جنگ حماس و اسرائیل به منطقه سرایت می‌کند؟

گسترش یا محدودیت دامنه جنگ فلسطین

داوود حشمتی در امتداد نوشت:

جنگ فلسطین و اسرائیل با حمله روز شنبه حماس به شهرک‌های اسرائیلی ابعاد تازه‌ای پیدا کرد.

پیشتر که اسرائیل به دنبال کشته شدن چند نفر دست به کشتار می‌زد، حالا با شرایطی روبه رو شده که هر روز آمار کشته‌های آن بالا می‌رود. هنوز خودشان هم نمی‌دانند چه تعداد اسیر در دست حماس است، اما با این همه سوال این است که دامنه این جنگ تا چه اندازه می‌تواند به لحاظ زمانی و مکانی گسترش پیدا کند؟

اینکه این جنگ از زمان اشغال فلسطین توسط صهیونیست ها آغاز شده است و تاکنون این جنگ پایان نیافته قابل انکار نیست. همانطور که سفیر فلسطین به درستی در برنامه تلویزیونی بی بی سی پاسخ داد جنگ فلسطین هم مانند جنگ اوکراین است که یک طرف دست به اشغال یک سرزمین دیگر زده است. لذا هیچ کس از سفیر اوکراین نمی تواند سئوال کند: راه حل شما برای پایان به بحران اوکراین چیست؟ چرا‌که مشخص است راه حل آنها معطوف به بازگرداندن سرزمین اشغالی به صاحبان اصلی آن خواهد بود.
 

با این همه آنچه برای ما در خاورمیانه اهمیت دارد، این است که دامنه این جنگ تا چه زمان و مکانی می‌تواند گسترش یابد؟

در پاسخ  می‌توان گفت که به لحاظ زمانی هیچ محدودیتی نمی‌توان برای آن قائل شد.

هیچ چشم‌اندازی برای حل مساله و یا غالب شدن نهایی یک طرف بر دیگری دیده نمی‌شود. اما دامنه مکانی آن می‌تواند از شمال فلسطین اشغالی به جنوب لبنان و همینطور بلندی‌های جولان و سوریه و سایر نقاط کشانده شود. به عبارت روشن‌تر طرف اسرائیلی می‌تواند جنگ را از شمال و شمال شرق گسترش دهد و یا دست به حمله‌ای مقطعی در داخل خاک ایران بزند. با این استدلال که ایران پشت پرده حمله حماس به اسرائیل قرار دارد. اما طبیعی است که این حمله بی پاسخ نخواهد بود. اسرائیل به خوبی می‌داند که پاسخ ایران با توجه ضعف گنبد آهنین که اخیرا اثبات شده است می‌تواند بسیار سخت و خطرناک باشد. لذا برای اسرائیل چند گزینه محتمل وجود دارد:

اول: حمله زمینی به غزه و وارد شدن به این شهر. در این باره حساب کاربری لبنان در توئیتر خبر داده بود که حزب الله پیامش را به این شرح به میانجی‌ها مخابره کرده است:

«حزب الله به تمام میانجی‌گران گفته است اگر رژیم صهیونیستی عملیات زمینی علیه غزه انجام دهد وارد جنگ خواهد شد. ‏وزیر خارجه آمریکا به لبنان پیام داده است اگر حزب الله وارد جنگ شود، نیروی هوایی آمریکا مناطقی در لبنان را بمباران خواهد کرد.» این به معنای گسترش دامنه جنگ به لحاظ منطقه‌ای و زمانی خواهد بود.

دوم: درگیر کردن حزب الله با جنگ. در صورتی که اسرائیل بخواهد با حزب الله وارد جنگ شود، قطعا ترجیح می‌دهد که به جای آنکه در دو جبهه غزه و جنوب لبنان بجنگد، تنها به جنگ حزب الله برود و غزه را فقط بمباران کند.

سوم: حمله به مواضع ایران در سوریه: گزینه دیگر اسرائیل برای افزایش دامنه جنگ حمله به بلندی‌های جولان و یا مواضع ایران در سوریه خواهد بود. احتمالا اسرائیل برای این کار نیاز به مجوزهای تاییدی از آمریکا خواهد داشت که بعید است بتواند آن را به دست بیاورد.

چهارم: این میان نظر آمریکا هم مهم است. به نظر می رسد آمریکا تمایلی به گسترش جنگ نداشته باشد چرا که افزایش دامنه جنگ به معنای التهاب در سالی است که آمریکا وارد انتخابات می شود و قیمت نفت در این زمینه برایش بسیار اهمیت دارد.

نتیجه اینکه محتمل‌ترین و نزدیکترین گزینه حملات گسترده هوایی به غزه در عین حال بستن منابع و امکاناتی همچون آب و برق بر روی این شهر است. اما واکنش جهان اسلامی از جمله ترکیه و مصر می‌تواند در این روند تاثیر گذار باشد. اگر ترکیه باتوجه به تلاش‌های اخیر برای گسترش روابط درحال مماشات با حمله اسرائیل به غزه است. آنهم درحالی که شهروندان مسلمان ترک واکنش بسیار تندی به این حملات دارند.