در صنعت فولاد، محصولات را از ترکیب سنگ آهن و عنصرهای مختلف مانند سیلیکون، نیکل، منگنز، کروم، کربن و … تولید می‌کنند. به ترکیب شدن این عنصرها با فلزات، آلیاژ گفته می‌شود و فرآورده نهایی ورق‌ آلیاژی نام دارد. با تغییر درصد عناصر آلیاژی، گریدهای مختلفی از ورق‌های آلیاژی تولید می‌شود که از نظر خواص شیمیایی و مکانیکی با یکدیگر متفاوت هستند. در این مطلب قصد داریم به بررسی انواع ورق آلیاژی بپردازیم و به کاربرد هر کدام از آن‌‍‌ها اشاره کنیم. با ما همراه باشید.

چرا ورق‌های آلیاژی تولید می‌شود؟

ورق‌های آلیاژی را با هدف بهبود خواص مکانیکی مانند افزایش استحکام در برابر ضربه، بهبود خاصیت جوش پذیری، افزایش انعطاف‌پذیری و مواردی از این دست تولید می‌کنند. فولادهای آلیاژی در مقایسه با فولادهای کربنی، خواص مکانیکی بهتری دارند و برای کاربردهای صنعتی مانند ساخت لوله، ساخت ماشین آلات سنگین، تولید مخازن تحت فشار و ... مناسب‌تر هستند.

خواص مکانیکی انواع ورق آلیاژی توسط عنصرهای به کار رفته تعیین می‌شود که رایج‌ترین این عناصر عبارت‌انداز:

• کروم: افزودن این عنصر کمک می‌کند تا چقرمگی، سختی و مقاومت ورق در برابر سایش افزایش یابد.
• نیکل: نیکل می‌تواند مقاومت ورق در برابر زنگ زدگی و خوردگی را بهبود دهد.
• منگنز: به افزایش استحکام در دمای بالا، بهبود قابلیت شکل پذیری و سختی کمک می‌کند.
• مس: اضافه شدن مقداری مس به ورق، مقاومت آن را در برابر خوردگی افزایش می‌دهد.
• تنگستن: روی سختی و افزایش استحکام ورق تاثیر می‌گذارد.
• سیلیکون: با اضافه کردن این عنصر به ورق، خاصیت مغناطیسی افزایش می‌یابد. 

از عنصرهای ذکر شده و چند مورد دیگر مانند وانادیوم، تیتانیوم، بور، گوگرد، نیتروژن و ... با درصدهای مختلفی در ساخت ورق‌های آلیاژی استفاده می‌شود. میزان استفاده این عنصرها در ساخت ورق‌های آلیاژی، معمولا بین 1 تا 50 درصد است و هر چه این مقدار بیشتر باشد، محصول نهایی از نوع فولاد پر آلیاژ خواهد بود. نوع دیگر که فولاد کم آلیاژ است، بین 1 تا 5 درصد عنصر آلیاژی دارند.

انواع ورق آلیاژی + کاربرد آن‌ها

انواع مختلفی از ورق‌های آلیاژی فولادی تولید می‌شود که برخی از آن‌ها پرکاربردتر هستند و مصرف بیشتری دارند. در ادامه مطلب انواع ورق آلیاژی، پرمصرف‌ترین محصولات را معرفی کرده‌ایم.

1. ورق ST52

ST52 یکی از پر مصرف‌ترین ورق‌های آلیاژی است که به آن ورق سیاه صنعتی نیز گفته می‌شود. اگرچه این محصول در دسته‌ی فولادی کم آلیاژ قرار می‌گیرد، در ساختار آن‌ها از عنصرهای کربن منگنز و سیلیسیم استفاده شده که به افزایش استحکام کمک می‌کند. به علاوه، این نوع ورق از خاصیت جوش‌پذیری مطلوبی بهره می‌برد. نرخ این محصول مانند فراورده‌های فولادی ممکن است به صورت لحظه‌ای تعیین شود؛ یعنی هر لحظه امکان تغییر قیمت ورق st52 وجود دارد.

کاربردها: ساخت سازه‌های دریایی، مناسب برای جوشکاری، تولید لوله‌های انتقال، ساخت و سازهای عمرانی

2. ورق CK45

CK45 جزو فولادهای آلیاژی با میزان کربن متوسط است که به شکل‌های گوناگونی از جمله ورق تولید می‌شود. ورق CK45 از ویژگی‌های منحصر به فردی بهره می‌برد که از جمله آن‌ها می‌توانیم به مقاومت در برابر ضربه، کشش و اصطکاک اشاره کنیم. این ورق از کربن نسبتا زیادی به همراه منگنز بهره می‌برد؛ در نتیجه، جوشکاری باید با دقت زیادی انجام شود تا دچار ترک خوردگی نشود.

کاربردها: ساخت میل لنگ، تولید ماشین آلات سنگین و کشاورزی، تولید محور پمپ‌ها، شافت‌های تراش‌کاری و چرخنده‌های کوچک

3. ورق A283

یکی دیگر از ورق آلیاژی پر کاربرد، A283 است که از نظر خواص مکانیکی شباهت بسیاری به ورق سیاه ST37 دارد. این فراورده خود نیز در چهار گیرد A، B، C و D تولید می‌شود که ورق A283 گرید C از همه پر کاربردتر است. خم کاری و خاصیت جوشکاری مطلوب از جمله ویژگی‌های این ورق فولادی به شمار می‌رود و به همین دلیل، بیشتر در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کارخانه‌ی اکسین اهواز از جمله مهم‌ترین تولید کنندگان این محصول به شمار می‌رود که با شماره‌گیری 54663000 می‌توانید قیمت ورق A283 را از واحد بازرگانی استعلام بگیرید.

کاربردها: ساخت مخزن‌های تحت فشار، ساختمان سازی و ساخت سازه‌های فلزی

4. ورق MO40

ورق MO40 جزو فولادهای کم آلیاژ سخت به حساب می‌آید که از قابلیت عملیات حرارتی بهره می‌برد. استفاده از کربن و منگنز باعث شده تا این ورق در دما‌های بالا مقاوم باشد و از خاصیت شکل‌پذیری مطلوبی بهره ببرد. به علاوه، عنصرهای کروم و مولیبدن نیز به افزایش مقاومت سایشی، مقاومت در برابر خوردگی کمک می‌کند. ورق MO40 در طیف وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد که از جمله آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

مهم‌ترین کاربردها: استفاده در صنایع نفت و گاز، پیچ و مهره، ساخت قاشق و چنگال و تولید دستگاه‌های صنعتی مانند دستگاه فرزکار

5. ورق A516

یکی دیگر از پرکاربردترین ورق‌های فولادی، A516 است که از سختی خوبی بهره می‌برد و می‌تواند فشار بسیار زیادی را تحمل کند. این فرآورده فولادی مانند A283 هم در گریدهای مختلفی تولید می‌شود که از بین آن‌ها، ورق A516 گرید 60 و 70 بیشترین کاربرد را دارند. قیمت ورق A516 مانند تمامی محصولات فولادی به عوامل و پارامترهای مختلفی از جمله نوسانات بازار ارز، میزان عرضه و تقاضا، قیمت جهانی آهن و برند تولید کننده بستگی دارد. از این رو، قبل از خرید بهتر است که نرخ این محصول را در طی چند روز استعلام بگیرد و آن را با بهترین قیمت خریداری کنید.

جمع بندی

ورق‌های آلیاژی را  بر اساس عنصرهای به کار رفته می‌توان به انواع مختلفی از ST52 گرفته تا A283 و A516 تقسیم می‌شود. هر کدام از این ورق‌ها، برای کاربردهای مختلفی مناسب هستند و بیشتر برای موارد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. قیمت ورق آلیاژی نیز بسته به شرایط بازار، نوسانات بازار ارز، میزان عرضه و تقاضا،  نرخ لحظه‌ای مواد اولیه‌ی تولید تغییر می‌کند. در همین راستا، قبل از خرید هر کدام از خرید بهتر است که نرخ‌های به روز را استعلام بگیرید.