نکات تغذیه‌ای برای جلوگیری از لخته شدن خون

در بدن ما خون در رگ‌ها پمپاژ می‌شود، بنابراین همه‌ی ما تا حدودی در معرض لخته شدن خون در رگ‌های عمقی هستیم. ترومبوز سیاهرگی عمقی یا DVT عارضه‌ای است که در آن، یک لخته خون در سیاهرگی در عمق بدن شکل می‌گیرد که معمولاً در پایین پاها یا ران‌هاست.

متأسفانه ترومبوز می‌تواند منجر به بیماری‌های جدی، ناتوانی و یا در موارد شدیدتر سبب مرگ شود. اگر بخشی از لخته خون پاره یا باز شود، به سمت ریه‌ها رفته و جریان خود را مسدود کرده و سبب آمبولی ریهخواهد شد.

علت ترومبوز سیاهرگی عمقی

وقتی لخته خون، رگی را مسدود می‌کند، جلوی گردش خون مناسب را در بدن می‌گیرد. لخته شدن خون به دلایل گوناگونی می‌تواند روی بدهد:

 آسیب:آسیب به دیواره‌ی یک رگ می‌تواند آن را باریک کرده و جریان خون را در آن محدود نماید و لخته شدن خون می‌تواند نتیجه‌ی این اتفاق باشد.

عمل جراحی:رگ‌های خونی ممکن است طی جراحی آسیب ببینند و منجر به تشکیل لخته خون شوند. استراحت مطلق در رختخواب بعد از عمل جراحی، بدون هیچ تحرکی می‌تواند ریسک لخته شدن خون را افزایش بدهد.

کاهش تحرک‌ها و عدم فعالیت بدنی:وقتی ساعت‌های طولانی یک جا می‌نشینید، خون در پاهایتان جمع می‌شود، مخصوصاً در قسمت‌های پایین‌تر. ساعت‌ها بدون حرکت ماندن باعث می‌شود جریان خون در پاها بسیار کُند شود. در نتیجه لخته خون تشکیل می‌شود.

 برخی از داروها:برخی از داروها احتمال تشکیل لخته خون را افزایش می‌دهند.

توصیه‌های تغذیه‌ای برای پیشگیری از ترومبوز و کاهش احتمال لخته شدن خون

خوشبختانه ترومبوز رگ‌های عمقی، هم قابل پیشگیری و هم قابل درمان است. یکی از راه‌های ساده این است که با اصلاح رژیم غذایی‌تان، احتمال ترومبوز را کاهش دهید. برخی از غذاها، خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهند. از سویی دیگر، افزودن برخی از مواد غذایی به رژیم غذایی می‌تواند به پیشگیری از ترومبوز و کاهش احتمال لخته شدن خون کمک کند:

بیشتر آب بنوشید تا جریان خون بهتری داشته باشید

دهیدراسیون می‌تواند باعث غلظت خون شود و ریسک لخته شدن خون را بالا ببرد. در طول روز، آب و مایعات زیاد بنوشید. یکی از راه‌هایی که می‌توانید مطمئن شوید بدنتان هیدراته است یا نه، چک کردن ادرارتان است؛ اگر ادرارتان شفاف و زرد روشن است پس مایعات بدنتان کافی است. اما اگر ادرارتان تیره‌رنگ و کدر است پس باید آب و مایعات بیشتری بنوشید.

روی بادام حساب کنید

غذاهایی که حاوی مقدار قابل توجهی ویتامین E هستند، برای خلاص شدن از شر ترومبوز ورید عمقی به شدت توصیه می‌شوند و بادام یکی از بهترین انتخاب‌ها برای شماست. در سال 2007، ژورنال Circulation نشان داد وقتی بدن ویتامین E دریافت می‌کند، احتمال تشکیل لخته خون بسیار کمتر است و این روش درمانی برای کسانی که به دلیل ژنتیکی از این مشکل رنج می‌برند بسیار مناسب است.

آب انگور بنوشید تا پلاکت‌های خونی‌تان چسبنده نشوند

نوشیدن آب انگور بنفش به صورت روزانه کمک می‌کند پلاکت‌های خون به هم نچسبند و لخته خون تشکیل ندهند زیرا انگور بنفش دارای آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی به نام پلی فنول‌هاست.

غذاهایتان را با سیر طعم دار کنید تا جلوی لخته شدن خون را بگیرید

سیر خواص زیادی برای سلامتی دارد، از جمله اینکه می‌تواند جلوی به هم چسبیدن پلاکت‌های خون را بگیرد. بهترین راه استفاده از فواید سیر طبق تحقیقات این است که سیر خام را خُرد کنید تا ترکیبات مفید آن آزاد شوند و سپس آن‌ها را به صورت خام، حرارت داده شده در فر، یا آب‌پز شده به مدت دو سه دقیقه، مصرف کنید. اگر داروی رقیق‌کننده‌ی خون مصرف می‌کنید، حتماً در مورد میزان سیری که می‌توانید مصرف کنید با پزشک خود مشورت نمایید. زیرا سیر می‌تواند از تأثیر داروها بکاهد.

مطالعات نشان داده‌اند آنتی‌اکسیدان‌های پلی فنول موجود در روغن زیتون بکر به پیشگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند. در آزمایشات انجام شده، افرادی که روغن زیتون بکر با پلی فنول بالا مصرف کرده بودند، توانسته بودند سطح ماده‌ای در خون که سبب لخته شدن خون می‌شود را پایین بیاورند

از مصرف چربی‌های ناسالم پرهیز کنید تا از سرعت جریان خونتان کم نشود

همان غذاهایی که اگر زیاد مصرفشان کنید می‌توانند سبب تجمع پلاک در رگ‌های خونی‌تان شوند و خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهند، می‌توانند خطر ابتلا به ترومبوز سیاهرگی عمقی را نیز بالا ببرند. یعنی شما باید از مصرف چربی‌های ترانس به طور کل اجتناب کنید و مصرف چربی‌های اشباع را که در لبنیات پُرچرب و گوشت قرمز موجودند به حداقل برسانید. ضمناً قند و نمک کمتر مصرف کنید. همه‌ی این مواد غذایی، التهاب برانگیزاند.

این مواد غذایی در نگاه اول ممکن است روی برچسب‌های خورده شده روی محصولات به چشم نیایند. مثلاً قند، انواع متفاوتی دارد؛ عسل، شیره چغندر، شیره ذرت، شیره برنج قهوه‌ای و ... . شما باید مصرف همه‌ی این قندها را محدود کنید. چربی‌های ترانس نیز ممکن است پنهان باشند زیرا به عنوان روغن هیدروژنه برچسب می‌خورند.

از روغن زیتون بکر استفاده کنید تا دچار لخته شدن خون نشوید

مصرف روغن زیتون بکر دست‌کم یک بار در هفته می‌تواند شاخص توده بدنی را پایین بیاورد و از خطر لخته شدن خون کم کند. ضمناً مطالعات نشان داده‌اند آنتی‌اکسیدان‌های پلی فنول موجود در روغن زیتون بکر به پیشگیری از لخته شدن خون کمک می‌کنند. در آزمایشات انجام شده، افرادی که روغن زیتون بکر با پلی فنول بالا مصرف کرده بودند، توانسته بودند سطح ماده‌ای در خون که سبب لخته شدن خون می‌شود را پایین بیاورند.

سبزیجات برگ‌دار مصرف کنید

اگر وارفارین که یک داروی انعقاد خون است مصرف می‌کنید تا از لخته شدن خون جلوگیری کنید، نوسان در میزان مصرف غذاهایی که ویتامین K زیادی دارند، مانند سبزیجات برگی می‌تواند در تأثیرات دارو تداخل ایجاد کند. برای همین در بیشتر موارد پزشکان توصیه می‌کنند بیماران به طور کل سبزیجات برگی مصرف نکنند. اما اگر شما هر روز به طور یکنواخت سبزیجات برگی مصرف کنید، دچار مشکل نخواهید شد. مثلاً می‌توانید به جای اینکه هر چند روز یک بار مقدار زیادی سبزیجات برگی بخورید، هر روز کاسه‌ای کوچک سالاد سبزیجات برگی مصرف کنید.

زنجبیل را وارد برنامه‌ی غذایی‌تان کنید

زنجبیل یکی از مؤثرترین مواد غذایی برای خلاص شدن از ترومبوز ورید عمقی است. این گیاه دارویی می‌تواند جریان خون در شریان‌ها و رگ‌های شما را بهبود بخشد و علاوه بر این می‌تواند مانع افزایش بیش از حد سطح کلسترول شما شود و از تجمع پلاک‌هایی که گردش خون را محدود می‌کنند، جلوگیری کند.

مصرف چربی‌های حیوانی را محدود کنید

همان غذاهایی که برای سلامت قلب و عروقتان مضرند به طور کل می‌توانند خطر لخته شدن خون را بیشتر کنند. چربی‌های حیوانی، مانند انواع قندها، در بدن ایجاد التهاب می‌کنند.

سیگار را ترک کنید

همه‌ی ما می‌دانیم که سیگار کشیدن برای ریه‌ها و دستگاه تنفسی مضر است. با این وجود، در مدت زمان طولانی، سیگار کشیدن حتی می‌تواند تأثیرات شدیدی بر شریان‌ها و گردش خون شما بگذارد. بنابراین، اگر می‌خواهید هر چه سریع‌تر از ترومبوز ورید عمقی خلاص شوید، بهتر است سیگار کشیدن را متوقف کرده و از سیگاری‌ها دوری کنید.