زهرمار چیست؟

مارهای سمی یا زهرآگین برای متوقف کردن قربانی و شکار کردن طعمه خود از زهرهای مختلفی استفاده می کنند که  قادر به نابودی طعمه در کسری از ثانیه هستند.  این زهرها به طور کلی به سه دسته تقسیم بندی می شوند. 

به گزارش سیناپرس، مار جانوری خونسرد، خزنده و گوشت‌ خوار است که بدنی کشیده و بدون دست و پا دارد. بدن مارها از پولک‌ هایی که با هم همپوشانی دارند، پوشیده شده ‌اند. 

مارها به غیر از قطب جنوب، برخی خشکی‌ های بزرگ ایرلند، زلاندنو، جزایر هاوایی، ایسلند، گرینلند و بسیاری از جزیره‌ های کوچک اقیانوس اطلس و مرکز اقیانوس آرام، در همه قاره‌ ها زندگی می ‌کنند. تاکنون نزدیک به ۲۰ تیره مختلف از مارها که شامل ۵۰۰ سرده و تقریبا سه هزار و ۴۰۰ گونه بوده، شناسایی شده‌ است. 

طول مارها از ده سانتی متر برای مار قلمی تا ۱۴ متر برای مار پایتون مشبک متفاوت ‌است. بیشتر مارها زهر ندارند. آن دسته‌ ای از مارها که زهرآگین هستند هم در درجه نخست، آن را برای شکار و کشتن طعمه خود به کار گرفته و  یا از آن برای دفاع شخصی استفاده می کنند. به گزارش سیناپرس،  برخی مارهای زهرآگین می ‌توانند در انسان باعث بروز مشکلات شدید یا حتی مرگ شوند. مارهای بی‌ زهر شکار خود را می‌ توانند زنده زنده بلعیده یا نخست با پیچیدن به دور طعمه و فشردن و خرد کردن استخوان های آن، جانور را کشته و سپس آن را بخورند. 

در مارهای غیر سمی دندان‌ های غضروف مانند و تیزی وجود دارد که رو به داخل دهان خم شده و تنها برای نگهداشتن شکار در دهان به کار رفته و برای جویدن یا له کردن به کار نمی ‌آیند. در مارهای سمی علاوه بر این دندان‌ها یک جفت دندان بلند و توخالی به نام دندان‌ های نیش وجود دارد که داخل آنها مجرایی برای انتقال زهر به داخل بدن شکار تعبیه شده ‌است. دندان‌ های نیش مارهای زهرآگین پیشرفته که زهرشان بر دستگاه گردش خون قربانی اثر می ‌گذارد و با تخریب گلبول‌ های قرمز باعث ایجاد لخته و در نهایت مرگ قربانی خود می‌ شوند.

دندان‌ های نیش برخی مارها مانند گربه‌ مار حلقه‌ طلایی که زهرشان به دستگاه عصبی حمله می کند، در عقب دهانشان قرار گرفته که رو به پشت و داخل دهان خم شده‌اند. مارهای دارای این نوع دندان، عمل نیش زدن برایشان دشوارتر است. به گزارش سیناپرس، در ضمن گرفتن زهر از این نوع مار ها برای دانشمندان دشوارتر است.

در اینجا این سوال مطرح می شود که چه چیزی در سم مار باعث سمی شدن آن می شود؟

به طور کلی سه نوع اصلی سم در ترکیب زهر مارهای سمی وجود دارد که برای متوقف کردن طعمه و شکار کردن آنها طراحی شده است. 
-سیتوتوکسین ها سرشار از آنزیم ها بوده و باعث هضم بافت نرم طعمه پیش از مرگ وی می شوند. 
- نوروتوکسین ها سیگنال های شیمیایی را در سیستم عصبی مرکزی قربانی مسدود می کنند. این سم ها می توانند ماهیچه ها را فلج کرده و تنفس را مختل کنند. 
- هموتوکسین ها، سمومی هستند که بر خون تأثیر می گذارند. برخی از آنها باعث توقف انعقاد خون در قربانی می شوند که می تواند منجر به خونریزی داخلی گسترده شود. برخی دیگر از هموتوکسین ها با افزایش غلظت خون تا حدی که باعث اختلال در گردش خون شود، قربانی خود را از پای در می آورد.