آذربایجان بخشی از ایران است و باید به وطن بازگردد

ایران باید در حق همه فرزندان جدا افتاده خود پدری کند

روز یکشنبه ۲۰ اسفند همایش «تالش در آینه تاریخ و فرهنگ ایران» در سالن همایش‌های نهاد رهبری دانشگاه آزاد اسلامی رشت با حضور چهره‌هایی از دیاسپوریای تالش در اروپا از جمله بوریس تالشنسکی جانشین مرحوم ژنرال اکرم همت‌زاده رییس جمهور تالشستان شمالی برگزار شد.

بوریس تالشنسکی رئیس جمهور «دولت جمهوری خودمختار تالش مغان در تبعید» از حضور در این گردهمایی سیاسی فرهنگی ابراز خرسندی کرد و گفت: ایران سرزمین تاریخی تالشان است من در وطن تاریخی و سرزمین مادری‌ام هستم و احساس رودی را دارم که به دریا پیوسته است.

تالشنسکی از سیاست‌های یکسان‌سازی آذربایجان انتقاد کرد و گفت: «نخستین رئیس جمهوری تالش- مغان حدود ده سال در زندان بود. شاعر بزرگ تالش هشت سال در زندان بود و چند تن از خادمین فرهنگی -اجتماعی – سیاسی و نظامی تالش زیر فشار قرار گرفته اند. اما فشارها بر روی تالشان خارج از ایران به همین سرکوب ها بسنده نشده است.» 

در این همایش همچنین یاسر کرمزاده استاد گویش‌های ایرانی دانشگاه دولتی ایروان و دبیر این همایش نیز اظهار داشت: برگزاری این رویدادها که شتاب چشمگیری گرفته تنها جنبه فرهنگی ندارد و باتوجه به تحرکات منطقه‌ای دشمنان ایران از زوایای سیاسی نیز برخوردار است.

وی تاکید کرد: همگرایی منطقه‌ای اقوام ایرانی نسبت به وطن تاریخی خود افزایش یافته و می‌توان گفت هژمونی ایران درحال زنده شدن است. بنابراین برگزاری چنین همایش‌هایی بیش از آنکه دولتی باشد پایگاه مردمی دارد.

کرمزاده افزود: پیش از این ارمنستان، روسیه و کشورهای دیگری سعی می‌کردند تالش‌ها را دور هم جمع کنند و به مشکلات‌شان برسند اما حالا چشم امید همه آن‌ها به ایران است و ایران هم باید در حق همه فرزندان جدا افتاده خود پدری کند.

ابوالفضل بهشتی عضو هیات مدیره خانه مردم اتحادیه اروپا نیز به پرونده‌های حقوق بشری اشاره کرد که در راستای حمایت از شیعیان مظلوم تالش جمهوری آذربایجان در اروپا به جریان افتاده است.

این همایش درحالی برگزار شد که هفته پیش نیز تالش‌های گیلان روز زبان مادری را در شهرستان تالش جشن گرفتند.

با توجه به اهمیت تاریخی این همایش، در ادامه متن کامل سخنان بوریس تالشنسکی از نظرتان می‌گذرد:

درود بر شما دوستان عزیز

خواهران و برادران گرامی

امروز من خودم را بسیار خوشبخت احساس می کنم. امروز من در وطن مادری ام هستم. در این سرزمین با ملت محترم خود سخن می گویم. 

من همیشه فکر می کردم که روزی شاهد خواهم بود که همه ما یک ملت هستیم و پشتیبان همدیگر هستیم.

هر کس که اینجا آمده یک بخشی از این مشت به حساب می آیند. مردم تالش به سان درخت بزرگ این سرزمین هستند که شاخه های آن در مناطق مختلف دنیا جوانه می زنند. 

نه فقط در ایران و آذربایجان، بلکه در روسیه، اروپا و دیگر مناطق جهان که زندگی می کنیم اینگونه می پنداریم که وطن ما و خاک ما همین جا است یعنی ایران است. 

خون ما با این سرزمین درآمیخته است و با آن گره خورده است. مردم تالش از قدیمی ترین اقوام این سرزمین اند و هم اکنون نیز تاریخ زنده این سرزمین هستند. 

اما دو قرن است که تالشان در حال مبارزه برای حفظ هویت زندگی خود هستند. 

قرارداد ترکمانچای که مردم ما را به دو بخش تقسیم کرد، به سان دو تکه کردن جگر ما بوده است. 

از آن زمان است که ما در یک جگر نفس می‌کشیم ولی حسرت وحدت و یکی شدن را داریم. 

اما امروز روز شادمانی قلب من است. 

من خودم را به مانند رودی می بینم که به دریا راه یافته است. 

به این سبب است که از دست اندرکاران این همایش تشکر می کنم.

از سپیدرود تا کورا چند میلیون تالش ما، که چهارمین خلق در قفقاز هستند، پس از قرارداد ترکمان چای روند تالش زدایی قوی تر شده است.

یک نمونه می آورم. صد سال پیش از این، در اوایل قرن بیستم، در اتحاد جماهیر شوروی هشتاد تا نودهزار تالش زندگی می کردند. اما امروز که صد سال گذشته است، در شمال می گویند که به صورت رسمی، هشتاد هزار تالش در آنجا زندگی می کنند. 

تا سال های اخیر خانواده های تالشی بیش از ده فرزند داشته اند. اما بر پایه آمار رسمی نفوس آن‌ها اضافه نشده است. پس از انحلال جمهوری خودمختار تالش- مغان که در سال 1993 تشکیل شد، بیش از 30 کنشگر تالشی زندانی شده اند. نخستین رئیس جمهوری تالش- مغان حدود ده سال در زندان بود. شاعر بزرگ تالش هشت سال در زندان بود و چند تن از خادمین فرهنگی -اجتماعی – سیاسی و نظامی تالش زیر فشار قرار گرفته اند. اما فشارها بر روی تالشان خارج از ایران به همین سرکوب ها بسنده نشده است. فاجعه کشتن نوروز علی محمد بر هر کس آشکار شده است. در سال 2007 میلادی حدود 65 زبان شناس و دانشمند تالش به اتهام جاسوسی به زندان انداخته شده اند و 2 سال پس از آن، نوروز علی محمد اف در زندان به قتل رسید. در این مدت، دو فرزند نوروز محمد اف هم را به قتل رساندند. 

سه سال پس از آن، در سال 2012 یکی از دانشمندان تالش هلال محمداف به کیفر جاسوسی بازداشت شد و چهار سال در زندان ماند. 

در سال 2018 میلادی فخرالدین عباس زاده رئیس مجلس ملی جمهوری خودمختار تالش- مغان بازداشت گردید. دو سال پس از آن، او را در زندان به قتل رساندند. 

امروز اصلان قربان اف کنشگر سیاسی تالش در زندان است. ما هیچ حقی نداریم. این انسان هایی که کشته شده اند را ما هیچ گاه فراموش نمی کنیم. زیرا آنها جان خود را فدای زندگی ما کرده اند. و مبارزه ما را دوام بخشیده اند. 

من به عنوان رئیس جمهور دولت تالشی گویم که مردم تالش مبارزات خود را در راستای حقوق بشری ادامه می دهند: در گام نخست، بر پایه اعلامیه حقوق بشر، حق اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی. 

اعلامیه درباره مردمان ریشه دار، بیانیه در زمینه حقوق فردی و اقلیت های زبانی و یا دینی، و چهارچوب کنوانسیون دفاع از اقلیت ها و زبان های منطقه ای یا زبان های اقلیت، حقوق اساسی اروپا را پی می گیریم. ما در میان ملت ها دوستی و صلح دیپلماتیک را باور داریم. 

ما دشمن هیچ ملتی نیستیم. ما هوادار ملت خود و حقوق آنها هستیم. در 20 سال اخیر این فعالیت ها در اروپا ادامه پیدا کرده اند. 

در سال 2004 نخستین رئیس جمهوری خودمختار تالش- مغان، یکسال پس از آزادی از زندان در شهر هاگای هلند، جنبشی بنام جنبش ملی تالش را سازماندهی کرد. 

این سازمان در سال 2007، عضو ملت های بدون دولت شد. در سال 2014 و 2015 جنبش ملی تالش در اروپا دو کنفرانس بین المللی را برگزار کرد که سیاستمداران پارلمان اروپا هم در آنجا شرکت کردند. در سال 2021 در آلمان سازمان دفاع از حقوق انسانها تاسیس شد. در سال 2023 در سوئد و لیتوانی بنیاد جهانی تالش پایه گذاری شد. همه این سازمان ها در یک جا با هم کار می کردند و مقصد همه آنها گرفتن حقوق تالشان بوده است، برای برپایی حقوق مردم تالش. 

من باور دارم که تالشان همه جهان برای همکاری و برای رسیدن به هدف با یکدیگر همفکر و همدل هستند. 

ما به زودی، به قول علی ناصر شاعر بزرگ تالش، حق خود را به امید خدا خواهیم ستاند. 

سپاسگزارم. 

تندرست و شاد باشید.