مجازات مزاحمت تلفنی در قوانین چیست؟

تلفن زنگ می‌زند، گوشی را برمی‌دارید، کسی جواب نمی‌دهد، این عمل چند بار و گاه بارها و بارها تکرار می‌شود. گاهی اوقات با زنگ تلفن و برداشتن گوشی، صدای سوت ممتد یا انواع موسیقی‌ها از آن طرف خط شنیده می‌شود و متاسفانه این مشکل روزانه تعداد زیادی از خانواده‌هاست که تکرارش موجب شده، برخی دوشاخه تلفن را از پریز بیرون کشیده و خود را از این مخمصه نجات دهند، چه‌بسا ادامه این روند موجب درگیری‌های خانوادگی شده و مشکلات روحی روانی را در پی داشته باشد.

جای تاسف است که در کشور ما از این وسیله ارتباطی و امکانات رفاهی به نحو صحیح استفاده نمی‌شود و این امر نشانه ضعف فرهنگی و اجتماعی در بهره‌گیری از این وسیله حیاتی است. درحالی که استتفاده از وسایل ارتباطی نیاز به فرهنگ بهره گیری مناسب از امکانات را دارا می‌باشد.

به هرحال شاید کمتر خانواده، موسسه یا سازمانی است که از این نوع مزاحمت‌ها مصون و در امان باشد زیرا مرتکبین گاه و بیگاه و در ساعت حساس زمانی که مردم نیاز به استراحت دارند، راحتی و آسایش را از آنان سلب می‌کنند و بدون در نظر گرفتن انصاف مفاهیم ومبانی اخلاقی، اجتماعی، انسانی را از یاد برده و متاسفانه پی آمدهای ناشی از این فعل ناپسند را که ممکن است بر اثر ارتکاب اعمال نابهنجار اجتماعی گریبانگیر مردم شود ، فراموش میکنند!

مزاحم تلفنی از منظر قانون به صور گوناگون صورت می‌گیرد:

1- سوت کشیدن، سکوت و سپس فوت کردن در گوشی بدون وقفه.

2- فحاشی و حرفای رکیک نثار مخاطب کردن و گاه خبرهای کذب و غیر واقعی به مخاطب دادن و تهمت های ناروا زدن که ممکن است عواقب وخیمی دربر داشته باشد.

3- دادن خبرهای کذب و تکان دهنده که بعضا باعث شوک آنی می‌شود و آرامش خانواده‌ها را بر هم می‌زند، غوغا برپا می‌کند و عزا و ماتم ایجاد می‌نماید.

چندی پیش در یکی از روزنامه‌ها خواندم، زنگ تلفن منزلی به صدا درمی‌آید، بانوی خانه تلفن را برمی‌دارد، آن سوی خط فرد ناشناسی خبر مرگ شوهرش را که بر اثر تصادف فوت نموده و در سردخانه فلان بیمارستان هم قرارداده شده به او می‌دهد، پس از شنیدن این خبر کذب بانوی خانه شوکه شده و نقش بر زمین می‌شود، او را برای مداوا راهی بیمارستان می‌کنند، انا زن بیچاره در راه بیمارستان بر اثر شوکه شدن و ایست قلبی فوت می‌کند، مشایعین  پس از تشریفات قانونی و اتقال جسد به سردخانه  به منزل متوفیه برمی‌گردند تا مراسم تدفین، تشییع و ترحیم را تدارک ببینند، به محض ورود به منزل مشاهده می‌کنند شوهر متوفیه که خبر مرگ او را به همسرش داده بودند از همه جا بی‌خبر و عدم آگاهی از فوت عیالش مشغول صرف غذاست، بالاخره از این ماجرای غم انگیز و فوت همسرش مطلع می‌شود، او هم نقش بر زمین شده و پس از انتقال به بیمارستان در بخش سی سی یو بستری می‌شود و روز به روز حالش وخیم‌تر می‌گردد و سرانجام او هم پس از چند روزی جنگ و جدال با مرگ و زندگی فوت می‌کند.

آیا این عمل غیرانسانی و جبران ناپذیر که نتیجه‌اش فوت دو نفر بوده است، چیزی جز عدم احساس مسئولیت، بی‌فکری، هرزه‌گی یا نادیده گرفتن عواطف انسانی، اجتماعی و وجدانی نمی‌تواند باشد؟ یا ممکن است در اثر ارتکاب عمل مزاحم تلفنی از منظر قانون، شخص متحمل ضرر و زیان مادی شود، در این صورت مطابق قوانین جاریه می‌تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه‌های حقوقی به همراه دلایل اقدام نماید، هرگاه دادگاه متهم را مجرم بداند مکلف است ضمن صدور حکم جزایی نسبت به مطالعه ضرر و زیان مدعی خصوصی نیز حکم صادر نماید و هرگاه نیاز بیشتر به تحقیق پیرامون ورود خسارت مدعی خصوصی باشد، پس از رسیدگی لازم مطابق ماده۱۲ قانون آئین دادرسی کیفری دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب ۷۹ نسبت به اصدار حکم اقدام نمایند.

مرحوم دکتر پاد، استاد فقید دانشکده حقوق دانشگاه تهران، در کتاب کیفری اختصاصی خود آورده است: (کسانی که از نیمه شب به بعد به وسیله اعمالی از طریق تلفن سلب آسایش دیگران بنمایند و این مزاحمت موجب خسارت مالی یا جانی گردد، مطابق با قانون مسئولیت مدنی و قانون جزا بر حسب مورد تعقیب خواهند شد وحتی اگر کسی عمدا ویا با سوءنیت به وسیله تلفن خبر فوت یکی از نزدیکان شنونده را به او بدهد و این خبر موجب مرگ یا مرض شنونده شود ، مطابق با قانون جزا مجازات خواهد شد و حسب مورد تا حد اعدام هم قابل کیفر خواهد بود).

بنابراین واقعا کمال بی‌انصافی است، اگر وجدان را زیر پا بگذاریم و به اصول و معتقدات مذهبی معتقدات مذهبی، اجتماعی، اخلاقی، قانونی پشت پا زده، مرتکب اعمالی شویم که حاصلش یک عمر ندامت و پشیمانی است؟

در ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی تصریح شده «هرگاه کسی به وسیله تلفن با دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت نماید، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک ماه تا شش ماه محکوم خواهد شد.»

از این ماده استنباط می‌شود که علاوه بر مجازات قانونی، مقررات خاص شرکت مخابرات هم درباره مزاحمین اعمال و مشمول مقررات و ضوابط حاکم بر شرکت مذکور در کمیسیون‌های رسیدگی به مزاحمت‌های تلفنی خواهند بود.

در نظریه شماره ۸۱۶/۷ مورخ 73/2/2 اداره حقوقی وزارت دادگستری آمده است: «درمورد مزاحمت تلفنی چنانچه عمل مشتکی عنه (یعنی کسی که از او شکایت شده) صرفا مزاحم تلفنی باشد و توام با جرم دیگری مانند فحاشی و استعمال الفاظ رکیک نباشد. رسیدگی به موضوع حسب تبصره ۲ ماده ۱۴ تیرماه ۶۵ قانون تاسیس شرکت مخابرات ایران با شرکت مخابرات بوده که با احراز مزاحم تلفنی از منظر قانون به قطع تلفن مزاحم اقدام می‌نماید، اما چنانچه مزاحمت تلفنی همراه با جرائم دیگر از قبیل فحاشی یا تهدید باشد، رسیدگی به بزه ارتکابی با دادگاه‌های عمومی محل خواهد بود.»

در پایان باید گفت این مزاحم تلفنی از منظر قانون به مشکلاتی که برای خانواده‌ها ایجاد می‌کنند محدود نمی‌شود بلکه آتش‌نشانی، موسسات تاکسی تلفنی، غذاخوری هایی که مشترکان تلفنی دارند، پلیس۱۱۰، ۱۱۸ و غیره را هم شامل می‌شود و از این معضل اجتماعی همه و همه و به ستوه آمده‌اند و این امر مجازات‌های سنگین‌تری را می‌طلبد که قوه مقننه باید در رفع این نقیصه و وضع قانون شدیدتری برآید و شرکت مخابرات سخت گیری‌های دیگری را جهت پیشگیری اعمال نماید.