باید باشد خواهد بود.

در پایان لازم به تاکید می‌دانم همچنان که به پزشکیان رای دادم هنوز معتقدم ایشان فردی صادق و درستکار است و باید بداند در شرایط خطیری به این جایگاه رسیده و کمک به بهبود مشکلات کشور نیازمند اولا دوری از برخی سیاست‌های گذشته و ثانیا تامل بیشتر بر رفتارها و حتی موضع گیری‌ها است.