چقدر احتمال دارد انتخابات مجلس برگزار نشود؟

برخی چهره‌های سیاسی درباره تعویق انتخابات پیشنهاد کردند: «مجلس برای تعویق انتخابات یک طرح دوفوریتی بدهد یا اینکه لایحه‌ای از سوی دولت ارایه شود.» 

گروه سیاسی- شواهد از برگزاری یک انتخابات کم‌رونق خبر می‌دهد همین امر باعث شد تا برخی از چهره‌های سیاسی کشور از هر دو جناح موضوع به تعویق انداختن انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی را در رسانه‌ها مطرح کنند.

نخستین بار مجید انصاری در نشست ۱۱ دی‌ماه ۱۴۰۲ نمایندگان احزاب با ابراهیم رئیسی این موضوع را مطرح کرد و به دلیل وضعیتی که در بحث تغییرات انتخابات بوجود آمده خطاب به رئیسی گفت: «با لغو قانون فعلی انتخابات، فرصت جدیدی برای ثبت‌نام مجدد داوطلبان مهیا شود.» این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین گفته بود: «امیدوار بودیم روش‌های نادرست گذشته در رد صلاحیت کاندیداها اصلاح شود و نواقص برطرف، اما متاسفانه با این قانون انتخابات، رویه‌های غلط گذشته به قانون تبدیل شده است.»

نظرسنجی‌ها غیر رسمی در خصوص میزان مشارکت مردم در انتخابات در تهران بین 8 تا 15% اعلام شده و در شهرستان‌ها تا 30 درصد.

البته که دسترسی ما به آمار رسمی تقریباً غیرممکن است که فضای سیاسی کشور در فاصله 45 روز مانده تا روز انتخابات اینگونه نشان می‌دهد که انگیزه‌ای برای حضور در انتخابات ندارند. تا جایی که پیشتر حمیدرضا ترقی عضو جبهه اصولگرایی کشور صراحتاً اعلام کرد که بیش از 50% مردم اصلاً نمی‌دانند که اساساً امسال قرار است انتخاباتی برگزار شود.

رئوف قادری عضو شورای مرکزی حزب اعتمادملی هم اخیراً درباره تعویق انتخابات گفت: « مجلس برای تعویق انتخابات یک طرح دوفوریتی بدهد یا اینکه لایحه‌ای از سوی دولت ارایه شود.» 

اما کامبیز نورزی، حقوقدان در واکنش به همین مطلب می‌گوید: «قانون اساسی به هیچ عنوان اجازه تعویق انتخابات را نمی‌دهد. طبق اصل 63 قانون اساسی، دوره نمایندگی مجلس 4 سال است و انتخابات باید پیش از پایان دوران قبل برگزار شود. کشور هرگز نمی‌تواند بدون مجلس بماند. اساسا در هیچ نقطه‌ای از قانون اساسی پیش‌بینی نشده که بر اساس آن بتوان انتخابات را به تعویق انداخت. علاوه بر این از طریق رفراندوم هم امکان تعویق انتخابات نیست. به این دلیل که رفراندوم فقط مربوط به مواردی می‌شود که مجلس حق قانونگذاری در خصوص آن را دارد.»

به هر صورت اصلاح‌طلبان می‌گویند: فقط ۲۵چهره اصلاح‌طلب در سراسر کشور تایید صلاحیت شده‌اند. طبیعی است که با این تعداد نمی‌توان توقع داشت که لیستی توسط جریان اصلاحات بسته شود. جریانی که امید داشت با ۱۵۰ تا ۱۶۰ نامزد بتواند یک رقابت حداقلی در انتخابات داشته باشد، امروز در خوش‌بینانه‌ترین حالت تنها بین ۲۰ تا ۳۰ نامزد از بطن احزابی چون کارگزاران، حزب اسلامی کار، اعتماد ملی، حزب ندا و چهره‌های مستقل اصلاح‌طلب خواهد داشت. در چنین شرایطی بعید است که به توان زمینه‌ای برای افزایش مشارکت در انتخابات ایجاد و مردم را مجاب به حضور در انتخاباتی کرد که فاقد رقابت است.

حسن روحانی هم در همین راستا در سالگرد درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی گفت: «من امیدوارم در این فرصت باقی‌مانده کاری کنند مردم امیدوار شوند و پای صندوق بیایند. باز می‌خواهیم کاری بکنیم که رقیب اولِ منتخبِ اولِ ملت آرای باطله باشد؟! در ۱۴۰۰ رقیب کسی که انتخاب شد، هیچ‌کس نبود جز آرای باطله.» کنایه‌ای صریح به ابراهیم رئیسی که دو سال درحالی رئیس جمهور شد که هیچ رقیب جدی در میدان نداشت و توانست با 18 میلیون رای، راهی پاستور شود.

با این شرایط گفته شده که به دلیل ردصلاحیت‌های برخی چهره‌های شاخص یک هیات سه‌نفره متشکل از منوچهر متکی، اسدالله بادامچیان و حجت الاسلام جلالی قرار است ضمن جمع‌بندی اطلاعات در موضوع ردصلاحیت‌ها، در تهران و استان‌ها، با شورای نگهبان رایزنی داشته باشند و با اخذ استدلال‌ها و ارائه مستندات لازم، زمینه حضور حداکثری کاندیداها و ارتقای بسترهای لازم برای مشارکت سیاسی را فراهم کنند.

 پیشتر اصولگرایان نام علی لاریجانی را هم به عنوان شخصیتی که درحال رایزنی برای تایید ردصلاحیت شدگان است منتشر کردند، که دفتر لاریجانی این موضوع را رد کرد. به هر ترتیب به نظر نمی‌رسد که انتخابات با یک تاخیر چند ماهه برگزار شود اما  آنچه که تا اینجای کار می‌توان به آن اطمیان داشت میزان مشارکت مردم در انتخابات است که به نظر بوی بهبود ز اوضاع کشور نخواهیم شنید.