همه چیز درباره سعید ملکان؛ چهره همه فن حریف سینمای ایران

سرویس فرهنگی مستقل آنلاین :

سعید ملکان چهره‌پرداز، تهیه‌کننده و کارگردان ایرانی است. او که متولد فروردین 1358 در تهران و فارغ‌التحصیل رشته هنرهای تجسمی از هنرستان صدا و سیما  است کار حرفه‌ایش را از سال 1373در شبکه یک سیما زیر نظر مرتضی اردستانی گریمور پیشکسوت سینما و تلویزیون آغاز کرد. همکاری 2 ساله او با بیژن محتشم در پروژه‌های مختلف سکوی پرتاب او در سینمای ایران شد و پس از آن به طور مستقل به فعالیت در سینما به عنوان گریمور و طراح گریم پرداخت.

او طراح چهره‌پردازی بسیاری از مشهورترین فیلم‌های سینمایی ایران را از اواخر دهه هفتاد تا اکنون بر عهده داشته است. زیر نورماه، آواز گنجشک‌ها، آشغال‌های دوست‌داشتنی و ابد و یک روز از به یادماندنی‌ترین فیلم‌هایی هستند که سعید ملکان در آن‌ها به عنوان طراح چهره‌پردازی حضور داشته است.

فیلم‌های سعید ملکان به عنوان طراح چهره‌پردازی

• غلامرضا تختی (۱۳۹۷)

• شکستن همزمان بیست استخوان (۱۳۹۷)

• قانون مورفی (۱۳۹۶)

• تنگه ابوقریب (۱۳۹۶)

• ویلایی‌ها (۱۳۹۶)

• هت‌تریک (۱۳۹۵)

• ابد و یک روز (۱۳۹۵)

• گینس (۱۳۹۳)

• پدر آن دیگری (۱۳۹۳)

• آرایش غلیظ (۱۳۹۲)

• آزادی مشروط (۱۳۹۲)

• خانوم (فیلم) (۱۳۹۲)

• ساکن طبقه وسط (۱۳۹۲)

• متروپل (۱۳۹۲)

• ملک سلیمان

• آسمان زرد کم عمق (۱۳۹۱)

• آشغال‌های دوست داشتنی (۱۳۹۱)

• آینه شمعدون (۱۳۹۱)

• خاکستر و برف (۱۳۹۱)

• زندگی مشترک آقای محمودی و بانو (۱۳۹۱)

• هیچ‌کجا هیچ‌کس (۱۳۹۱)

• اینجا شهر دیگری است (۱۳۹۰)

• زندگی خصوصی آقا و خانم میم (۱۳۹۰)

• ملکه (۱۳۹۰)

• آلزایمر (۱۳۸۹)

• اینجا بدون من (۱۳۸۹)

• پنهان (۱۳۸۹)

• سه و نیم (۱۳۸۹)

• پرسه در مه (۱۳۸۸)

• دیگری (۱۳۸۸)

• پستچی سه بار در نمی‌زند (۱۳۸۷)

• زندگی با چشمان بسته (۱۳۸۷)

• فرزند صبح (۱۳۸۷)

• کلانتری غیرانتفاعی (۱۳۸۷)

• ملک سلیمان (۱۳۸۷)

• وقتی همه خوابیم (۱۳۸۷)

• آواز گنجشک‌ها (۱۳۸۶)

• سریال یوسف پیامبر (۱۳۸۶)

• آخرین ملکه زمین (۱۳۸۵)

• خدا نزدیک است (۱۳۸۵)

• گوشواره (۱۳۸۵)

• پابرهنه در بهشت (۱۳۸۴)

• او (۱۳۸۲)

• خداحافظ رفیق (اپیزود اول)(۱۳۸۲)

• خداحافظ رفیق (اپیزود دوم)(۱۳۸۲)

• خداحافظ رفیق (اپیزود سوم)(۱۳۸۲)

• روایت سه‌گانه (اپیزود اول)(۱۳۸۲)

• روایت سه‌گانه (اپیزود دوم)(۱۳۸۲)

• شکوفه‌های سنگی (۱۳۸۲)

• پرنده باز کوچک (۱۳۸۰)

• زیر نور ماه (۱۳۷۹)

• دفتری از آسمان (۱۳۷۸)

او پس از سال‌ها کسب تجربه در سینما در سال 1391 با فیلم آسمان زرد کم عمق به کارگردانی بهرام توکلی وارد عرصه تهیه‌کنندگی سینما شد و فیلم‌هایش موفقیت‌های زیادی چه در جشنواره‌ها و نزد منتقدین و چه در گیشه کسب کردند. از جمله فیلم ابد و یک روز ساخته سعید روستایی که برنده 9 سیمرغ بلورین از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر و یکی از پرفروشترین فیلم‌های سال شد.

فیلم‌های سعید ملکان به عنوان تهیه‌کننده

• غلامرضا تختی (۱۳۹۷)

• سریال نهنگ آبی (۱۳۹۷)

• تنگه ابوقریب (۱۳۹۵)

• بی‌حساب (۱۳۹۵)

• ویلایی‌ها (۱۳۹۵)

• ابد و یک روز (۱۳۹۴)

• برادرم خسرو (۱۳۹۴)

• در سکوت (۱۳۹۴)

• گینس (۱۳۹۳)

• آرایش غلیظ (۱۳۹۲)

• بیگانه (۱۳۹۲)

• آسمان زرد کم عمق (۱۳۹۱)

سعید ملکان به عنوان فیلمنامه‌نویس و کارگردان

او در سال 1398 با فیلم روز صفر وارد عرصه کارگردانی شد. فیلمنامه فیلم را سعید ملکان و بهرام توکلی مشترکا نوشته‌اند و این دومین همکاری آن‌ها در نوشتن فیلمنامه بعد از فیلم تختی به حساب می‌آید. فیلم روز صفر فیلمی در ژانر اکشن و جاسوسی است که از زمان اعلام ساختش با کنجکاوی‌های فراوان روبرو بود و بالاخره در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و واکنش‌های مثبت تماشاگران و منتقدان را به دنبال داشت. روز صفر که فیلمی خوش‌ساخت، پر تحرک و جذاب بود توانست در 9 رشته در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر نامزد شود و نهایتا 5 سیمرغ بلورین به دست آورد.

ماجرای تحریم اختتامیه جشنواره از سوی سعید ملکان و عوامل روز صفر

اما این همه حواشی فیلم نبود، سعید ملکان و بقیه عوامل فیلم روز صفر در اختتامیه جشنواره فجر شرکت نکردند. مجری مراسم بارها از ماندن در ترافیک به عنوان دلیل نرسیدن آن‌ها یاد کرد. اما کنایه‌های داوران و برندگان دیگر نشان داد که موضوع چیز دیگری است. همه عوامل روز صفر هنگام برگزاری اختتامیه تصاویر صندلی‌های خالی‌شان در سالن را در اینستاگرامشان منتشر کردند که نشان می‌داد موضوع با قصد قبلی و براساس دلخوری از هیات داوران در دادن جایزه به تحریم‌کنندگان جشنواره است. به عبارت دیگر آن‌ها خودشان اختتامیه را در اعتراض به تحریم جشنواره تحریم کردند. در بیانیه‌ای که پس از اختتامیه از سوی عوامل فیلم روز صفر صادر شد چنین آمده است:

«خواستیم در کنارِ مدیران‌فرهنگی قرار نگیریم که اصرار بر جاانداختنِ مسیری دارند که شایسته‌ی سینمای ایران نیست. مسیری که پر از باج‌دهی و تکریم کسانی‌ست که با پنجه کشیدن به صورت سینما باعث منفور شدن همکاران سینمایی، نزد مردم می‌شوند.

با سپاس از داوران و احترام به انتخاب‌هایشان و با آگاهی از برنده شدن در ۵ رشته ترجیح دادیم در مراسمِ اختتامیه شرکت نکنیم تا برای آیندگان جوابی داشته باشیم که ما شریکِ این بی‌فرهنگی‌ها و ترویجِ رویه‌هایِ غلط نیستیم. سینما و مردم، تحریم شدنی نیستند.»

ابراهیم داروغه‌زاده دبیر سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر در پاسخ به سوال یک منتقد و روزنامه‌نگار سینمایی از دلایل عدم حضور عوامل این فیلم با وجود 5 دریافت سیمرغ در این دوره از جشنواره اینطور نوشت: «آقای ملکان به دو موضوع انتقاد داشتند و اختتامیه فیلم فجر را تحریم کردند. ۱-معتقد بودند نباید افرادی که صحبت از تحریم کرده‌اند یا افرادی که در نشست رسانه‌ای اعتراض کرده‌اند داوری و کاندید می‌شدند. ۲-پذیرش فیلم خورشید علیرغم دیر رسیدن به جشنواره.»

واکنش تند داور جشنواره فجر به غیبت سعید ملکان و عوامل «روز صفر» در اختتامیه

فرشته طائرپور؛ عضو هیات داوران بخش نگاه نو جشنواره فیلم فجر درباره سیمرغ  روز صفر که نزد خود نگه داشته است گفت: یا سیمرغ را با یادداشت «این تنها سیمرغ بخش فیلم اولی‌های جشنواره ۳۸ است که برنده آن با ناسپاسی برای دریافت آن روی صحنه نیامد» به موزه سینما می‌فرستیم یا آنرا به یکی از فیلم‌های دیگری که یک رأی از این فیلم کمتر داشتند می‌دهیم.

امیدوارم سعید ملکان ماموریت از جایی برای تخریب و تهدید جشنواره نداشته باشند. جشنواره محترم است، کسی که رعایت جشنواره را نکرده رعایت سینمای ایران را نکرده. کسی که قهر کردن بلد نباشد آشتی کردن هم بلد نیست، آقای ملکان کار خودش را سخت کرد، چون ناشیانه قهر کرد. امیدوارم راه حلی به ذهنش برسد که مدبرانه اشتی کند. من به عنوان یک تهیه کننده و فیلمساز فکر می‌کنم جواب بی ادبی را اگر تعمدی است نباید با سکوت داد. جواب دهن کجی را نباید با لبخند داد اگر یکسال این اتفاق بیفتد سال بعد هم تکرار می شود چون تبدیل به ابزاری میشود برای کسانی که خودشان را از فیلم هایشان مهمتر می دانند. ملکان کم آورد وگرنه می توانست بیاید روی صحنه و حرفش را بزند. او می گوید چرا به کسی که تحریم کرده جایزه دادید بعد خودش جشنواره را تحریم کرد!