37 فیلم‌اولی در جشنواره فجر امسال/ خون تازه‌ای در رگ‌های سینمای ایران در راه است؟

سرویس فرهنگی مستقل‌آنلاین: در سینمای این روزهای ایران که سرمایه و روابط حرف اول را می‌زند ذهنیت غالب این است که فیلم ساختن برای کارگردان‌های باسابقه نیز کار آسانی نیست، چه رسد به فیلم‌اولی‌ها. اما به‌نظر می‌آید آمارهای اخیر دبیرخانه جشنواره فجر به عنوان ویترین سینمای ایران چیز دیگری می‌گوید: «37 فیلم‌ساز فیلم‌اولی متقاضی حضور در جشنواره فیلم فجر شده‌اند.»

یعنی از میان 115 فیلمی که فرم شرکت در جشنواره را پر کرده‌اند 37 فیلمساز توانسته‌اند صاحبان سرمایه و قدرت سینمای ایران را قانع کنند که می‌توانند فیلم بسازند. بنا برگزارش‌ها سازمان هنری سینمایی اوج امسال قرار است با حمایت از چند فیلمساز اولی پا به بخش نگاه نو سی و هشتمین جشنواره فجر بگذارد که از این میان می‌توان به دو فیلم «لباس شخصی» به کارگردانی امیرعباس ربیعی و فیلم «اوج ۱۱۰» ساخته سیاوش سرمدی اشاره کرد.

تهیه‌کنندگان باسابقه بخش خصوصی نیز به فیلم‌اولی‌ها اعتماد کرده‌اند. مرتضی شایسته «بی‌صدا حلزون» را با بهرنگ دزفولی‌زاده می‌سازد، مجید مطلبی «لتیان» را با علی تیموری و محمدرضا تخت کشیان «ریش‌قرمز» را با ماکان عاشوری. البته نکته مهمی را نباید از نظر دور داشت. در سال‌های اخیر میان جایگاه سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده در فیلم تفاوت مهمی به وجود آمده است. بسیاری از فیلم‌اولی‌ها مجبورند سرمایه‌گذار فیلم‌شان را خودشان پیدا کنند و اگر کسی حاضر به سرمایه‌گذاری در فیلمی باشد پیدا کردن تهیه‌کننده برای فیلم حتی معتبرترین آن‌ها دیگر کار چندان سختی نیست. اما با این وجود با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت که اگر برای هر فیلم به طور حداقلی 2 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده باشد (که در مواردی همچون فیلم‌های پرستاره و پرسروصدا می‌توان مطمئن بود این هزینه بسیار بیشتر است) بیش از 75 میلیارد تومان در یکی دو سال گذشته روی فیلم‌سازان تازه‌نفس سرمایه‌گذاری شده است و این اتفاق بسیار مبارکی است. چرا که سینمای ایران به خون و ایده‌های تازه و چهره‌های شاداب و تازه‌نفس احتیاج دارد. نگاهی به فهرست فیلم‌اولی‌های امسال نشان می‌دهد بسیاری از آن‌ها از سینمای کوتاه یا مستند به حوزه فیلم سینمایی راه یافته‌اند و این موضوع  باعث می‌شود برای دیدن فیلم‌هایشان در جشنواره امسال کنجکاو و امیدوار بمانیم.

ده فیلم از بین این فیلم‌ها در بخش نگاه نو جشنواره امسال به نمایش در می‌آیند و احتمالا تعدادی نیز در بخش مسابقه و سایر بخش‌های جنبی جشنواره. ارزش و اعتبار هر جشنواره‌ای در کنار حضور چهره‌های صاحب‌نام معرفی و کشف استعدادهای جوان و تازه‌وارد است و امید می‌رود جشنواره فجر امسال از این حیث در تمامی این سال‌ها رکورددار باشد، چه از لحاظ کمی و چه از حیث کیفیت آثار به نمایش درآمده.

نگاهی انداخته‌ایم به تعدادی از این فیلم‌های اول که متقاضی شرکت در جشنواره فجر امسال هستند:

 

۱-بی‌صدا حلزون

کارگردان: بهرنگ دزفولی‌زاده

محمد رهگذر نویسنده فیلمنامه «بی‌صدا حلزون» بوده و مرتضی شایسته این فیلم را تهیه کرده است. «بی‌صدا حلزون» داستان زنی است که بین احساس و منطقش در حال تصمیم‌گیری است.

بهرنگ دزفولی‌زاده پیشتر عکاس سینمایی بوده و شماری فیلم کوتاه مستند و داستانی نیز ساخته است. فیلم کوتاه «استون» از آثار دزفولی‌زاده است.

در «بی‌صدا حلزون» که اعلام شده قصه‌ای مرتبط با جامعه ناشنوایان دارد، چهره‌هایی، چون هانیه توسلی، مهران احمدی، پدرام شریفی، محسن کیایی، علیرضا جلالی‌تبار، بهنوش بختیاری، بیژن بافکار، شیرین، ولی پور، مجتبی شکری و… بازی می‌کنند.

 

۲-پوست

نویسنده و کارگردان: بهمن و بهرام ارک

«پوست» را که به عشق و تقبیح جادو و خرافه‌پرستی می‌پردازد، محمدرضا مصباح تهیه کرده است. برادران ارک سازنده چند فیلم کوتاه از جمله «حیوان» و «نجس» هستند و برای این فیلم‌ها برنده جوایز متعددی در جشنواره‌های داخلی و خارجی شده‌اند. هنوز خلاصه داستان رسمی از «پوست» منتشر نشده، اما طبق گفته بهرام ارک، این فیلم درباره خانواده‌ای است که شامل یک مادر و پسر هستند و زندگی آن‌ها به دلیلی دچار مشکل می‌شود.

طبق اعلام رسمی، همه بازیگران فیلم «پوست» بومی استان آذربایجان شرقی هستند، ولی فهرست اسامی آن‌ها منتشر نشده است.

 

۳-روز صفر

کارگردان: سعید ملکان

بهرام توکلی همکار سال‌های اخیر سعید ملکان، فیلمنامه این اثر را نوشته و ملکان خود تهیه‌کنندگی آن را هم برعهده داشته است. سعید ملکان چهره‌پرداز و طراح چهره‌پردازی باسابقه سینما و تلویزیون است که آثار پرشماری را در کارنامه دارد. او در سال‌های اخیر تهیه‌کنندگی شماری از آثار فیلم‌اولی‌ها از جمله «ویلایی‌ها»، «ابد و یک روز» و «برادرم خسرو» را بر عهده داشته است.

فیلم «روز صفر» در سکوت نسبی خبری ساخته می‌شود و حتی خلاصه داستان آن منتشر نشده است، اما اخبار حاکی از آن است که این تریلر اکشن به ماجرای دستگیری عبدالمالک ریگی می‌پردازد و در ایران و چند کشور همسایه فیلمبرداری شده است.

امیر جدیدی و ساعد سهیلی بازیگران اصلی فیلم هستند و چند بازیگر تئاتر و شماری بازیگر خارجی نیز در نقش‌های فرعی جلوی دوربین رفته‌اند.

 

۴-شاهین

کارگردان: سالار طهرانی

نگارش فیلمنامه «شاهین» را که در ابتدا با پروانه ساخت ویدیویی ساخته شد، مهران رنجبر برعهده داشته است و آرش سجادی حسینی و علی گلبهاران تهیه‌کنندگان آن بوده‌اند. طهرانی شماری فیلم ویدیویی، کوتاه و مستند از جمله «پسرم مرده» و «چهارپایه» را در کارنامه خود دارد. طبق اعلام رسمی، «شاهین» در ژانر وحشت روانشناسانه ساخته شده، ولی هنوز خلاصه داستانی از فیلم منتشر نشده است.

علیرضا کمالی، گلاره عباسی، مهران رنجبر، بهار نوحیان، فرزین محدث، ریحانه رضی، فرشاد دهنوی، هادی الیاس و احسان امانی گروه بازیگران فیلم «شاهین» را تشکیل می‌دهند.

 

۵-شنای پروانه

کارگردان: محمد کارت

محمد کارت همراه با حسین امیری دوماری و پدرام پورامیری نگارش فیلمنامه «شنای پروانه» را به عهده داشته است و رسول صدرعاملی تهیه‌کننده است. در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «در جنوب شهر، شنای پروانه طوفان به پا می‌کند».

محمد کارت در کارنامه خود شماری فیلم کوتاه و مستند دارد که از آن‌ها می‌توان به «خون‌مردگی»، «بختک»، «معلق» «آوانتاژ»، «بچه‌خور» و… اشاره کرد.

در این فیلم که احتمالا پرستاره‌ترین اثر بخش نگاه نو به شمار می‌آید، چهره‌هایی، چون جواد عزتی، طناز طباطبایی، امیر آقایی، پانته‌آ بهرام و علی شادمان، نیره فراهانی، مهدی حسینی‌نیا، ایمان صفا، مه‌لقا باقری، نادر شهسواری، آبان عسگری و… حضور دارند.

 

۶-لباس شخصی

نویسنده و کارگردان: امیرعباس ربیعی

فیلم «لباس شخصی» محصول سازمان هنری-رسانه‌ای اوج است و تهیه‌کنندگی آن را امیر بنان بر عهده داشته است. داستان فیلم با تحولات اوایل انقلاب اسلامی و حزب توده مرتبط است.

در خلاصه داستان «لباس شخصی» آمده است: «بهترین حربه برای ضربه، دوستی است. چون پیچیدگی در سادگی اوست. به لباس شخصی‌ها بیشتر شک کن!» امیرعباس ربیعی شماری فیلم کوتاه از جمله «بعد از ظهر»، «ماه در خانه» و «ولد» را در کارنامه دارد.

مهدی نصرتی، توماج دانش بهزادی، مجید پتکی، میلاد افواج، عماد درویشی، مهیار شاپوری، احمد لشینی، شهاب بهرامی، روزبه رئوفی، کیوان محمود نژاد، نجلا نظریان و ماه‌منیر بیطاری بازیگران «لباس شخصی» هستند.

 

۷-لتیان

کارگردان: علی تیموری

نگارش فیلمنامه «لتیان» بر عهده اکتای براهنی بوده و مجید مطلبی تهیه‌کننده این فیلم است.

در خلاصه داستان این فیلم اجتماعی آمده است: «لتیان یک سد است. سدی بر روابط انسانی. رودخانه‌های روابط پشت سدی ایستاده‌اند و راه بن‌بست است. یک نفر می‌خواهد این سد را بشکند، اما خوب می‌داند که شکستن سد به این سادگی نیست. شهر خراب خواهد شد. تکلیف چیست؟» علی تیموری کار خود را از برنامه‌ریزی و دستیاری کارگردان آغاز کرده است.

امیر جدیدی، پریناز ایزدیار، حسن معجونی، ستاره پسیانی، علیرضا ثانی‌فر و سارا بهرامی فهرست بازیگران «لتیان» را تشکیل می‌دهند.

 

۸-ملاقات با جادوگر

کارگردان: حمید بهرامیان

امیرمهدی ژوله نگارش فیلمنامه این اثر را بر عهده داشته و حمید اعتباریان تهیه‌کننده آن بوده است. «ملاقات با جادوگر» از معدود فیلم‌های اول است که در ژانر کمدی ساخته شده است.

در خلاصه داستان این فیلم که اعلام شده یک کلاهبرداری را روایت می‌کند، آمده است: «جناب سرهنگ برادری کن ما رو بگیر، من از خجالتت درمیام!» حمید بهرامیان برادر کوچک‌تر بهرام بهرامیان است و پیشتر دستیاری کارگردان و کارگردانی سریال‌‎های تلویزیونی را در کارنامه دارد. او همچنین کارگردانی چند فیلم کوتاه را نیز بر عهده داشته است.

بازیگران اصلی این فیلم عبارتند از مانی حقیقی، امیرمهدی ژوله، هستی مهدوی، علیرصا خمسه، نسیم ادبی، امیر شریعت، سپیده مرادپور، ستاره پروین و بهرام بهرامیان.

 

۹-ریش قرمز

نویسنده و کارگردان: ماکان عاشوری

فیلم «ریش قرمز» را محمدرضا تخت‌کشیان تهیه کرده است. ماکان عاشوری مستندساز و فیلمبردار سینما که شماری فیلم مستند و فیلمبرداری دو فیلم «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» و «روباه» از بهروز افخمی را در کارنامه دارد، در اولین فیلم خود به سراغ داستانی مرموز و ترسناک رفته است.

«ریش قرمز» ورود یک پزشک به روستایی را روایت می‌کند که ۵ سال از کشف آن گذشته است.

رضا اخلاقی راد، نگین معتضدی، مهران نائل، محیا دهقانی، محمد ربانی‌پور، حسین قزلباش، آزاده بهرامی و آزاد ناظریان فهرست بازیگران این فیلم را تشکیل می‌دهند.

 

۱۰-اوج ۱۱۰

کارگردان: سیاوش سرمدی

فیلم سینمایی «اوج ۱۱۰» به نویسندگی و کارگردانی سیاوش سرمدی و تهیه کنندگی جلیل شعبانی به بخش‌هایی از زندگی شهید ستاری می‌پردازد.

در خلاصه داستان این فیلم سینمایی آمده است: «سال‌های پایانی جنگ است، ایران درگیر کمبود تسلیحات نظامی است، سرتیپ ستاری بر یک پروژه مهم کار می‌کند…»

سیاوش سرمدی که پیش از این مستند‌های «ادواردو»، «امام موسی صدر»، «چمران به روایت دختر جبل عامل»، «۸۰ سال مقاومت»، «داوطلب مرگ» را روی پرده نقره‌ای برده، ساخت اولین فیلم سینمایی داستانی خود را تجربه می‌کند.

 

۱۱-کشتارگاه

کارگردان: عباس امینی

تهیه‌کنندگی فیلم سینمایی «کشتارگاه» به عهده جواد نوروزبیگی و فیلمنامه آن کاری مشترک از عباس امینی و حسین فرخ‌زاده بوده است. عباس امینی پیشتر دو فیلم «هندی و هرمز» و «والدراما» را با پروانه ویدیویی ساخته که در گروه هنروتجربه اکران شده‌اند. «کشتارگاه» اولین فیلم سینمایی امینی محسوب می‌شود.

در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «امیر چند ماهی است که از فرانسه دیپورت شده است، او بخاطر پدرش شریک یک جنایت هولناک می‌شود. رفیق: اینجا صلیب سرخی‌ها بهت میگن چیتا. امیر: چی؟ رفیق: چیتا… یوزپلنگ.»

مانی حقیقی، امیرحسین فتحی، حسن پورشیرازی و باران کوثری، بازیگران اصلی اولین فیلم عباس امینی هستند.

 

12- پیتوک

فیلم سینمایی «پیتوک» به کارگردانی سید مجید صالحی و تهیه کنندگی سید محمد قاضی است.

در خلاصه داستان «پیتوک» با موضوع اجتماعی آمده: وقتی میز بیلیارد از توپ‌ها خالی میشه، پیتوک وسط اون میز تنها می‌مونه، تنهای تنها.

در این فیلم مهتاب کرامتی، هادی حجازی فر، احسان بذلی و ... بازی می‌کنند.

 

13- اورکا

کارگردان: سحر مصیبی

«اورکا» هم اولین تجربه فیلمسازی داستانی یک مستندساز است. سحر مصیبی که کارگردانی این اثر را برعهده دارد پیش از ان تجربه ساخت مستند «صفر تا سکو» با موضوع زندگی خواهران منصوریان را در کارنامه‌اش به ثبت رسانده است.. ترانه علیدوستی، مسعود کرامتی، مهتاب نصیرپور، عطیه غبیشاوی، محمد رشنو و مهتاب کرامتی گروه بازیگران این فیلم را تشکیل می‌دهند. در خلاصه داستان «اورکا» آمده است: «تو اورکایی دختر…چون اونقدر می‌جنگی تا به اون چیزی که می‌خوای می‌رسی.»