نگاهی به زندگی و کارنامه هنری کیهان کلهر؛ خالق نغمه‌های شهر خاموش
کیهان کلهر، نوازنده کمانچه و از موسیقیدانان معاصر ایرانی است. نگاهی داریم به زندگی و آثار او که ساخت آثار ارزندهای در موسیقی ایران و جهان را در کارنامه خود دارد .
سرویس فرهنگی مستقل‌آنلاین: کیهان کلهر در سال ۱۳۴۲ در خانواده‌ای اصالتاً کرد و اهل موسیقی در شهر کرمانشاه به دنیا آمد. پدرش کارمند عالی‌رتبۀ وزرت کشاورزی و نوۀ مهرعلی‌خان از بزرگان ایل کلهر بود. کیهان کلهر به خاطر شغل پدر از دوران کودکی به همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد و در تهران به همراه برادر بزرگ‌ترش کامران کلهر به فراگیری موسیقی پرداخت.
کیهان کلهر آموزش موسیقی را از پنج‌سالگی به‌صورت آزاد آغاز کرد و از دوازده‌سالگی به شکلی حرفه‌ای به موسیقی پرداخت. در زمان تحصیل کیهان در دوره دبیرستان، خانواده دوباره ساکن کرمانشاه شدند. این فرصتی بود تا کیهان کلهر و برادرش کامران بتوانند با ارکستر رادیوتلویزیون کرمانشاه شروع به همکاری کنند. مهارت آن دو در نوازندگی به‌سرعت موردتوجه اساتید موسیقی کرمانشاه قرار گرفت. خانوادۀ کلهر با شروع جنگ ایران و عراق بار دیگر به تهران مهاجرت کردند و فعالیت‌های موسیقایی کیهان کلهر در تهران ادامه پیدا کرد. او مدتی به همکاری با پرویز مشکاتیان و محمدرضا لطفی و گروه شیدا در مرکز هنری چاووش پرداخت. سپس در سن هفده‌سالگی به ایتالیا سفر کرد و پس از مدتی اقامت در ایتالیا برای ادامه تحصیل به کانادا رفت و در رشتۀ آهنگسازی از دانشگاه کارلتون اتاوا فارغ‌التحصیل شد.
سرنوشت تلخ خانواده کیهان کلهر
بااین‌حال در سال‌های آخر جنگ که شهر تهران زیر بمباران ارتش بعثی عراق بود، خانۀ پدری او در تهران مورد اصابت موشک قرار گرفت و پدر، مادر و برادر کیهان کلهر جان باختند.
بازگشت کیهان کلهر به ایران
اقامت کیهان کلهر در کانادا ۸ سال طول کشید و در سال 1373 به ایران بازگشت. در طی این مدت همکاری او با گروه موسیقی کامکار ادامه داشت. او در تهران فعالیت‌های موسیقایی‌اش را ادامه داد و در چند برنامۀ تلویزیونی نیز به همراه علیرضا افتخاری به نوازندگی. بااین‌حال در سال ۱۳۷۴ دوباره به کانادا بازگشت تا تحصیلات خود را در مقطع دکترا ادامه بدهد اما همکاری‌اش با اساتید موسیقی همچنان ادامه یافت در چند کنسرت آن‌ها در خارج از کشور به همکاری با محمدرضا شجریان و شهرام ناظری پرداخت.
کیهان کلهر در مصاحبه انگیزه و الگوی خود را در نوازندگی کمانچه را استاد علی‌اصغر بهاری دانسته است.
فعالیت‌های بین‌المللی کیهان کلهر
حضور کیهان کلهر در خارج از کشور و ارتباطش با مجامع هنری و دانشگاهی خارج فرصتی مناسب برای او ایجاد کرده است تا به معرفی موسیقی اصیل ایرانی به خارجی‌ها بپردازد. او همچنین همکاری‌های متعددی با هنرمندان بین‌المللی از جمله «شجاعت حسین‌خان» (غزل) یا با کوارتت کرونوس (Kronos Quartet) (جاده ابریشم)، یویوما، ارکستر فیلارمونیک نیویورک و رامبراندت تریو (گروه موسیقی هلندی) داشته و در طی این فعالیت‌ها را به هنرمندی جهانی و مورداحترام تبدیل شده است. او در مصاحبه‌ای چنین گفته است: «موزیسین، موسیقی‌دان یا موسیقی‌شناس باید به ریاضیات، تاریخ و ادبیات آشنا باشد.»
کیهان کلهر و گروه دستان
کلهر مدت‌ها عضو گروه دستان بود و در کنسرت‌های این گروه همراه شهرام ناظری به نواختن کمانچه پرداخت. از مهم‌ترین همکاری‌های او با گروه دستان و شهرام ناظری آلبوم ماندگار «سفر به دیگر سو» را می‌توان نام برد. اشاره کرد.
فعالیت‌های هنری کیهان کلهر در سال‌های اخیر
او پس از مدتی از گروه دستان جدا شد آغاز فعالیت‌های مستقل خودش به‌تنهایی و یا با موسیقیدان‌های خارجی همچون اردال ارزنجان و تومانی دایاباته آغاز کرد. او همچنین به عنوان نوازنده در گروه راه ابریشم که یویوما ویولون‌سل‌نواز چینی-آمریکایی به راه انداخته عضویت دارد. این گروه در فوریه ۲۰۱۷ توانست برنده جایزه گرمی شود. او همچنین با اساتید موسیقی سنتی ایران مانند محمدرضا شجریان و حسین علیزاده آثار مشترکی را پدید آورد که شامل شش آلبوم زمستان است، بی تو بسر نمی‌شود، فریاد، ساز خاموش، شب، سکوت، کویر و سرود مهر می‌شوند.
کیهان کلهر همراه با نوازنده باقلامای ترکیه اردال ارزنجان کنسرت‌های متعددی را هم در مناطق مختلف جهان به روی صحنه برده است.
از جمله آثار دیگر کلهر می‌توان به آلبوم «نخستین دیدار بامدادی»که کمانچه نوازی و بداهه‌نوازی کلهر در دستگاه چهارگاه با تنبک پژمان حدادی است اشاره کرد.
همچنین آلبوم «در آینه آسمان» که حاصل هم‌نوازی وی با تنبور علی‌اکبر مرادی، نوازنده نامدار تنبور کرمانشاه است از دیگر کارهای کلهر به شمار می‌رود.
از دیگر آثار او می‌توان به «شب‌های فیروزه‌ای نیشابور» به همراه یویوما ،موسیقی برای فیلم جاده ابریشم همراه با یویوما، باد (که در ایران با نام: تا بی‌کران دوردست منتشر شد) به همراه اردال ارزنجان موسیقی‌دان ترک که در خارج از ایران توسط شرکت ECM و با نام The Wind انتشار یافته است.
آلبوم باران کار مشترک کلهر و استاد شجاعت حسین‌خان و ساندیپ داس است که در خارج از ایران با نام The Rain و توسط شرکت ECM انتشار یافت و نامزد جایزه گرمی نیز شد.
آلبوم «شهر خاموش» از دیگر آثار مشهور کیهان کلهر است که به همراه کوارتت زهی بروکلین رایدر اوایل سال 1388 به بازار موسیقی عرضه شد.
جوایز و افتخارات کیهان کلهر
- جایزه گرمیِ «بهترین آلبوم جهانی سال»
- جایزه فعالیت هنری انسان دوستانه آیزاک اشترن، به خاطر کمک به بشریت و مسائل انسانی از طریق موسیقی، در مسابقه بین‌المللی ویولن ایزاک اشترن شانگهای، ۲۰۱۸
- برنده جایزه جهانی «وومکس». همایش موسیقی ملل وومکس درباره دلیل انتخاب کیهان کلهر، نوآوری و چیره‌دستی در نوازندگی و معرفی پیام موسیقی سنتی ایران به جهان را ذکر کرده است.
- در ماه آگوست سال ۲۰۱۹ آلبوم «هنوز پاییز است» محصول مشترک کیهان کلهر با گروه رامبرانت تریو از نگاه مجله سانگ لاینز جزو ۱۰ آلبوم برتر سال ۲۰۱۹ قرار گرفت.
- جایزه بیتا (۲۰۱۹)
آثار موسیقایی کیهان کلهر
- کنسرت ایرج بسطامی و گروه دستان - زمستان ۱۳۷۱
- بوی نوروز - زمستان ۱۳۷۱
- سرو سیمین - ۱۳۷۳
- شب، سکوت، کویر - ۱۳۷7
- سفر به دیگر سو - ۱۳۷۷
- غزل ۱ - ۱۳۸۰
- غزل ۲ – ۱۳۸۰
- غزل ۳ - ۱۳۸۰
- زمستان است - ۱۳۸۰
- بی تو بسر نمی‌شود- ۱۳۸۱
- فریاد - ۱۳۸۲
- باران - ۱۳۸۲
- در آینه آسمان - ۱۳۸۳
- موسیقی فیلم جاده ابریشم
- نخستین دیدار بامدادی - ۱۳۸۵
- باد - ۱۳۸۵
- سرود مهر - ۱۳۸۶
- ساز خاموش - ۱۳۸۶
- شهر خاموش - ۱۳۸۷
- سامان سایه‌ها - ۱۳۹۰
- موسیقی متن فیلم فصل کرگدن - ۱۳۹۰
- تنها نخواهم ماند - ۱۳۹۱
- لایه‌های تاریکی - ۱۳۹۴
- هاونیاز - ۱۳۹۵
- هنوز پاییز است - ۱۳۹۷
ارسال نظر