کلید گشایش مسیر مذاکرات، پذیرش غنی سازی ایران است

مذاکرات به بن‌بست نخواهد رسید

گروه سیاسی- دور دوم مذاکره بین ایران و آمریکا دیروز شنبه 30 فروردین در رم پایتخت ایتالیا برگزار شد. این مذاکره در حالی برگزار شد که استیو ویتکاف نماینده آمریکا که پیشتر گفته بود ایران نباید غنی‌سازی بیشتر از ۳.۶۷ درصد داشته باشد در تازه ترین اظهارات خودش گفته که جمهوری اسلامی اساساً نیازی به غنی سازی ندارد و برنامه هسته‌ای ایران باید نابود شود.

ایران همواره از مذاکره بر سر کنار گذاشتن غنی‌سازی اورانیوم امتناع کرده و آن را بخشی از برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود برای تولید برق و پژوهش‌های پزشکی دانسته است.

کلید گشایش راه برای توافق برجام در سال ۲۰۱۵ نیز پذیرش غنی‌سازی ایران از سوی دولت باراک اوباما بود. این توافق ابتدا سقف غنی‌سازی را ۳.۶۷ درصد تعیین کرده بود، اما به جمهوری اسلامی ایران اجازه می‌داد که به سطوح بالاتری از غنی‌سازی نیز دست‌یابد. 

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوع گفت: «به باور من، آنچه آقای ویتکاف بیان می‌کند، ارائه‌ای محافظه‌کارانه از یک دستور کار سخت‌گیرانه است. از یک‌سو، او و دولت آمریکا تلاش می‌کنند مذاکرات با بن‌بست زودهنگام مواجه نشود و از سوی دیگر، درصددند بخشی از مطالبات غیرهسته‌ای خود را وارد گفت‌وگوها کنند. آمریکا می‌خواهد برنامه هسته‌ای ایران به‌شدت محدود و تحت نظارت شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد. ویتکاف نیز موضوع موشکی را برای راضی‌کردن اسرائیل مطرح می‌کند. اسرائیلی‌ها مسئله موشکی ایران را به عنوان یک تهدید مطرح کرده و معتقدند باید در دستور کار مذاکرات قرار گیرد».

او ادامه داد: «اسرائیل تلاش می‌کرد برنامه موشکی ایران را به عنوان تهدید منطقه‌ای جلوه دهند، اما اکنون که تقریبا همه به جز اسرائیل از مذاکرات حمایت می‌کنند، آمریکا بار دیگر این موضوع را برای رضایت اسرائیل مطرح کرده است».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «من باور دارم با وجود همه این مسائل و سخنان اخیر آقای ویتکاف اما مذاکرات به بن‌بست نخواهد رسید. ایران باید حمایت قاطع کشورهای همسایه از مذاکرات را به عنوان برگ برنده‌ای معرفی کند؛ برخلاف رویه صداوسیما که بر تهدید عربستان تأکید دارد، باید به تحکیم روابط منطقه‌ای پرداخت. تلاش اسرائیل برای تهدیدنمایی زمانی موفق بود که کشورهای منطقه با آن هم‌نظر بودند، اما اکنون، برخلاف دوران برجام، همسایگان ایران را تهدید نمی‌دانند. ایران باید بر سر سازوکار پایان تحریم‌ها گفت‌وگو کند. اگر ایران بیش از پیش به کشورهای منطقه بگوید و آنها را قانع کند که آغازگر هیچ جنگی نبوده و نیست، بهانه اسرائیل از بین خواهد رفت».

فلاحت‌پیشه در پایان گفت: «در داخل کشور، جریان‌های افراطی به سه دسته تقسیم می‌شوند: گروهی مذاکرات را تصمیم نظام می‌دانند و با اکراه از آن حمایت می‌کنند؛ گروهی دیگر که مواضعی تند دارند و دیدگاه‌های خود را با عنوان اصولگرایی در سیاست خارجی مطرح می‌کنند؛ و نهایتا خطرناک‌ترین گروه که در قالب دولت در سایه فعالیت دارند. این گروه از طریق رسانه‌ها، ایران را تهدیدی برای کشورهای عربی نشان می‌دهد یا به مذاکره‌کنندگان توهین می‌کند. این افراد عملا به ستون پنجم در حوزه منافع ملی تبدیل شده‌اند. انگیزه آنها نیز منافع شخصی است، زیرا اگر ایران بتواند منافع ملی را محقق سازد، مشخص می‌شود که این افراد بیشترین خیانت را کرده‌اند».

غلامعلی جعفرزاده‌ایمن آبادی نماینده ادوار مجلس هم در همین رابطه یعنی مذاکره بین ایران وآمریکا واکنش ها نسبت به آن گفت:

تعجب من آن است که چرا برخی از خوشحالی مردم ناراحت هستند. نفس مذاکره و توافق پالس های مثبتی به اقتصاد کشور می دهد. وقتی آقای عراقچی و ویتکاف نشست دور نخست را موفق توصیف کردند، این یعنی آینده خوبی در پیش است. این خود لازمه فراهم سازی ثبات اقتصادی است چون نشان می دهد نبض بازار دیگر دست دلال ها نخواهد بود.

وی با بیان اینکه باید از پالس های مثبت مذاکرات به اقتصاد کشور باید استفاده کرد، ادامه داد: البته لغو و برچیدن آثار تحریم از اقتصاد کشور طولانی و زمان بر خواهد بود اما نکته مهم آن است که باید از پالس های مثبت برای تقویت بنیه های اقتصاد کشور استفاده کرد؛ نه آنکه مثل عده ای غُر زد و گفت «مردم خوشحال نباشید».

جعفرزاده درباره ادعای برخی مخالفان مذاکره که کاهش قیمت ارز را به علت نوسان‌گیری بازار توسط دولت می دانند، گفت: بیشترین ضرر از بالارفتن قیمت ارز متوجه دولت می شود چون هزینه هایش افزایش پیدا می کند. دولت در مقطع کنونی هیچ نقشی در افزایش و کاهش قیمت ارز ندارد و کسانی که می‌گویند دولت دنبال نوسان‌گیری بازار دلار است حرف‌های بچه گانه می‌زنند. بهترین حالت برای دولت ثبات اقتصادی است. ترامپ خواهان تسریع روند مذاکرات است که اتفاق این به نفع ایران است. امیدواریم هرچه سریعتر گفتگوهای دیپلماتیک به نتیجه برسد.