راز‌هایی درباره مشهورترین مجسمه‌های جهان + تصاویر

هنر مجسمه سازی از دیرباز تاکنون در تمدن‌های گوناگون از نقش و جایگاه خاصی برخوردار بوده و به عنوان سندی از چگونگی تفکر، شیوه زندگی، آداب، رسوم و فرهنگ یک جامعه همواره مورد مطالعه مردم شناسان و جامعه شناسان قرار گرفته است. هنر در دوران معاصر نقش پررنگ تری در زندگی انسان پیدا کرده است، زیرا در این دوران مساله هنر عمومی و زیباشناسی شهری مطرح می‌شود. حضور مجسمه با فرم و ساختار بدیع در فضا‌های مختلف شهری می‌تواند در بالابردن سواد بصری شهروندان و به لحاظ محتوا و ایجاد ارتباط عمومی موثر واقع شود. روند مجسمه سازی شهری را می‌توان یکی از شکل‌های مدرنیته و تجردگرایی در کشور‌ها دانست.

مجسمه آزادی واقع در آمریکا یک مجسمه قابل قبول در این راستا است. مجسمه آزادی یا تندیس آزادی که نام رسمی آن Enlightening The World (آزادی روشنگر جهان) است در ۱۸۸۶ میلادی به وسیله فرانسه به آمریکا هدیه داده شد. استیفن گراور کلیولند ریاست جمهوری وقت آمریکا، مجسمه آزادی را در محل فعلی آن، قرار داد. این مجسمه با دست راست خود مشعلی فروزان را بالای سر خود نگه داشته و در دست چپ یک لوح سنگی را که بر روی آن با شماره‌های رومی نوشته شده که نشانگر تاریخ استقلال آمریکا است. زنجیر شکسته در پای او نماد آزادی و نشانه خوشامدگویی آمریکا به مهاجران و گردشگران است. باستان شناسان معتقدند این مجسمه نماد اسرار آمیزی از یک جریان مخفی دارد که بعد‌ها نبض حیات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی جهان را به دست گرفت.

از این رو پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در این نوشتار سعی دارد به مناسبت سالروز پرده برداری از مجسمه آزادی درآمریکا برخی از مهمترین مجسمه‌های دنیا را معرفی کند.

بزرگترین مجسمه بودا در جهان

در شمال غربی شهر کابل، پایتخت افغانستان منطقه‌ای وجود دارد که منزلگاه مبلغان بودایی بود. میان سده‌های اول و سوم پیش از میلاد، راهبان بودایی در ولایت بامیان معابد و دیر‌های بی شماری را در دل کوه‌های سنگی حفر کردند. با تهاجم مغول‌ها مناطق اطراف ویران شد و مجسمه‌ها و معابد بوداییان به تاراج رفت. دو پیکره بسیار چشمگیری که هنوز باقی مانده اند، مجسمه‌های غول پیکر بودا هستند که یکی ۱۷۳ متر و دیگری ۱۲۰ متر ارتفاع دارد. هر ۲ مجسمه در درون صخره‌ای عظیم تراشیده شده اند. یک انسان به راحتی می‌تواند در میان ۲ انگشت شصت پای این مجسمه قدم بزند. مجسمه دوم در درون صخره تراشیده شده و اطراف آن را در‌های ورود به معابد سابق فرا گرفته است.

غول پیکرترین و بلندترین مجسمه جهان

مجسمه‌ای از سردار والابی پاتل، سیاستمدار شهیر هندی به ارتفاع ۱۸۲ متر در هند قرار دارد. والابی پاتل با تلاش هایش برای یکپارچه ساختن کشور هند در دهه ۱۹۴۰ به نام مرد آهنی هند لقب گرفت. این تندیس که به نام مجسمه وحدت نام گرفته است در جزیره سادو واقع در ایالت غربی گجرات است. فضای داخلی بزرگ‌ترین مجسمه دنیا که شامل ۱۸۰ هزار متر مکعب است با بتن پر شده است. وب سایت این مجسمه که از آن با نام مجسمه‌ای با عظمت و با اعتبار یاد کرده و می‌نویسد: این مجسمه که کمتر از پنج سال ساخت آن به طول انجامیده است، بزرگ ترین، مرتفع‌ترین و غول پیکرترین مجسمه در جهان است. سازنده این مجسمه که رام ساتور نام دارد، برای ساخت چهره‌ای کامل از سردار پاتل، تقریبا ۲ هزار عکس از این او را جمع آوری کرد و با افرادی که از نزدیک او را دیده بودند و همچنین مورخان صحبت کرد. این اثر بزرگ، فقط یک یادبود خاموش شبیه به دیگر بنا‌های یادبود نیست، بلکه یک ادای احترام هدفمند است که تمام بخش‌های اجتماعی و اقتصادی را در جهت برقراری بهتر ارتباطات، زیرساخت‌های بهداشتی و آموزشی، تحقیقات توسعه در حوزه کشاورزی و سایر برنامه‌ها برای پیشرفت جامعه شامل می‌شود.

مجسمه فرشته شمال

مجسمه فرشته شمال نیوکاسل، مشهور‌ترین اثر هنری در انگلیس است. فرشته شمال اثر آنتونی گورملی در ۱۹۹۸ تکمیل شد. این مجسمه استیل از یک فرشته، به طول ۲۰ متر با بال‌هایی به طول ۵۴ متر در سراسر مسیر قابل مشاهده است. طبق گفته‌های گورملی، بال‌ها با زاویه ۳.۵ درجه به جلو ساخته شده و حس آغوش گرفتن را ایجاد می‌کنند. فرشته، مانند بسیاری از کار‌های دیگر گورملی، الهام گرفته از بدن انسان است. گفته می‌شود اگر چهار اتوبوس ۲ طبقه را در کنار این مجسمه روی هم بگذارید، همچنان این مجسمه بلندتر خواهد بود. این مجسمه باشکوه به طرف جاده نگاه می‌کند که در نهایت این جاده به شهر نیوکاسل ختم می‌شود. این مجسمه با استفاده از فولاد مقاوم در برابر هوا ساخته شده است. پروژه ساخت این مجسمه در ۱۹۹۴ میلادی آغاز شد و برای تأمین هزینه آن شورای گیتسهد، شورای هنر انگلیس، صندوق توسعه منطقه‌ای اروپا و هنر‌های شمالی حمایت کردند.

بهار معبد بودا

بزرگترین مجسمه جهان در کشور چین ساخته شده است و بهار معبد بودا نام دارد. این مجسمه تندیسی غول پیکر از بودای وایروکانا یا بودای آسمانی چینی‌هاست. بودا با ارتفاعی حدود ۱۵۰متر در میان باغی در استان هنان چین ساخته شد. عظمت و ساختار زیبایش باعث هجوم گردشگران برای تماشایش می‌شود و اکنون این مجسمه به یکی از جاذبه‌های گردشگری در این کشور تبدیل شده است. در ۲۰۰۱ میلادی طالبان ۲ مجسمه بزرگ قدیمی بودا در بامیان افغانستان را تخریب کرد. این ۲ مجسمه که در آن زمان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده بودند، در واقع جزو قدیمی‌ترین و بلندارتفاع‌ترین مجسمه‌های بودا در دنیا به حساب می‌آمدند. کمی پس از تخریب آنها، دولت چین اعلام کرد، قصد دارد تا بلندترین مجسمهدنیا را به یادبودِ مجسمه‌های بودای بامیان و به شکل بودای وایروکانا بسازد. در نهایت ساخت مجسمه بودای معبد بهار در ۲۰۰۸ میلادی به پایان رسید.

مجسمه ابوالهول

مجسمه ابوالهول که به وسیله مصریان باستان ساخته شده در حدود ۲۰ متر ارتفاع داشته و هنوز هم جزو بزرگ‌ترین مجسمه‌های جهان محسوب می‌شود. این مجسمه بخش زیادی از عمر خود را در زیر شن‌های بیابان‌های مصر گذرانده و همواره با رمز و راز‌هایی حول خود دست به گریبان بوده و گمانه زنی‌های زیادی درباره قدمت و هدف از ساخت و روش ساخت وجود دارد. مجسمه ابوالهول که رو به شرق و محل طلوع آفتاب قرار دارد در فلات جیزه، در حدود ۱۰ کیلومتری غرب قاهره و سواحل غربی رود نیل واقع شده است. در گذشته پادشاهان و فرعون‌های مصر به عنوان نمادی از خدای آفتاب، این مجسمه را پرستش می‌کردند و آن را هورِم آخت به معنای هوروس افق می‌نامیدند. این بنا بزرگ‌ترین بنای باقی مانده از دنیای باستان است که طول آن ۷۳.۵ متر و ارتفاع آن در برخی جا‌ها به ۲۰ متر می‌رسد. به باور باستان شناسان صورت ابوالهول در ابتدا به رنگ سرخ تیره بوده است. مقبره کوچکی که میان دست‌های مجسمه قرار دارد، حاوی چندین لوحه سنگی حکاکی شده است که به وسیله فراعنه و برای ادای احترام به خدای خورشید در این مکان قرار داده شده‌اند. امروزه این بنای غول پیکر و باارزش به دلیل وزش باد، رطوبت و دودی که از شهر قاهره متساعد می‌شود در حال ویرانی است.

بودای بزرگ لشان

در کشور چین مجسمه غول پیکر بودا لِشان قرار گرفته است. از این مجسمه با قدمتی بیش از یک هزار و ۳۰۰ سال به عنوان بزرگترین مجسمه سنگی بودا در جهان و به مراتب بلندترین مجسمه تاریخ ما قبل مدرن یاد می‌شود. جذب سالیانه میلیون‌ها بازدیدکننده از جمله زائران بودایی این مجسمه را به یک مقصد مقدس و شگفت انگیز باستانی تبدیل کرده است. این مجسمه در حالیکه جریان رودخانه از زیر پا‌های آن عبور می‌کند، شخصیتی ستبر همراه با لبخندی راهبانه که دست خود را بر روی زانوهایش گذاشته، در حال استراحت است و با آرامش به سراسر مسیر رودخانه خیره شده، را به تصویر می‌کشد. برپایه اعتقادات، این مجسمه برای بزرگداشت یاد مِیتوریا که یک بودا بوده، ساخته شده است. جاذبه این مجسمه نه تنها در اندازه، بلکه در هنر معماری و نوع ساخت آن نیز نهفته است. تمام این مجسمه را به جز گوشش از سنگ ساخته اند. گوش این مجسمه را از چوب ساخته اند و سپس بر روی آن خاک رس قرار داده اند. مو‌های بودا هم به صورت بسیار ماهرانه‌ای همراه با یک هزار و ۲۱ تاب و موج در سر آن طراحی و ساخته شد. طراحی مبتکرانه چند معابر تخلیه آب پنهان در داخل مو، یقه، قفسه سینه و پشت گوش بودا از فرسایش جدی این مجسمه در برابر تغییرات هوا در طی بیش از هزار سال جلوگیری کرده است. گفته می‌شود که مجسمه لِشان برای آرام کردن آب‌های متلاطم که مانع عبور قایق‌ها و کشته شدن تعداد زیادی از مردم در طول سال می‌شده، ساخته شده است. افراد چینی باستان ساخت این مجسمه با چنین اندازه و ساختاری را راهی برای تشکر از خدا دانسته اند ... در این مکان و صخره هزاران مجسمه بودایی حکاکی شده اند به طوری که این کوه را به یک موزه کنده کاری بودایی تبدیل کرده است. در ۱۹۶۶ میلادی سازمان میراث جهانی، یونسکو منطقه خوش منظره کوه‌های اِمِی و محل قرار گرفتن مجسمه غول پیکر بودا لِشان را به عنوان یک میراث فرهنگی و طبیعی دنیا در فهرست میراث جهانی خود قرار دارد.

مجسمه بزرگ چنگیز خان

مجسمه چنگیز خان، یک مجسمه بلند ۴۰ متری است که چنگیز خان را سوار بر اسب نمایش می‌دهد که در پایتخت مغولستان واقع است؛ مکانی که طبق افسانه ای، او شلاق طلایی اش را می‌یابد. این سازه در ۲۰۰۸ میلادی ساخته شد. این مجسمه ۲۵۰ تنی از فولاد ضد زنگ یه صورتی نمادین به سمت جنوب چین اشاره می‌کند. بازدید کنندگان از طریق راه‌های موجود در قفسه سینه و گردن اسب به سر آن می‌رسند؛ جایی که می‌توانند یک نمایش پانوراما از طبیعت بکر منطقه داشته باشند. طراحی فضای اطراف مجسمه چنان است که گویی مجسمه اصلی به وسیله ۲۰۰ اردوگاه خیمه‌های کروی قرقیز‌های ساکن سیبری احاطه شده است که همانند الگوی علامت‌های تجاری اسب که درسده ۱۳ قبایل مغول از آن استفاده می‌کرده اند، چیده شده اند.

کریستو ری مجسمه مسیح

کریستو رِی، یکی از جاذبه‌های مذهبی مهم در پرتغال محسوب می‌شود. این مجسمه یادبود در حاشیه رودخانه تاگوس بر فراز سکویی مرتفع ساخته شده و محل ایده‌آلی برای تماشای مناظر اطراف لیسبون است. کریستو ری یا مسیح پادشاه یکی از شاخص‌ترین بنا‌های موجود در شهر لیسبون است. مجسمه مسیح بر فراز کرانه‌های جنوبی رود تاگوس ایستاده و تصویری از مسیح با آغوش باز را نمایش می‌دهد که روایت‌گر نعمت و برکت برای شهر است. ساخت آن به احترام عدم شرکت پرتغال در جنگ دهشتناک جهانی دوم انجام شده است. کریستو ری از زمان تقدیس خود در ۱۹۵۹ میلادی، مقصد زیارتی مهمی بوده و در حال حاضر یک مرکز مذهبی پراهمیت برای شهر اسقف نشین ستوبال است. کریستو ری در لیسبون شباهت‌های فراوانی به تندیس مسیح در ریودوژانیرو دارد، زیرا آن مجسمه برزیلی منبع الهامی برای ساخت نمونه پرتغالی‌اش بوده است. در پایین این مجسمه، کلیسای بی‌آلایشِ نوسا سنهورا دا پاز قرار دارد و ورود به آن رایگان است. یکی از شگفتی‌های باغ موجود در این محوطه این است که همیشه یک صدای همهمه ضعیف به گوش می‌رسد و دلیل این صدا هم عبور جمعیت از روی پل معلق عنوان می‌شود. گردشگران برای دیدار از مجسمه مسیح باید در ابتدا مسیری کوتاه را با قایق پیموده و سپس سوار بر اتوبوس شوند؛ با این‌حال، تمام این سفر کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. مجسمه کریستو ری در دورانی مذهبی از تاریخ پرتغال به دست مردمی بنا شد که شکرگزار عدم حضور این کشور در جنگ ویرانگر جهانی دوم بودند. این پیشکش مذهبی از طرف دیکتاتوری ملی‌گرای کشور به رهبری سالازار پذیرفته شد و مورد استقبال کلیسای حاکم قرار گرفت. این اثر مذهبی شگرف از مسیح تا به امروز پابرجا بوده و محوطه آن مقصد زیارتی مهمی محسوب می‌شود.

مجسمه مام میهن فرا می‌خواند

مجسمه مام میهن فرا می‌خواند به عنوان مشهورترین بنای روسیه و به یاد بود قربانیان نبرد استالینگراد ساخته شده است. این مجسمه در واقع اثر مشترکی از یوگنی وچتیچ، مجسمه‌ساز مشهور دوره شوروی و همچنین نیکولای نیکیتن، مهندس سازه بود. یوگنی این مجسمه را به شکل زنی که در حال قدم برداشتن به سمت جلو و شمشیری از غلاف در آمده در دست دارد، طراحی و اجرا کرد. این مجسمه در واقع تمثیلی از مادر میهن است که در حال فرا خواندن پسر‌ها و دخترهایش و دعوت آن‌ها به عقب راندن دشمن است. ساخت مجسمه مام میهن فرا می‌خواند در ۱۹۵۹ میلادی آغاز شد و در ۱۹۶۷ میلادی به پایان رسید. در زمان پایان ساخت، مجسمه مام میهن فرا می‌خواند، بلندترین مجسمه بدون پایه دنیا بود. ساخت این مجسمه بتونی عظیم و با این طرح و ظرافت در واقع مهارت سازندگانش را به ذهن متبادر می‌کند.

یوشیکو دایبوتسو و مجسمه ۱۰۰ متری سندای دیکان

یوشیکو دایبوتسو به معنای بودای بزرگ در ژاپن است. این مجسمه ۱۰۰ متری از برنز ساخته شده و ساخت آن در ۱۹۹۳ میلادی به اتمام رسید. این مجسمه تا ۹ سال قبل از اینکه تاج خود را از دست بدهد، بلندترین مجسمه دنیا بود. این اثر به مناسبت سالگرد بازگشایی مدرسه جودو شینشو که به وسیله شینران تأسیس شده، ساخته شد. درون مجسمه چهار طبقه متفاوت وجود دارد که بازدیدکنندگان می‌توانند از هر طبقه با آسانسور دیدن کنند. طبقه چهارم یک منظره زیبا از باغ‌های اطراف را به نمایش می‌گذارد و در طبقه سوم بیش از ۳۰ هزار مجسمه بودا قرار دارد. همچنین مجسمه ۱۰۰ متری سندای دیکان در ژاپن قرار دارد که می‌توان با استفاده از آسانسوری که درون مجسمه تعبیه شده به یک نمای زیبا از شهر دست یافت. این الهه یک کوزه را در دست چپ برای جاری کردن آب حکمت و همچنین یک گوهر را در دست دیگر برای تحقق بخشیدن به آرزو‌ها نگه داشته است.

مجسمه مولانا

مجسمه مولانا شاعر، محقق و عارف مسلمان سده ۱۳ به وسیله ارای اوکان ساخته شده و در کشور ترکیه با ارتفاع ۲۰ قرار دارد. برخی از منتقدان می‌گویند هیچ پرتره و تصویر قابل استنادی برای ساخت مجسمه مولانا وجود ندارد و از این جهت ساخت مجسمه مومی از این شخصیت بزرگ جهانی را قریب به واقع نمی‌دانند.

لای کیون ست کیار، پوکانگ در میانمار، سای باباپوتاپارتی در هند، گو آن یوپوکت در چین، احیای افریقا اووکام داکار و امپراطور یان و امپراطور هوآنگ در چین و ... از جمله مجسمه‌های بلند و مشهور در جهان به شمار می‌روند که نمادی از تمدن و فرهنگ کشور‌ها را نشان می‌دهد و سالیانه میزبان گردشگران زیادی از سراسر دنیا هستند.