مروری بر 10 نقش‌آفرینی ماندگار خسروشکیبایی در سینمای ایران
خسرو شکیبایی، بازیگر صاحب‌سبک سینمای ایران است. سبک بازی و صدای خاص او در سینمای ایران بسیار محبوب و مشهور شد. نقش وی در فیلم هامون داریوش مهرجویی، به عنوان اثری ماندگار از او در سینمای ایران یاد می‌شود.
سرویس فرهنگی مستقل‌آنلاین:
خسرو شکیبایی در فیلم هامون
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- بازیگران: خسرو شکیبایی، بیتا فرهی، عزت‌الله انتظامی
- سال نمایش: ۱۳۶۸
خلاصه داستان: هامون مردی از طبقه متوسط است که هفت سال پیش با نقاشی به نام مهشید ازدواج کرده است. مهشید پس از چند سال زندگی با هامون از وی نا‌امید می‌شود و احساس می‌کند وی مانعی برای رشد خلاقیت‌های اوست. درخواست طلاق مهشید از هامون وی را دچار شوک می‌کند. هامون که در حال تکمیل دوره دکتری خود است، در یک تلاش دوجانبه برای ادامه تحصیل و حل بحران‌های زندگی خود دست‌وپا می‌زند.
فیلم سینمایی هامون گل سرسبد آثار داریوش مهرجویی است. فیلم تصویرگر داستان طنز تلخ زندگی انسان مدرن است. به عقیده بسیاری از منتقدان و صاحب‌نظران، هامون بهترین بازی فیلم خسرو شکیبایی در تمام عمر بازیگری‌اش است.
خسرو شکیبایی با همه‌ی وجودش را در فیلم بازی کرده است. سکانس درخشان فریاد کشیدن هامون در دادگاه، سکانس‌های سرگردانی‌اش در رؤیاها و کابوس‌هایش و سکانس‌های عاشقانه‌‌اش با مهشید تعدادی از لحظات ماندگار فیلم با بازی شکیبایی هستند. ظرافت‌های بازی خسرو شکیبایی در فیلم فراوان است، مانند وقتی‌که عینکش را پاک می‌کند و حواسش هست که مهشید چه وقت به خانه می‌رسد تا به او شلیک کند.
خسرو شکیبایی برای بازی در فیلم هامون برنده‌ی سیمرغ بلورین از جشنواره‌ی فیلم فجر شد. حمید هامون نیز در یک نظرسنجی به‌عنوان ماندگارترین شخصیت در تاریخ سینمای ایران برگزیده شد.
خسرو شکیبایی در فیلم حکم
- کارگردان: مسعود کیمیایی
- بازیگران: خسرو شکیبایی، عزت‌الله انتظامی، بهرام رادان، پولاد کیمیایی
- سال نمایش: ۱۳۸۳
خلاصه داستان: رضا معروفی که خودش از خلاف‌کارهای باسابقه است به فروزنده و محسن و سهند پناه می‌دهد اما در مقابلش حد میثاق با بازی درخشان خسرو شکیبایی که محسن به سمتش کشیده می‌شود. محسنی که عاشق فروزنده است اما در عین حال از آزار او هم دست برنمی‌دارد.
خسرو شکیبایی در فیلم حکم نقش حد میثاق را بازی می‌کند. خلاف‌کاری قدرتمند و با اعتمادبه‌نفس و کمی لات‌مآب که محسن را زیر بال‌وپر خودش می‌گیرد و البته می‌خواهد با رضا معروفی درگیر شود.
برای اولین بار شکیبایی در نقش آدمی ظاهر می‌شود که ادبیاتی لات‌وار کوچه بازاری‌طور دارد. دیالوگ‌های منحصربه‌فرد مسعود کیمیایی به شکلی درخشان بر زبان خسرو شکیبایی جاری می‌شود و این نقشش را به نقشی متفاوت و ماندگار در کارنامه سینمایی او تبدیل می‌کند.
خسرو شکیبایی در فیلم خواهران غریب
- کارگردان: کیومرث پوراحمد
- بازیگران: خسرو شکیبایی، افسانه بایگان، پروین‌دخت یزدانیان
- سال نمایش: ۱۳۷۴
خلاصه داستان: فیلم روایتگر ملاقات دو خواهر دوقلو در مدرسه است. خواهرانی که در خردسالی به دلیل جدایی پدر و مادر خود از یکدیگر دور افتاده‌اند. این دو خیلی زود پی می‌برند که خواهر همدیگر هستند و در خلال این ماجرا اتفاقات جالبی می‌افتد. آن‌ها جایشان را با هم عوض می‌کنند. نسرین پیش پدر می‌رود که آهنگساز است و نرگس پیش مادر که خیاطی می‌کند. منصور می‌خواهد با ثریا زنی ازدواج کند که صاحب استودیوست. بچه‌ها نمی‌خواهند چنین اتفاقی بیفتد. آن‌ها ترتیب یک بازی را می‌دهند تا پدر و مادرشان بار دیگر با هم همراه شوند.
فیلم خواهران غریب اقتباسی است از رمانی مشهور نوشته اریش کسنتر نویسنده آلمانی.
بازی دل‌نشین خسرو شکیبایی از جذابیت‌های فیلم خواهران غریب محسوب می‌شود. خصوصاً صحنه‌ای که ترانه‌ی «مادر من، مادر من» را می‌خواند در خاطره‌ی جمعی عاشقان سینما حک شده است.
افسانه بایگان و پروین دخت یزدانیان از دیگر ستارگان این فیلم سینمایی هستند.
فیلم نامزد 3 سیمرغ بلورین جشنواره فجر شد و توانست برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و بهترین طراح صحنه و لباس را به دست آورد.
خسرو شکیبایی در فیلم اتوبوس شب
- کارگردان: کیومرث پوراحمد
- بازیگران: خسرو شکیبایی، محمدرضا فروتن، الناز شاکردوست
- سال نمایش: 1385
خلاصه داستان: اتوبوس شب فیلم سیاه‌و‌سفیدی و اقتباسی آزاد از مجموعه داستان «داستان‌های شهر جنگی» نوشته حبیب احمدزاده است. دو شخصیت عیسی و فاروق در این فیلم، پس از سال‌ها یکدیگر را ملاقات می‌کنند.
نکته جالب در مورد فیلم این است که خسرو شکیبایی در حین بازی در این فیلم در حال دست‌وپنجه نرم کردن با بیماری سرطان بود. خسرو شکیبایی هم نقش‌آفرینی هنرمندانه‌ی دیگری در این فیلم از خود به جای گذاشته است. او آن‌قدر استادانه در قالب نقش خود فرو رفته است که تماشاگر خیلی سریع با این کاراکتر-تیپ ارتباط برقرار می‌کند و رفتار و سکناتش را به‌راحتی می‌پذیرد.
فیلم جوایز متعددی کسب کرد. از جمله جایزه بهترین کارگردانی (جشنواره بین‌المللی خروس طلایی)، جایزه ویژه هیئت‌داوران (جشنواره فیلم آسیا پاسفیک)، تندیس بهترین فیلم، بهترین فیلم‌نامه (جشن خانه سینما)، سیمرغ بلورین بهترین آنونس (جشنواره فیلم فجر)
خسرو شکیبایی در فیلم سینمایی کیمیا
- کارگردان: احمدرضا درویش
- بازیگران: خسرو شکیبایی، بیتا فرهی، رضا کیانیان
- سال نمایش: ۱۳۷۳
خلاصه داستان: در جریان جنگ ایران و عراق، همسر رضا زایمان می‌کند و پس از آن می‌میرد. پس از آن رضا اسیر می‌شود. شکوه، کودک رضا را می‌یابد و او را مانند خودش بزرگ می‌کند. سال‌ها بعد، رضا دوباره دختر خود کیمیا را می‌یابد؛ اما اتفاقات بعدی برخلاف تصور رضا پیش می‌رود.
بازی درخشان دیگری از خسرو شکیبایی که برای آن برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فجر شد. بازی شکیبایی درون‌گرا و متفاوت با کارهای قبلی‌اش است.
این فیلم شکیبایی نیز برنده جوایز متعددی شد. از جمله برنده 3 سیمرغ بلورین جشنواره فجر (بهترین نقش اول مرد، بهترین جلوه‌های ویژه، بهترین صدابرداری)، برنده جایزه ویژه هیئت‌داوران جشنواره فجر و نامزد 9 سیمرغ بلورین دیگر.
خسرو شکیبایی در فیلم بانو
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- بازیگران: بیتا فرهی، عزت‌الله انتظامی، خسرو شکیبایی، گوهر خیراندیش
- سال نمایش: 1370
خلاصه داستان: مریم بانو زنی تحصیل کرده است که اوقات فراغت را صرف خواندن می‌کند و به همین دلیل متوجه رفتارهای ناپسند همسرش محمود نیست. شوهر وی از امور بازرگانی خود به‌عنوان بهانه‌ای برای ترک مریم و پیوستن به یک بیوه در دبی استفاده می‌کند. مریم بانو در عمارت خود تنها مانده و به دنبال یک شریک برای تنهایی‌اش است. او از یک باغبان و همسر باردارش می‌خواهد که به او ملحق شوند. این آغاز برخی از مشکلات است.
تعدادی از بهترین بازی‌های خسرو شکیبایی در آثار داریوش مهرجویی اتفاق افتاده است. فیلم بانو یکی دیگر بازی‌های ماندگار شکیبایی است که هنوز در ذهن سینمادوستان باقی مانده است.
خسرو شکیبایی در فیلم سارا
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- بازیگران: خسرو شکیبایی، نیکی کریمی، امین تارخ، یاسمن ملک‌نصر
- سال نمایش: ۱۳۷۱
خلاصه داستان: همسر سارا از نزول متنفر است اما وقتی بیمار می‌شود سارا برای این‌که بتواند هزینه‌ی درمان او را بدهد از گشتاسب پول نزول می‌کند. سارا در اقساط مشغول پس دادن پول گشتاسب با دوختن لباس عروس است. همسر سارا از گشتاسب متنفر است و در همین اثنا گشتاسب به جعل اسناد متهم می‌شود و از سارا می‌خواهد از نفوذ شوهرش در بانک استفاده کند تا او را در مقامش نگهدارند.
فیلم سارا چهارمین همکاری مشترک خسرو شکیبایی و نیکی کریمی دو ستاره مشهور سینمای ایران بود. سینمایی سارا بوده است. خسرو شکیبایی نشان می‌دهد که با بازی در نقش مکمل هم قادر است صحنه را به تسخیر خود دربیاورد. «سارا» اقتباسی از نمایشنامه‌ی «خانه‌ی عروسک» هنریک ایبسن بود. بعد از «عروس» دومین فیلم نیکی کریمی محسوب می‌شد و آغاز مسیر تازه‌ی کریمی برای بازی در فیلم‌های روشنفکرانه‌تر. گشتاسب با بازی درخشان خسرو شکیبایی در ابتدای کار بدمن قصه است. سارا را تحت‌فشار می‌گذارد و دیالوگ مشهوری دارد که می‌گوید اگر بدبخت شود سارا و حسام را هم با خودش پایین می‌کشد؛ اما در عین حال آدمی احساساتی است و وقتی زن محبوبش سراغش می‌رود کوتاه می‌آید.
این تغییر مسیر شخصیت به لطف بازی شکیبایی باورپذیر از کار درآمد و شاهد یک کاراکتر چندوجهی هستیم.
فیلم برنده 2 سیمرغ بلورین جشنواره فجر (بهترین فیلم‌نامه و بهترین نقش مکمل زن)، برنده جایزه صدف طلایی جشنواره سن سباستین. جایزه بالن نقره‌ای جشنواره سه قاره فرانسه. بهترین فیلم منتخب تماشاگران جشنواره رن فرانسه و چندین جایزه دیگر شد.
خسرو شکیبایی در فیلم کاغذ بی‌خط
- کارگردان: ناصر تقوایی
- بازیگران: خسرو شکیبایی، هدیه تهرانی، جمشید مشایخی
- سال نمایش: ۱۳۸۰
خلاصه داستان: فیلم با صحنه‌ای از یک اتاق نشیمن خالی در حدود دو دقیقه مانده به 7 صبح آغاز می‌شود و با صحنه همان اتاق خالی در حدود دو دقیقه گذشته از ساعت 7 صبح به پایان می‌رسد. جهانگیر، ریا و ۲ فرزندشان شنگول و منگول، اعضای خانواده‌ای چهارنفره هستند که زندگی‌ای معمولی را سپری می‌کنند؛ اما در این بین، رؤیا موقعیتی متفاوت دارد ازاین‌جهت که دائم در حال خیال‌بافی و داستان‌سرایی است. جهانگیر با مشاهده علاقه زیاد همسرش به داستان‌پردازی، به او پیشنهاد می‌دهد که به آموزشگاه داستان‌نویسی برود. رؤیا در کلاس‌های داستان‌نویسی احساس می‌کند که بخشی از وجودش را از یاد برده بوده و مشکلات روحی‌اش که در خانواده هم تأثیر می‌گذارد شروع می‌شود. این مشکلات روحی البته در لفافه شوخ‌طبعی ناصر تقوایی پیچیده شده است.
خسرو شکیبایی در نقش جهانگیر تصویری همدلانه و جذاب از مردی ارائه می‌دهد که تا جایی پشتیبانی همسرش است و او را درک می‌کند و از جایی به بعد از آشفتگی زندگی‌شان شکایت می‌کند. بازی شوخ‌طبعانه‌ی شکیبایی با آن دیالوگ بامزه‌ی «سلام سوسن جون» و ارتباط خوب او و هدیه تهرانی باعث شده که «کاغذ بی‌خط» تبدیل به فیلمی دیدنی و جذاب شود.
خسرو شکیبایی در فیلم یک‌بار برای همیشه
- کارگردان: سیروس الوند
- بازیگران: خسرو شکیبایی، فاطمه معتمدآریا
- سال نمایش: ۱۳۷۰
خلاصه داستان: محمود از طبقه‌ی پایین است. نقاش ساختمان که درآمدی ندارد و می‌خواهد برای کار کردن به ژاپن برود. او علیرغم علاقه به همسرش به خاطر رفتن از ایران می‌خواهد از او جدا شود. وقتی برای جدایی به دادگاه می‌روند متوجه می‌شوند که زهرا حامله است. اولین راهی که به نظرشان می‌رسد سقط‌جنین است اما هزینه‌ی سقط‌جنین بالاست. به‌ناچار پیش یک پیرزن قابلمه می‌روند اما در آنجا با مردی روبه‌رو می‌شوند که همسرش در اثر سقط‌جنین فوت کرده.
این بار شکیبایی در نقش محمود ظاهر می‌شود در نقشی که با حمید هامون زمین تا آسمان به لحاظ فرهنگی و طبقاتی متفاوت است.
مقایسه‌ی بازی شکیبایی در «یک‌بار برای همیشه» با «هامون» کمک می‌کند درک کنیم که چرا او تا این حد بازیگر بزرگی است. اینجا در نقش یک مرد سنتی بدون آن برون‌ریزی‌های هامون و به شیوه‌ای کاملاً متفاوت استیصال شخصیت را به تصویر می‌کشد.
خسرو شکیبایی در فیلم پری
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- بازیگران: خسرو شکیبایی، نیکی کریمی، علی مصفا
- سال نمایش: ۱۳۷۳
خود مهرجویی تعریف کرده بود که در ذهنش ایده‌ای داشته درباره‌ی سه برادر که یکی از آن‌ها تبدیل به حمید هامون شد و دیگری اسد فیلم «پری» که نقش هر دو را شکیبایی بازی کرد. «پری» اقتباسی از کتاب «فرنی و زویی» دیوید سالینجر بود. پری با خواندن یک کتاب عرفانی دچار بحران روحی شده و می‌خواهد سیر و سلوک آن کتاب را در پیش بگیرد ولی این ماجرا باعث بیماری و نگرانی خانواده و نامزدش می‌شود. برادر کوچک‌تر او داداشی برایش می‌گوید که قبلاً این راه را رفته.
هر دوی آن‌ها در حقیقت تحت تأثیر برادر بزرگ‌ترشان اسد هستند که مدت‌ها پیش از خانه به جایی دورافتاده رفته بود و مدتی بعد کلبه‌اش در آتش‌سوزی نابود می‌شود و اسد هم می‌میرد. اسد حال و هوایی شبیه علی عابدینی فیلم «هامون» دارد. مردی دوست‌داشتنی که می‌خواهد در دل طبیعت به مردم کمک کند.
بازی و صدای گرم شکیبایی باعث شده شخصیت اسد دوست‌داشتنی‌تر هم از کار دربیاید.
ارسال نظر