گزارش رویترز از توافق هسته‌ای در ۲۰ صفحه

به گزارش رویترز، دیپلمات‌ها می‌گویند، توافق ایران و آمریکا که برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ایران با قدرت‌های جهانی شکل می‌گیرد، مراحلی از گام‌های متقابل را برای بازگرداندن هر دو طرف به پایبندی کامل نشان می‌دهد. به گفته آن‌ها اولین توافق شامل معافیت از تحریم‌های نفتی نمی‌شود. 

نمایندگان ایران، روسیه، چین، پادشاهی متحد، فرانسه، آلمان، اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده همچنان در حال مذاکره درباره جزئیات پیش‌نویس توافق هستند که در میان هشدارهای غرب مبنی بر اینکه زمان برای منسوخ شدن توافق اولیه به پایان رسیده است. مذاکره‌کنندگان می‌گویند که بخش بیشتر متن حل شده است، اما برخی از مسائل همچنان باقی مانده است. 

هدف کلی بازگشت به معامله اولیه لغو تحریم‌ها علیه ایران است، از جمله تحریم‌هایی که فروش نفت حیاتی این کشور را کاهش داده است، در ازای محدودیت‌هایی بر فعالیت‌های هسته‌ای این کشور که زمان لازم برای تولید اورانیوم غنی‌شده کافی برای ساخت بمب اتمی را افزایش می‌دهد. 

ایران بسیاری از این محدودیت‌ها را زیر پا گذاشته و در واکنش به خروج ایالات متحده از توافق در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریم‌ها در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، بسیار فراتر از آن‌ها عمل کرده است. در حالی که توافق ۲۰۱۵ غنی‌سازی اورانیوم را با خلوص شکافت‌پذیر ۳.۶۷ درصد محدود کرد، ایران اکنون در حال غنی‌سازی تا ۶۰ درصد است که نزدیک به درجه تسلیحاتی است. 

ایران اصرار دارد که اهدافش کاملاً صلح‌آمیز است و می‌خواهد بر فناوری هسته‌ای برای مصارف غیرنظامی مسلط شود. اما قدرت‌های غربی می‌گویند که هیچ کشور دیگری بدون توسعه سلاح‌های هسته‌ای به چنین سطح بالایی غنی‌سازی نکرده است و پیشرفت‌های ایران از زمان خروج ایالات متحده از خروج آمریکا به این معناست که توافق ۲۰۱۵ به زودی کاملاً باطل خواهد شد. 

متن پیش‌نویس این توافق که بیش از ۲۰ صفحه است، مراحلی متوالی را مشخص می‌کند که باید پس از تایید آن توسط طرف‌های باقی‌مانده در توافق، اجرا شود که با مرحله‌ای شامل تعلیق غنی‌سازی بالای ۵ درصد از سوی ایران، سه مرحله شروع می‌شود. 

این متن همچنین به اقدامات دیگری اشاره می‌کند که دیپلمات‌ها می‌گویند شامل لغو انسداد حدود ۷ میلیارد دلار از وجوه ایران در بانک‌های کره جنوبی تحت تحریم‌های آمریکا و همچنین آزادی زندانیان غربی در ایران است که مذاکره کننده ارشد آمریکایی رابرت مالی گفته است که این امر یکی از الزامات این توافق است. 

تنها زمانی که موج اولیه اقدامات انجام شده و تایید شود، مرحله اصلی لغو تحریم‌ها آغاز می‌شود. 

دیپلمات‌ها می‌گویند که مدت این مراحل هنوز مورد توافق قرار نگرفته است و متن شامل X برای تعداد روزهای بین روزهای مهم مانند روز اجرای مجدد است. مقامات مختلف زمان از توافق تا روز اجرای مجدد را بین یک تا سه ماه تخمین زده‌اند. 

دیپلمات‌ها گفتند که ایران به محدودیت‌های هسته‌ای اصلی مانند سقف ۳.۶۷ درصدی خلوص غنی‌سازی بازخواهد گشت. 

معافیت‌های نفتی

همانطور که در توافق اولیه که رسماً برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نامیده می‌شود، توافق جدید مستلزم اعطای معافیت‌های ایالات متحده به تحریم‌های بخش نفت حیاتی ایران به جای لغو کامل آن‌ها است. که مستلزم تمدید معافیت‌ها هر چند ماه یکبار است. 

در مورد صادرات نفت، بر اساس این قرارداد، (باراک رئیس جمهور سابق آمریکا) اوباما و ترامپ معافیت‌های ۹۰ تا ۱۲۰ روزه صادر می‌کردند و به طور مداوم آن‌ها را تمدید می‌کردند تا اینکه ترامپ پس از خروج از این پیمان متوقف شد. 

دیپلمات‌های درگیر در این مذاکرات که ۱۰ ماه پیش آغاز شد، با استناد به این اصل که می‌گوید تا زمانی که همه چیز توافق نشود، توافقی صورت نمی‌گیرد، گفته‌اند که هنوز مشخص نیست که آیا واقعاً توافقی حاصل خواهد شد یا خیر. 

ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه روز چهارشنبه گفت که ایران باید ظرف چند روز تصمیم بگیرد که آیا این جهش را انجام دهد یا خیر، و دیگر مقامات نیز گفته‌اند که دو روز آینده روند مذاکرات بسیار مهم خواهد بود. 

مسائل سرسختی که همچنان باقی مانده است شامل درخواست ایران مبنی بر اینکه ایالات متحده تضمین کند که دیگر از این توافق عدول نخواهد کرد، می‌شود. مقامات غربی می‌گویند که با توجه به دشواری الزام دولت‌های آینده، نمی‌توان این اطمینان را به دست آورد. 

یک دیپلمات خاورمیانه و یک مقام ایرانی گفتند با این حال، تهران آماده پذیرش اقدام کمتری است - که در صورت نقض پیمان توسط ایالات متحده، ایران اجازه خواهد داشت دوباره تا ۶۰ درصد غنی‌سازی کند.

جمهوری اسلامی و قدرت‌های غربی قبلاً بر سر اینکه آیا خروج ایالات متحده به ایران این حق را می‌دهد که طبق متن اصلی توافق را نقض کند و همچنین بر سر اینکه چه چیزی نقض می‌شود، با هم اختلاف دارند. 

برخی از دیپلمات‌ها گفته‌اند که لغو برخی تحریم‌های حساس می‌تواند مستلزم دیدار مستقیم مقامات ایرانی و آمریکایی باشد. ایران تاکنون از ملاقات حضوری خودداری کرده است. مقامات ایران و خاورمیانه گفتند که چنین اقدامی در پایان مذاکرات انجام خواهد شد.

https://www.reuters.com/world/exclusive-iran-nuclear-deal-draft-puts-prisoners-enrichment-cash-first-oil-comes-2022-02-17