MIR (Magnetic resonance imaging) نوعی آزمایش تشخیصی در پزشکی بوده که در مواردی ممکن است، برخی از افراد عوارض ام آر آی را تجربه کنند.

در این روش از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام­ها و بافت­های بدن استفاده می­شود. زمانی که شما در داخل دستگاه قرار می­گیرد، میدان مغناطیسی به­طور موقت ارتعاش­هایی را ایجاد می­کند سپس امواج رادیویی باعث می­شوند این اتم­های ترازشده، سیگنال­های ضعیفی برای ایجاد تصویر تولید کنند.

شرایط انجام ام آر آی چگونه است؟

اسکن MRI از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای ایجاد تصویری دقیق و مقطعی از اندام­ها و ساختارهای داخلی استفاده می­کند. خود اسکنر معمولا شبیه به یک لوله بزرگ با یک میز در وسط است که به بیمار اجازه می­دهد تا داخل آن بلغزد، برای انجام آزمایش MRI معمولا فرد باید چند ساعت قبل از آن، ناشتا باشد.

جریان الکتریکی از سیم­پیچی عبور داده می­شود تا با ایجاد میدان مغناطیسی، تصویربرداری در ناحیه‌ای از بدن که برای بررسی پزشکی در نظر گرفته شده است، انجام شود.

امواج رادیویی باعث ارتعاش بافت­ها شده و سپس تصاویر دیجیتالی از ناحیه مورد نظر بدن ایجاد می­شود، در این حالت یک کامپیوتر، سرعت انتشار ارتعاشات را در قسمتی از بدن ثبت کرده و سپس داده­ها را به یک تصویر 2بعدی تبدیل می­کند.

در برخی موارد، عوامل کنتراست مبتنی بر گادولینیوم داخل وریدی برای افزایش جزئیات تصاویر مورد استفاده قرار می­گیرد که معمولا می­تواند در بروز عوارض ام آر آی موثر باشد.

اگر ترس از فضاهای بسته (کلاستروفوبیا) دارید، ممکن است دارویی برای کمک به احساس خواب­آلودگی و کاهش اضطراب به شما داده شود. در مواردی نیز که لازم باشد تا فرد هیچ­گونه حرکتی در دستگاه نداشته باشد امکان دارد طبق نظر پزشک انجام ام‌آر‌آی با بیهوشی صورت گیرد.

MRI برای چه مواردی استفاده می شود؟

MRI روشی غیرتهاجمی برای پزشکان، جهت معاینه اندام­ها، بافت­ها و سیستم اسکلتی است. این آزمایش تصاویری با وضوح بالا از داخل بدن تولید کرده که به تشخیص انواع مشکلات کمک می­کند.

MRI مغز و نخاع

با توجه به اینکه عوارض ام آر آی خیلی پایین است، این روش متداول­ترین آزمایشی است که برای تصویربرداری مغز و نخاع مورد استفاده قرار می­گیرد. اغلب از آن برای تشخیص موارد زیر کمک گرفته می­شود:

• آنوریسم عروق مغزی
• اختلالات چشم و گوش داخلی
• اسکلروز چندگانه
• اختلالات نخاعی
• سکته
• تومورها
• آسیب مغزی ناشی از ضربه

نوع خاصی از این آزمایش، MRI عملکردی مغز است که تصاویری از جریان خون در مناطق خاصی از این ناحیه تولید می­کند و می­توان از آن برای بررسی آناتومی مغز و تعیین اینکه کدام بخش عملکردهای حیاتی را انجام می­دهد، استفاده کرد.

این مورد به شناسایی مناطق مهم در کنترل زبان و حرکت، در مغز افرادی که قرار است تحت جراحی قرار بگیرند، کمک می­کند. MRI عملکردی همچنین می­تواند برای ارزیابی آسیب ناشی از ضربه به سر یا اختلالاتی مانند بیماری آلزایمر نیز استفاده شود.

ام­آرآی قلب و عروق خونی

آزمایشی که بر تصویربرداری از قلب یا عروق خونی متمرکز است، می­تواند موارد زیر را مورد بررسی قرار دهد:

• اندازه و عملکرد حفره­های قلب
• ضخامت و حرکت دیواره­های قلب
• میزان آسیب ناشی از حملات و بیماری­های قلبی
• مشکلات ساختاری در آئورت، مانند آنوریسم
• التهاب یا انسداد در رگ­های خونی

ام­آرآی سایر اندام­های داخلی

کبد و مجاری صفراوی، کلیه­ها، طحال، پانکراس، رحم، تخمدان­ها و پروستات جزء اندام­های داخلی هستند که می­توان ناهنجاری­های مربوط به آنها را با استفاده از آزمایش ام آر آی بررسی کرد.

MRI برای استخوان­ها و مفاصل

ناهنجاری­های مفصلی ناشی از آسیب­های تروماتیک مانند پارگی غضروف یا رباط­ها، مشکلات دیسک در ستون فقرات، عفونت­های استخوانی، تومورهای استخوان و بررسی بافت نرم را نیز می­توان با این روش تشخیص داد.

ام­آرآی سینه­ها

MRI می­تواند همراه با ماموگرافی برای تشخیص سرطان سینه استفاده شود، به­ویژه در زنانی که بافت سینه متراکم دارند یا ممکن است در معرض خطر بالا برای ابتلا به این بیماری باشند.

با عوارض ام آر آی آشنا شوید

گادولینیوم موجود در رنگ­های کنتراست که برای انجام این آزمایش مورد استفاده قرار می­گیرد سمی است و عوارض این آزمایش نیز معمولا به­دلیل وجود همین ماده مشاهده می­شود.

البته هنگامی که تولیدکنندگان این رنگ­ها را ایجاد می­کنند، گادولینیوم را با یک ماده شیمیایی کریستال­مانند دیگر احاطه می­کنند تا عوارض جانبی کمتری داشته باشد. طبق نظر متخصصان نماطب عوارض ام آر آی و مواد رنگی مورد استفاده برای انجام این آزمایش می­تواند به شکل زیر خود را نشان دهد.

عوارض جانبی خفیف MRI

عوارض ام آر آی که اکثر مردم به­دلیل وجود مواد کنتراست در این آزمایش تجربه می­کنند شامل کهیر و بثورات پوستی است که معمولا خفیف هستند.

البته با توجه به بررسی­هایی که برای اثرات مواد مبتنی بر گادولینیوم در کودکان انجام شده است، شایع­ترین عوارض ام آر آی که مشاهده شد، تهوع و استفراغ بود.

واکنش­های متوسط تا شدید در MRI

در موارد نادری امکان دارد که برخی از افراد عوارض جانبی شدیدتری را نشان دهند که می­تواند شامل موارد زیر باشد:

• ایجاد فیبروز سیستمیک نفروژنیک، که بیشتر در افراد مبتلا به مشکلات کلیوی شایع است
• ایست تنفسی یا قلبی
• شوک آنافیلاکتیک
• دیسترس تنفسی

به­طور کلی این ماده می­تواند چندین سیستم اصلی در سراسر بدن همچون گوارش، عصبی، تنفسی، پوست، قلب و عروق را تحت­تاثیر قرار دهد.

موارد خطرناک در انجام آزمایش ام آر آی

از آنجایی که در این روش از اشعه استفاده نمی­شود معمولا هیچ خطری برای قرارگرفتن در معرض اشعه جهت انجام آزمایش MRI وجود ندارد.

این در حالی است که به­دلیل استفاده از آهنربای قوی، بروز خطرات ام آر آی ممکن است مربوط به موارد زیر باشد که باید قبل از انجام آزمایش بررسی شود:

• گیره آنوریسم داخل جمجمه
• کاشت حلزون
• محرک­های عصبی
• دستگاه­های مصنوعی خاص
• برخی از وسایل پیشگیری از بارداری داخل رحمی
• هر نوع دیگری از ایمپلنت­های فلزی مبتنی بر آهن

MRI همچنین در حضور اجسام فلزی داخلی مانند گلوله یا ترکش و همچنین گیره­های جراحی، پین­ها، صفحات، پیچ­ها، بخیه­های فلزی یا مش سیمی ممنوع است.

این را هم در نظر داشته باشید که اگر باردار هستید، به­دلیل احتمال افزایش خطرآفرین دمای مایع آمنیوتیک، MRI برای بیماران باردار توصیه نمی­شود پس این مورد را باید به پزشک خود اطلاع دهید.

کنتراست MRI همچنین ممکن است بر سایر شرایط و بیماری­های مختلف مانند آلرژی، آسم، کم­خونی، افت فشار خون و بیماری سلول داسی شکل نیز تاثیر بگذارد.

بسته به شرایط پزشکی خاص شما ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد، از همین رو قبل از انجام آزمایش حتما هرگونه نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید.

MRI به­عنوان یک روش تشخیصی است که برای بررسی ناهنجاری­های موجود در بافت­ها و اندام­های داخلی بدن مورد استفاده قرار می­گیرد و گاهی ممکن است فرد عوارض ام آر آی را تجربه کند.

برای انجام این آزمایش فرد وارد یک دستگاه شده که با استفاده از آهنربایی قوی، یک میدان مغناطیسی ایجاد می­کند و با کمک ارتعاشات حاصل، تصویر اندام مورد نظر روی صفحه کامپیوتر ایجاد می­شود.

این روش معمولا اثرات منفی خاصی را به­همراه ندارد اما در مواردی که از ماده کنتراست مبتنی بر گادولینیوم استفاده می­شود، امکان دارد عوارض جانبی همچون کهیر و بثورات پوستی داشته باشد.