ریسک مکرون

رویترز؛ جان آیریش_ ترجمه امیرحسین نظری/ حالا که امانوئل مکرون برای کاهش تنش‌های ایران و آمریکا ظریف را به حضور در اجلاس گروه هفت دعوت کرده، به نظر می‌رسد رئیس جمهور ایالات متحده، پنجره‌ای را برای دیپلماسی با ایران باز کرده است. پس از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای و وضع تحریم‌های جدید علیه ایران، رهبران اروپایی سعی کردند تنش رو به افزایش ایران و ایالات متحده را کاهش دهند. مکرون نیز این تابستان تلاش کرد برای مدتی وقفه‌ای ایجاد کند که دو طرف را به میز مذاکره برگرداند. این تلاش‌ها روز یکشنبه منجر به اتفاقی غیرمنتظره شد و محمدجواد ظریف که تحت تحریم‌های آمریکا است، به شهر بیاریتز سفر کرد، جایی که جلسات رهبران گروه هفت در آن انجام می‌شد. ظریف پیش از بازگشت به خانه با مقامات بریتانیایی و آلمانی دیدار کرده بود. دعوت از ظریف، ممکن بود ماکرون را در یک میدان مین قرار دهد، اما قمار او تاکنون جواب داده است. روز دوشنبه، ترامپ نیز از پیشگامی مکرون در این مسئله استقبال کرد و لحن تند همیشگی خود در مورد ایران را نیز تعدیل کرد. درحالی که ترامپ مجددا تایید می‌کرد هدف واشنگتن استخراج امتیازات بیشتر از ایران است، به خبرنگاران گفت، او می‌خواهد «یک ایران واقعا خوب» ببیند، «یک ایران واقعا قوی» و به دنبال تغییر حکومت در ایران نیست. او در ادامه گفت: «من می‌دانستم [ظریف] می‌آید و من به اینکه او می‌آید احترام گذاشتم. ما می‌خواهیم ایران را دوباره ثروتمند کنیم. اگر می‌خواهند ثروتمند باشند، بگذارید ثروتمند باشند. توافق 2015 میان ایران و 6 کشور زمانی به انجام رسید که اوباما بر سر کار بود و قرار بود برنامه غنی‌سازی ایران را در ازای لغو برخی تحریم‌های بین المللی محدودتر کند. پس از برهم زدن توافق، ترامپ به دنبال سیاست «حداکثر فشار» روی ایران بود تا برنامه موشکی ایران را با محدودیت مواجه کند. درحالی که متحدان اروپایی ترامپ به دنبال مذاکرات مجدد با ایران هستند، معتقدند برجام نیز باید تقویت شود تا خطر جنگی بزرگتر در منطقه کاهش یابد. ترامپ گفت: «چیزی که ما می‌خواهیم بسیار ساده است. می‌خواهیم غیرهسته‌ای باشند. ما می‌خواهیم درخصوص موشک‌های بالستیک نیز صحبت کنیم، درخصوص زمان‌بندی‌ها صحبت کنیم. اما فکر می‌کنم آنها باید تغییر کنند. واقعا اینطور فکر می‌کنم». او گفت که خودش با ظریف مذاکره نمی‌کند و هنوز خیلی زود است. مقامات ایرانی نیز خوشبین به نظر می‌رسند. ظریف در توییتی نوشته است، راه سختی در پیش است، اما ارزش امتحان دارد. روحانی نیز روز دوشنبه گفت: دست قدرت و دست دیپلماسی هر دو باید با هم باشد، کسانی که تصور می کنند یک دست برای حل و فصل مشکلات کافی است، اشتباه می کنند از هر دو دست باید استفاده شود. ما باید هم از قدرت خود و هم از قدرت نظامی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خود استفاده کنیم. ورای معنی نمادین آمدن ظریف و حمایت ترامپ از این اقدام، مشخص نیست که واقعا بهبودی اتفاق افتاده است. در پاسخ به تحریم‌های سخت‌تر ایالات متحده و ناکامی اروپا در جبران آسیبی که ترامپ به ایران وارد کرده است، ایران تعهدات برجامی خود را کاهش داد. ایران اعلام کرده است که اگر اروپا تا 14 شهریور راه حلی پیدا نکند، گام سوم کاهش تعهدات را اجرا می‌کند. مکرون می‌خواهد، یا مکانیسمی برای جبران خسارات ایران ایجاد کند و یا ترامپ را قانع کند که برخی تحریم‌ها را لغو کند. به نظر می‌رسد در قبال هرکدام از امتیازاتی که مکرون وعده داده است، از تهران انتظار دارد به تعهدات کامل برجامی بازگردد و در مذاکراتی که شامل مسائل موشکی، منطقه‌ای و هسته‌ای می‌شوند شرکت کند. با توجه به دشواری‌ها، دو مقام ایرانی و یک دیپلمات، به رویترز گفته‌اند تهران می‌خواهد حداقل 700 هزار بشکه در روز صادر کند و درصورت تمایل غرب به مذاکره، آن را تا یک و نیم میلیون بشکه در روز افزایش دهد. یکی از مقامات ایرانی نیز تاکید کرد که موضع ایران درخصوص برنامه موشکی قابل مذاکره نیست. ایالات متحده هم تاکنون هیچ نشانه‌ای از کاهش تحریم‌ها بروز نداده است. یک دیپلمات اروپایی که از مذاکرات G7 باخبر بود، گفت رهبران هفت کشور موفق به اقناع ترامپ نشده‌اند. هنری روم، کارشناس مسائل ایران در گروه اوراسیا، گفته است: «درمجموع، پیشنهادهای فرانسه و درخواست‌های ایران، تغییر اندکی طی چهارماه گذشته داشته است. درهمین حال تنها یازده روز تا مرحله بعدی کاهش تعهدات باقی مانده است».