فرصت طلایی واکسیناسیون را از دست دادیم

امیرحسین جعفری.خبرنگار

کرونا دیگر دارد تبدیل به یک خاطره در ذهن جمعی جامعه‌ی ایرانی می‌شود. بیماری که آمد و یک سال و اندیست که مزاحم خانه‌های ماست اما راهکار مشخص است. مبارزه با کرونا از طریق واکسیناسیون سراسری و به سرعت باعث جلوگیری از مرگ و میر بیشتر و از دست رفتن مردم ایران می‌شود. به جهت بررسی شرایط سخت فعلی بیماری کرونا گفتگو کردیم با یدالله اسلامی، پزشک، نماینده دوره‌های سوم و ششم مجلس و دبیرکل مجمع نمایندگان ادوار مجلس که مشروح آن را می‌خوانیم:

 در شرایط فعلی گفته می‌شود ما وارد مرحله‌ی بعد از بحران شده‌ایم، تحلیل شما از این شرایط چیست؟

واقعیت این است که ما از روز نخست با مقوله‌ی پیدایش بیماری و همه‌گیر شدن کرونا و پس از آن پیدایش واکسن غرض‌ورزانه برخورد کردیم و واقعیت‌های موجود را به درستی ارزیابی نکرده و همین امر سبب شد که فرصت‌های طلایی برای کنترل، درمان و واکسیناسیون سراسری را از دست دهیم. از دست دادن فرصت طلایی به معنی آماده شدن برای مراحل بعد، آسیب‌های بیشتر، بحران‌های فزاینده‌تر، مرگ و میرهای بیشتر و گرفتاری‌های بیشتر بود. به نظر می‌رسد این‌ها را باید از نوع دقیق‌تر، عمیق‌تر و پرهیز از شعار و هیجان بررسی کنیم. این موج‌های پیاپی که کشور درگیر آن می‌شود ناشی از تصمیماتی است که در جای خود و به شکل مناسب اتخاذ نشده است.

با این وضعیت مقصر اصلی را سیستم دولتی، کمبود امکانات، نبود واکسن و یا چه می‌دانید؟

اینکه یک نهاد اجرایی به نام دولت را گناهکار اصلی بشماریم ره بر خطا رفته‌ایم. برای اینکه تصمیم گیری‌های درون کشور آنچنان که گفته و تصور و تبلیغ می‌شود به عهده دولت نیست. در ماجرای واکسن دولت مجاز نبوده است که از کشورهای آمریکا و انگلیس واکسن وارد کند و این موضوع رسما بیان شده است و در شرایطی که چنین آشکارا ورود واکسن نهی می‌شود دولت چگونه می‌تواند واکسن وارد کند؟

خرید از برخی از کشورها به اصطلاح دوست که گفته می‌شود بد قولی کرده‌اند راهی برایمان نگذاشته است.

وقتی در یک مسیر بازرگانی خودمان را آگاهانه محدود کنیم طبیعی است که کشورهای دیگر بهره‌برداری خودشان را می‌کنند. یا ساخت واکسن ایرانی امر خوبیست و برای آینده سودمند است اما در شرایط بحران که امکان خرید با قیمت کمتر وجود دارد تمام تلاش را متمرکز روی واکسن داخلی کنند که بعد از مدت‌ها دیدیم که این سیاست‌ها شکست خورده است. مسئولیت پذیری که نباشد همیشه مشکلات به جای دیگری منتقل می‌شود.

روند پیش رو را چگونه می‌بینید؟ آیا آنطور که از سوی وزارت بهداشت اعلام شده، وزارت بهداشت می‌تواند بخش عظیمی از مردم را واکسینه کند؟

ما وقتی وارد بحران می‌شویم در نخستین گام هر بحرانی سیاسی- اجتماعی- فرهنگی- بهداشتی و.. باید به متولیان و کارشناسان آن حوزه سپرده شود و از دانش و تخصص و مهارت و تجربه آن‌ها بهره گرفته شود. اینکه گمان کنیم هر کس می‌تواند برای بحران نسخه بپیچد خطاست. یک عده‌ای خود را دارای دانش و تخصص در همه چیز می‌دانند و واقعیت این است که همه چیز را همگان دانند و همگان از مادر نزادند.

یعنی نمی‌توانیم بگوییم که عده‌ای در همه چیز از سیاست و اقتصاد و فرهنگ و هنر و بهداشت تخصص کل دارند. تقسیم بندی شدن و جزئی شدن رشته‌های دانشی به معنای این است که مهارت‌های گوناگون در جاهای گوناگون وجود دارد و در شرایط بحران باید از همه آن‌ها بهره بگیریم و متاسفانه برخی مواقع به دلیل گرایشات سیاسی و روابط با دنیا خود را محروم می‌کنیم.

به‌نظر من محروم شدن از دانش بشری زیان‌های سنگین‌تری به کشور وارد کرده و می‌کند. من روزهای نخست پیداش کرونا در گفتگویی به صراحت گفتم ما شرایط بحرانی را در پیش خواهیم داشت و فقط به دلیل رویکردهای اشتباه! 

گویا شما امروز مبتلا به کرونا هستید. به عنوان یک فرد مبتلا به کرونا شرایط از نظر امکانات، واکسن، شرایط بیمارستان‌ها و.. برای یک بیمار کرونایی چگونه است؟

وقتی که انبوهی از بیماران در زمان محدود نیاز به خدمات ویژه داشته باشند بزرگترین کشورها هم از ارائه خدمات مناسب و به موقع ناتوان خواهند بود و این خواست ما نیست. فرض کنید همه مردم یک مسئله ساده مثل یک برگ کاغذ را همگی بخواهند کاغذ نایاب خواهد شد، اگر امروز همه مردم بخواهند پیاز بخرند پیاز نایاب خواهد شد. حالا تصور کنید در یک فاصله زمانی کوتاه همه جامعه درخواست خدمات تنفسی خواهند داشت. خب معلوم است کشور دچار مشکل می‌شود و کسانیکه باید خدمات بدهند دستخوش آسیب می‌شوند. ما در مرحله کنونی باز با حجم زیادی از کادر درمان مواجه می‌شویم که گرفتاری مرحله جدید کرونا را دارند و این فشار طاقت‌فرسا اسباب شکستگی آن‌ها برای خدمات می‌شود. وقتی وارد بحران می‌شویم و آن حل نشود، حل این موضوع به روز بعد موکول می‌شود طبیعی است ما آسیب‌های فراوان‌تری را تحمل می‌کنیم در حالیکه تا الان هم تحمل کردیم اما بسیاری از کشورها توانستند با واکسیناسیون به هنگام از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کنند. ما همچنان درگیر خواهیم بود البته این روزها روند واکسیناسیون از سرعت مناسب‌تری برخوردار است و روزانه افراد بیشتری واکسینه می‌شوند. هر چند دیر است اما باید در سیاست‌ها بازنگری کنیم اگر من تصمیم‌گیر باشم همین الان می‌گویم وقتی موضوعِ سلامت جامعه و زندگی مردم مطرح است از تنگناهای سیاسی چشم می‌پوشم و از هر جایی شده واکسن وارد می‌کنم تا تعداد کافی در اختیار مردم قرار داده شود.

امکان دارد در اثر اطلاعات نادرست و داده‌های غیر علمی تصمیمی بگیریم که چندان درست نباشد اما قرار نیست اگر در یک مقطع تاریخی تصمیم نادرستی گرفتیم بگوییم مرغ یک پا دارد. امروز برای نجات جان مردم و گسترش واکسیناسیون باید به هر شکل و از هر کجا واکسن وارد شود و حداقل نگرانی کمبود واکسن نداشته باشیم.