خنجر جدید پوتین بر تمامیت ارضی ایران
با راه‌اندازی این کریدور در جنوبی‌ترین بخش از خاک ارمنستان، ایران آخرین راه اعمال نفوذ برای اثرگذاری بر رقابت‌های منطقه قفقاز را از دست خواهد داد/ بنا به گزارش گاردین، درگیری دیپلماتیک میان ایران و روسیه می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات اساسی در سیاست خارجی ایران پس از روی کار آمدن دولت جدید در این کشور باشد، که ممکن است شامل اتخاذ مواضع قاطع‌تر در قبال مسکو به‌عنوان بخشی از استراتژی جدید تهران باشد.
باز کردن دالان زنگزور به معنای بستن یکی از دروازه‌های ایران به سمت اروپا است و تعداد همسایگان جمهوری اسلامی ایران را از 15 به 14 تقلیل می‌دهد
گروه سیاسی- پس از روی کارآمدن دولت اعتدالگرای پزشکیان و ناکامی تندروها در کشور به نظر می‌رسد دولت مسکو قصد دارد تا از نزدیک شدن احتمالی تهران به غرب بیش از پیش جلوگیری کند.
حشمت‌الله فلاحت پیشه در همین رابطه اعتقاد دارد: «روسیه می داند که آمریکایی‌ها چه دموکرات و جمهوری خواه دیگر دنبال دشمنی و تنش با ایران نیستند چون دشمن اصلی خود را روسیه می بینند؛ حتی ترامپ نیز این را به صراحت اعلام کرد که «اگر ایران دنبال بمب اتم نباشد، با آن توافق می کنم». از این رو مسکو می خواهد در زنگزور گروکشی کند تا مانع نزدیکی تهران به آمریکا شود. در واقع زنگزور، حمله پیشدستانه پوتین برای جلوگیری از احتمال شکل‌گیری کانال‌های ارتباطی دولت جدید ایران و آمریکا است.»
عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان هم روز پنج‌شنبه ۱۵ شهریور در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: «هر تهدیدی علیه تمامیت ارضی همسایگان ما، یا ترسیم دوباره مرزها، چه در شمال باشد، چه در جنوب، چه در شرق و چه در غرب، کاملا غیر قابل قبول است و برای ایران خط قرمز به شمار می‌رود.»
این پیام عراقچی، اشاره آشکاری به تصمیم مسکو برای حمایت از درخواست جمهوری آذربایجان و ترکیه برای راه‌اندازی کریدور زنگزور است. او تأکید کرد که «صلح، امنیت و ثبات منطقه‌ای تنها یک اولویت نیست، بلکه یکی از استوانه های امنیت ملی ما است.»
همچنین در دیدار روز پنج‌شنبه گذشته کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو با ایگور لویتین، مشاور رئیس‌جمهوری روسیه، موضوع مسیرهای حمل و نقل نیز مطرح شده است.
در روزهای گذشته، برخی از مقامات روسیه بر گشایش کریدور زنگزور تاکید کرده‌اند که این موضوع با واکنش سریع تهران مواجه شده است، به‌گونه‌ای که مدیر کل اوراسیای وزارت خارجه ایران در دیدار با سفیر روسیه در تهران بر مخالفت کشورش در ایجاد هرگونه تغییر ژئوپلیتیک در منطقه قفقاز تاکید کرد.
با راه‌اندازی این کریدور در جنوبی‌ترین بخش از خاک ارمنستان، ایران آخرین راه اعمال نفوذ برای اثرگذاری بر رقابت‌های منطقه قفقاز را از دست خواهد داد.
از همین رو خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران در گزارشی نوشت که «دالان موهوم زنگزور» ایجاد نخواهد شد.
این خبرگزاری نوشت: «این که اکنون به نظر می‌رسد که وزارت خارجه روسیه دچار توهم است و گمان می‌کند که مصلحتش در این است که با استفاده از این دالان موهوم زنگزور،که حتماً با مخالفت ایران ایجاد نخواهد شد، می‌توانند مشکل خود را با ارمنستان حل کنند، خوب است یادآوری کنیم که باز کردن دالان زنگزور به معنای بستن یکی از دروازه‌های ایران به سمت اروپا است و تعداد همسایگان جمهوری اسلامی ایران را از 15 به 14 تقلیل می‌دهد.
با توجه به مفهوم «رابطه راهبردی» که ایران و روسیه به دنبال آن هستند، اتخاد گام‌های تاکتیکی از این دست در تضاد با مبانی رابطه راهبردی است. ایران به هیچ عنوان تغییری را در مرز خود و حاشیه‌های امنیتی آن در هیچ نقطه‌ای از کشور جمهوری اسلامی ایران نمی‌پذیرد.»
از سوی دیگر روزنامه گاردین در گزارشی نوشت که لحن توئیت عباس عراقچی و استفاده او از واژه «خط قرمز» نشان می‌دهد که وزیر خارجه ایران می‌خواهد خواسته خود را برای یک سیاست متعادل‌تر شرق- غرب نشان دهد.
بنا به گزارش گاردین، درگیری دیپلماتیک میان ایران و روسیه می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات اساسی در سیاست خارجی ایران پس از روی کار آمدن دولت جدید در این کشور باشد، که ممکن است شامل اتخاذ مواضع قاطع‌تر در قبال مسکو به‌عنوان بخشی از استراتژی جدید تهران باشد.
روزنامه جمهوری اسلامی هم در همین رابطه نوشت: «چهارمین ضربه چند سال اخیر روسیه به ایران، در حال فرود آمدن بر پیکر کشورمان در مرزهای شمال غرب است.»
این روزنامه نوشت: «بعد از نیرنگ درخصوص برجام، کشاندن ایران به ماجرای اوکراین و همراهی با شیوخ جنوب خلیج فارس در زمینه انکار مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه ابوموسی و تنب‌های بزرگ و کوچک، اکنون روسیه برای زنگزور نقشه دارد. کریدور یا دالان زنگزور در استان سیونیک ارمنستان واقع شده و مرز میان ایران و ارمنستان به شمار می‌رود. این کریدور، ایران را به اروپا وصل می‌کند. چند روزی است که رسانه‌ها از توافق تازه سران روسیه و جمهوری آذربایجان برای تعیین حدود مرز جدید به نفع باکو علی‌رغم مخالفت ارمنستان و ایران خبر می‌دهند. سخنگوی دولت روسیه در سخنانی گستاخانه گفت: «دولت ایران باید با تصمیم افتتاح کریدور زنگزور موافقت کند، چندین سال است که این تصمیم به اطلاع حکومت ایران رسیده است.»
این تصمیم روسیه، واکنش‌های زیادی را در داخل و خارج ایران برانگیخته است. محافل سیاسی و ناظران در ایران، این رفتار پوتین را خنجر جدید روسیه به تمامیت ارضی ایران دانسته‌اند که روند تنگنای ژئوپلیتیک ایران در قفقاز را پس از ۱۰۳ سال تکمیل می‌کند!
این روزنامه در ادامه مطلش آورد: «دالان زنگزور می‌تواند با حذف دسترسی مرزی ایران به ارمنستان، به منافع ژئوپلیتیک و منطقه‌ای ایران از پنج جهت ضربه وارد کند. اول اینکه ایران نقش خود در مرتبط ساختن خاک آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان را از دست می‌دهد. دوم اینکه نقش مَفصلی ایران، بین ترکیه و آسیای مرکزی از بین خواهد رفت. سوم اینکه دالان زنگزور، نقش ایران در حمل و نقل بین شرق و غرب جهان را کاهش خواهد داد، زیرا این دالان، اهمیت استراتژیک مسیر «یک کمربند یک راه» را افزایش می‌دهد که بطور طبیعی مستلزم کاهش نقش ایران است. چهارم اینکه با احداث دالان «زنگزور»، ایران مسیر جایگزین خود به سمت اروپا را از دست خواهد داد و به جمهوری آذربایجان و ترکیه وابسته خواهد شد؛ و پنجم اینکه با ایجاد دالان زنگزور، تعداد همسایگانی که با ایران مرز مشترک دارند از ۱۵ به ۱۴ می‌رسد و این تغییر مهم در مرز، زیان‌های زیادی را به منافع ملی ایران وارد خواهد کرد.
جمهوری اسلامی در آخر نوشت: «بنابراین، دولت چهاردهم باید با قاطعیت در برابر طمع روسیه برای ایجاد دالان زنگزور بایستد و اجازه کوچک‌ترین تغییری در مرزهای شمال غرب را ندهد. تخلفات روس‌ها در سال‌های اخیر و بدعهدی‌های آنها در روابطشان با جمهوری اسلامی ایران نشان داد ما باید به سیاست «نه شرقی – نه غربی» برگردیم و از زیاده‌روی در اعتماد به روسیه پرهیز کنیم تا خنجر روس‌ها کند شود. »
قاسم محبعلی، تحلیلگر مسائل منطقه هم با اشاره به همین موضوع مهم گفت:« بعد تغییرات صحنه جنگ بین روسیه و اوکراین، روس ها احتمال می دهند که شاید برای حفظ کریمه مجبور به عقب نشینی از سرزمین های اشغالی در اوکراین شوند تا در ازای آن نیز نظامیان اوکراین از خاک روسیه را ترک کنند بنابراین می خواهند از طریق جنوب با ترکیه راه ارتباطی داشته باشند تا انسداد احتمالی مسیر شمال را جبران کنند.»
این کارشناس مسائل سیاست خارجی روسیه را سوداگر خواند و اظهار کرد: «روس ها فواید و سودهای آشکار مادی برای شان اولویت است تا مسائل راهبردی و استراتژیک؛ همچنین آنها تصور می کنند سیاست خارجی ایران در دولت پزشکیان تغییراتی کند و ارتباطات ایران و غرب بهبود یابد. از این رو با برگ زنگزور می خواهند بر ایران فشار بیاورند تا امتیاز بگیرند.»
وی افزود: در موضوع زنگزور دو حالت امکان دارد، نخست تغییرات مرزی و دوم توافق دوجانبه بین ارمنستان و آذربایجان. اگر ارمنستان تحت فشار زور نظامی مجبور شود که کریدور زنگزور را به آذربایجان واگذار کند، این به معنای آن است که تغییرات مرزی اتفاق می افتد و وضعیت ژئوپلتیک مرزهای ایران و ارمنستان تغییر می کند؛ در آن صورت ایران موضع واضح می گیرد و با ارمنستان همکاری خواهد کرد.
ارسال نظر