کدام بهتر است، روغن کنجد صنعتی یا غیرصنعتی؟

دکتر تیرنگ نیستانی- متخصص تغذیه و رژیم درمانی

چند وقتیست موج خرید برخی ارزاق غیرصنعتی گسترش یافته که مبنای آن، به گمانم، بیش از آن‌که منتطقی یا اقتصادی باشد، عموما بی‌اعتمادی به صنایع غذایی‌ست، بی‌اعتمادی ای که گاه و بی‌گاه اخبار و شایعات درست و (غالبا) نادرست به آن دامن می‌زنند. در مورد روغن کنجد، ظن اصلی خریداران، خلوص آن است و به همین دلیل است که برخی‌ها خرید از مغازه‌های روغن‌کشی را ترجیح می‌دهند، جایی که استخراج روغن از دانه‌های کنجد در پیش دیدگان مشتاق مشتریان انجام می‌شود.

 بدین ترتیب اطمینان از خلوص روغن حاصل می‌شود.

 نکته‌ای که اما اصلا به آن توجه نمی‌شود، آلودگی‌ها و فساد «احتمالی» دانه‌های کنجد است که متاسفانه ضرورتا موجب تغییر شکل ظاهری دانه کنجد هم نمی‌شوند.

 آلودگی‌های میکروبی دانه‌های کنجد به ویژه به نوعی باکتری به نام سالمونلا و نوعی کپک مولد زهر ابه‌ای به نام آفلاتوکسین نسبتا محتمل است. 

سالمونلا مولد بیماری گوارشی است و برخی گونه‌های آن موجب تب روده (حصبه) می‌شود و آفلاتوکسین‌ها قوی‌ترین سرطان‌زاهای شناخته‌شده (به ویژه در کبد) هستند. 

آلودگی شیمیایی دانه‌های کنجد خاصه به آرسنیک نیز خود مقولۀ دیگری‌ست. 

از سویی دیگر، با فساد نسبی دانه‌های کنجد موادی به نام پراکسید تولید می‌شود که بالقوه می‌توانند سرطان‌زا باشند. 

در صنعت، سلامت مادۀ اولیه با آزمایش‌های گونه‌گون ارزیابی می‌شود.

نتیجه: اگر قصد خرید روغن کنجد از مغازه‌های روغن‌کشی را دارید، حتما از فروشنده در مورد مستندات (و نه فقط ادعای) سلامت دانه‌های کنجد جویا شوید.

متاسفانه تقلبات و عدم رعایت موازین بهداشتی در صنایع غذایی کم‌وبیش در همه جای دنیا هست اما شک نکنید که فقط به صنایع محدود نمی‌شوند و در خرده‌فروشی‌ها هم ممکن است وجود داشته باشند.