توقف تولید هشت خودرو در ایران

آمار تولید خودروهای سواری در کشور طی شش ماه نخست امسال نشان می‌دهد سه خودروساز بزرگ شامل ایران‌خودرو، سایپا و پارس خودرو در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش ۳۰ درصدی را تجربه کرده‌اند. آمارها همچنین نشان می‌دهند هشت خودرو عمدتا مونتاژی با توقف تولید در شهریور امسال مواجه شده و احتمالا دیگر جایی در خودروسازی کشور نخواهند داشت. بنابر گزارشی که خودروسازان از تولید خود به بورس ارائه داده‌اند، در مجموع ۳۷۶ هزار و ۲۶۸ دستگاه انواع محصول سواری تا پایان شهریور در این سه شرکت به تولید رسیده است، حال آنکه در نیمه نخست سال گذشته، این رقم بیش از ۵۳۶ هزار دستگاه بود. در واقع بازیگران اصلی صنعت خودروی کشور در نیم‌سال ابتدایی امسال بیش از ۱۶۰ هزار دستگاه کمتر از مدت مشابه سال گذشته تولید داشته‌اند. در این بین، سایپا توانسته با تولید ۱۷۹ هزار و ۸۱۳ دستگاه انواع محصول سواری طی شش ماه نخست امسال، موقعیت خود را به‌عنوان پرتیراژترین خودروساز داخلی حفظ کند. سایپا چند ماهی می‌شود که عنوان پرتیراژترین خودروساز کشور را یدک می‌کشد و این در حالی است که این عنوان پیش تر در اختیار ایران خودرویی‌ها بود. به نظر می‌رسد یکی از دلایل پیشی گرفتن تیراژ سایپا از رقیب آبی پوش، تولید محصولات دارای کسری قطعه طی نیمسال ۹۸ است. پیش تر وزارت صنعت،معدن و تجارت اصرار داشت خودروسازان تیراژ را ولو با تولید محصولات ناقص بالا ببرند و این سیاست سبب شد چیزی حدود ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو در پارکینگ‌ها دپو شوند.

هرچه هست، طبق آماری که سایپا به بورس ارائه داده، این شرکت تا پایان شهریور امسال ۱۷۹ هزار و ۸۱۳ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده تا در مقایسه با ۶ ماه نخست سال گذشته ۲/ ۳ درصد کاهش تیراژ را تجربه کند. سایپایی‌ها البته توانسته‌اند تیراژ ماهانه خود را در شهریور افزایش دهند. نارنجی‌های جاده مخصوص در آخرین ماه تابستان ۳۳ هزار و ۴۶۵ دستگاه محصول تولید کرده‌اند که نشان از افزایش ۳۶ درصدی نسبت به مرداد امسال دارد. زیرمجموعه این شرکت یعنی پارس‌خودرو نیز تیراژی ۸ هزار و ۹۲۲ دستگاهی در شهریور از خود به جا گذاشته و بنابراین توانسته در مقایسه با مرداد، تولید را ۱۶ درصد بالا ببرد. پارس خودرویی‌ها البته در نیمسال ابتدایی ۹۸ با افت ۷/ ۴۳ درصدی تیراژ مواجه و تنها ۴۸ هزار و ۶۷ دستگاه تولید داشته‌اند.

از ایران‌خودرو نیز خبر می‌رسد این شرکت طی ۶ ماه ابتدایی امسال تیراژی ۱۵۸ هزار و ۶۱۷ دستگاهی را به ثبت رسانده که نشان می‌دهد در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته ۴۰ درصد کاهش داشته است. آبی‌های جاده مخصوص همچنین در آمار تولید ماهانه خود نیز کاهش تولید داشته‌اند. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، ایران خودرو در شهریور امسال ۲۱ هزار و ۷۰۰ دستگاه تیراژ داشته و این یعنی نسبت به مرداد، ۸/ ۲۵ درصد افت کرده است. در مجموع طی شهریور امسال ۶۳ هزار و ۱۰۸ دستگاه محصول سواری طی آخرین ماه تابستان در سه خودروساز بزرگ کشور به تولید رسیده که از افزایش چهار درصدی نسبت به مرداد حکایت می‌کند.

نکته مهم دیگری که در کارنامه تولید نیمسال نخست ۹۸ به چشم می‌آید، توقف تولید برخی خودروها است. اگر آخرین آمار تولید یعنی شهریور ماه را در نظر بگیریم، چندین خودرو شامل سراتو، آریو، سوزوکی گرندویتارا، تندر۹۰ ایران خودرو، تندر۹۰ پارس خودرو، ساندرو، پارس تندر و دانگ‌فنگ با توقف تولید مواجه شده‌اند. توقف تولید خودروهای موردنظر به‌طور مستقیم با تحریم در ارتباط است، چه آنکه شرکت‌های خارجی مادر از ترس جریمه‌های آمریکا، از ارسال قطعات محصولات مونتاژی خود به ایران، خودداری می‌کنند. اگر آمار خودروسازی خصوصی را نیز در نظر بگیریم، چندین محصول مونتاژی در این بخش از صنعت خودرو کشور نیز به دلیل تحریم با توقف تولید مواجه شده‌اند.

دانگ‌فنگ هم رفت

سری اما به جزئیات آمار تولید خودروهای سواری در ۶ ماه امسال بزنیم و ببینیم تیراژ محصولات مختلف چه افت و خیزی را تجربه کرده است. طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرویی‌ها تنها در تولید دو محصول خود آماری مثبت را به ثبت رسانده و سایر خودروهای سواری این شرکت کاهش تولید را نسبت به ۶ ماه سال گذشته تجربه کرده‌اند. آمار منتشرشده در بورس نشان می‌دهد، در بین محصولات ایران‌خودرو، گروه پژو این شرکت کاهش ۲۶ درصدی را در ۶ ماه نخست امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است. بر این اساس، در مجموع ۱۰۲ هزار و ۸۹۱ دستگاه انواع پژو (منهای مدل ۲۰۰۸) در ایران‌خودرو به تولید رسیده که احتمالا بیشترین تیراژ مربوط به ۲۰۶ بوده است. در آمار ارائه شده، مشخص نیست مدل‌های مختلف پژو شامل ۲۰۶، ۴۰۵، ۲۰۷ و پارس هر کدام چند دستگاه تیراژ داشته‌اند، با این حال با توجه به روند قبلی، این احتمال که تولید ۲۰۶ از سایر مدل‌ها بیشتر بوده باشد، بالاتر است. دیگر پژوی میهمان ایران خودرو یعنی ۲۰۰۸ طی نیمه نخست امسال چهار هزار و ۶۳۶ دستگاه تولید داشته که نشان می‌دهد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۸ درصد افزایش داشته است.

آبی‌های جاده مخصوص اما در تولید سمند با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بنابر آمار منتشرشده، این شرکت طی ۶ ماه ابتدایی امسال، ۱۸ هزار و ۱۶ دستگاه انواع سمند را تولید کرده که نشان می‌دهد تیراژ این محصول در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۷۴ درصد کاهش داشته است. ایران‌خودرویی‌ها مشخص نکرده‌اند هر کدام از سایت‌های تولیدکننده سمند، چه تیراژی از این محصول را طی ۶ ماه ابتدایی امسال به ثبت رسانده‌اند. اما آن‌طور که آمار تولید منتشرشده روایت می‌کند، ایران‌خودرو در تولید دنا نیز با افت مواجه شده اما توانسته تیراژ رانا را بالا ببرد. طبق آمار منتشره، در نیمه نخست امسال، ۱۳ هزار و ۸۱۵ دستگاه دنا در ایران‌خودرو تولید شده که افت ۳۸ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال ۹۷ در پی داشته است. این در‌ حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو یعنی رانا ۵۸ درصد رشد تیراژ را به خود می‌بیند. بنابر آمار منتشره، ایران‌خودرو تیراژی دو هزار و ۸۳۸ دستگاهی را تا پایان شهریور امسال به نام رانا ثبت کرده است. نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران‌خودرو، محصولاتی که تیراژ آنها پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها علیه صنعت خودرو، نزولی شده و برخی حتی دیگر تولید نمی‌شوند.

آن‌طور که آمار می‌گوید، آبی‌های جاده مخصوص در ۶ماه ابتدایی امسال تنها ۱۲۰ دستگاه سوزوکی گرند ویتارا مونتاژ کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد تولید شاسی‌بلند مونتاژی و ژاپنی ایران‌خودرو در مقایسه با ۶ماه ابتدایی سال گذشته ۹۴ درصد افت کرده است. ویتارا البته در حال‌حاضر دیگر در ایران‌خودرو مونتاژ نمی‌شود؛ زیرا شرکت ژاپنی ارسال قطعات این محصول به ایران را به‌دلیل تحریم متوقف کرده است.طبق آمار ارائه شده به بورس ایران‌خودرو توانسته دو هزار و ۸۶۰ دستگاه‌ هایما مونتاژ کند. با توجه به این آمار، تیراژ شاسی‌بلند چینی ایران‌خودرو در ۶ ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵/ ۶۴ درصد افت را نشان می‌دهد. دیگر محصول چینی ایران‌خودرو به نام دانگ‌فنگ هم افت تولید را در بازه زمانی تحت بررسی به خود می‌بیند. دانگ‌فنگ آماری دو هزار و ۱۳۱ دستگاهی را تا پایان شهریور امسال به ثبت رسانده که نشان می‌دهد در مقایسه با ۶ماه ابتدایی سال گذشته، ۶/ ۸۲ درصد افت کرده است. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، ایران خودرویی‌ها در شهریور امسال حتی یک دستگاه دانگ‌فنگ نیز تولید نکرده‌اند. بنابراین احتمالا این محصول چینی نیز به جمع حذف‌شدگان تحریم خودروسازی ایران پیوسته است.

بازگشت برلیانس

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود طی ۶ماه ابتدایی ۹۸ به جا گذاشته است. طبق آمار ارائه‌شده به بورس، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت لیسانس کیاموتورز کره است، با افت تولید مواجه شده‌اند. بر این اساس تا پایان شهریور امسال سه هزار و ۶۳۰ دستگاه سراتو مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۶۱ درصد افت را نشان می‌دهد. سراتو نیز جزو محصولاتی است که تولید آن متوقف شده، زیرا طرف کره‌ای به دلیل تحریم، قطعات آن را در اختیار سایپا قرار نمی‌دهد. در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا ۷۹ هزار و ۷۲۸ دستگاه تیراژ طی ۶ماه ابتدایی امسال داشته و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳/ ۱ درصد کاهش را نشان می‌دهد. این در حالی است که تولید پراید در ۶ ماه ابتدایی امسال ۱۶ درصد افزایش داشته است. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، سایپا و پارس خودرو ۱۳۸ هزار و ۱۲۲ دستگاه از این محصول را در نیمسال نخست ۹۸ به تولید رسانده‌اند.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی به بورس، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا تنها ۸۴ دستگاه برلیانس به تولید رسانده تا نسبت به ۶ماه ابتدایی سال گذشته ۹۸ درصد افت را تجربه کند. گزارش‌های قبلی نشان می‌داد تولید برلیانس در گروه خودروسازی سایپا متوقف شده، با این حال در آمار پارس خودرو، تیراژی پنج دستگاهی برای این محصول در شهریور به ثبت رسیده است. باید منتظر و ماند دید آیا تولید برلیانس در سایپا ادامه خواهد داشت یا اینکه در آمارهای جدید باز هم متوقف خواهد شد.سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز مونتاژ کنند که در این بین، چانگان تیراژی سه هزار و ۲۷۱ دستگاهی را طی ۶ماه ابتدایی امسال از خود به جا گذاشته و بنابراین ۵۵ درصد افت را به خود می‌بیند. طبق آمار اما تولید دیگر محصول چینی سایپا یعنی آریو متوقف شده است. سایپا تا پایان شهریور امسال تنها ۱۲۰ دستگاه آریو به تولید رسانده که نسبت به ۶ ماه ابتدایی سال گذشته ۹۷ درصد افت را نشان می‌دهد.

پایان رنو

نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال۹۰ در ۶ ماه ابتدایی امسال بیندازیم تا مشخص شود این محصول رنو چه میزان افت را طی بازه زمانی موردنظر تجربه کرده است. آن‌طور که آمار ارائه‌شده به بورس می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی ۶ ماه ابتدایی امسال به چهار هزار و یک رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۵/ ۸۸ درصد افت را به خود می‌بیند. اگر آمار تولید خانواده تندر۹۰ را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می‌شود هر دو شرکت ایران‌خودرو و پارس‌خودرو با افت تولید این محصول مواجه شده‌اند. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ هزار و ۸۱ دستگاهی خود با افتی ۸۶ درصدی مواجه شده‌اند. این خودروساز، تندر۹۰ را در مدل‌های معمولی و اتومات به تولید می‌رساند. طبق آمار، پارس‌خودرو نیز در ۶ماه نخست امسال دو هزار و ۹۲۰ دستگاه محصول مربوط به خانواده ال۹۰ تولید کرده تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸۹ درصد افت را تجربه کند. این آمار شامل تندر۹۰، پارس‌تندر و ساندرو (در مدل‌های معمولی و استپ‌وی) می‌شود. طبق آمارهای ارائه شده به بورس اما تولید محصولات رنو در کشور طی شهریور امسال به‌طور کامل متوقف شده است.