استقبال از "روز زمین پاک"

حسین عبیری گلپایگانی 

فعال محیط زیست

در تقویم رسمی ۳۶۵ روز کشورمان مناسبت‌های مختلف زیست‌محیطی روزهایی مانند روز ۱۵ خرداد "روز جهانی محیط زیست"، روز دوم اردیبهشت ماه "روز زمین پاک" و یا ... نام‌گذاری شده است. بعضی از انسان‌ها ( یا همان بشر دو پا) متاسفانه از بدو خلقت تاکنون همیشه از هوش و استعداد ذاتی خود برای نابودی و بهره‌کشی از دیگر مخلوقات ساکن در کره زمین، آنان را به خدمت خود گرفته و از آنان استفاده‌ها کرده تا خودش بتواند چند صباحی در آرامش و آسایشی نسبی زندگی کند.

حتی این انسان در چند دهه اخیر زندگی و حیات بعضی جانداران روی کره زمین را نابود کرده و بسیاری را تا مرز انقراض نیز کشانده است. (نمونه بارز آن نسل‌های شیر و ببر ایرانی که از بین رفتند و یوزپلنگ ایرانی هم در مرز انقراض است) 

اما در حال حاضر یکی از مشکلات اصلی در کشور ما تولید و رهاسازی زباله در طبیعت می‌باشد. گویی بخشی از زندگی ما انسان‌ها هر روز از صبحگاهان که از بستر بر می خیزیم تا شامگاهان که دوباره به بستر برمی‌گردیم فقط تولید انواع و اقسام زباله است. پس باید سخن ما در این نوشتار در راستای کاهش تولید زباله باشد. 

راستی اگر فقط برای چند روز جمع‌آوری زباله‌‌ی روزانه شهرها متوقف شود و این زباله‌ها در کنار محل زندگی‌مان رها شود چه فاجعه زیست محیطی برای شهر ما اتفاق خواهد افتاد؟ کره زمین در هر شبانه روز با دنیایی از زباله‌های ساخت دست بشری سروکار دارد که بعضی از این زباله‌ها در حالت معمول خطری ندارند ولی به مرور زمان و با انباشه شدن، این زباله‌ها که تا ۵ قرن از تجزیه‌ی آن‌ها خبری نیست، برای طبیعت بسیار خطرناک خواهند شد. متاسفانه رهاسازی این زباله‌ها در محیط زیست و طبیعت در سال‌های اخیر باعث شده که ما هر چند روزی یک بار شاهد انواع بحران‌های زیست محیطی در بخش‌های مختلف کشور عزیزمان باشیم.

متاسفانه در چند دهه اخیر میزان تولید رشد زباله در کشور ما از چنان شیب تندی برخوردار بوده که طبق گفته مدیران وقت سازمان مدیریت پسماند و یا معاونت وقت خدمات شهری شهرداری تهران، در شهری مانند تهران در هر روز به ازای هر نفر شهروند (سرانه) بین ۸۰۰ الی ۱۲۰۰ گرم زباله تولید می‌شود.

 از طرفی در بعضی از استانداردهای جهانی میزان زباله تولیدی هر شهروند بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم در نظر گرفته شده و اگر ما میزان سرانه ۲۰۰ گرم در روز را بپذیریم، این حجم زباله در هر روز برای هر شهروند ایرانی ۴ تا ۶ برابر استاندارد جهانی خواهد بود.

اصلاح الگوی مصرف ضامن سلامتی انسان، طبیعت و محیط زیست است. 

ما باید برای کاهش تولید زباله‌هایمان در زندگی روزمره، حتما الگوی مصرف‌مان را تغییر دهیم.

اصلاح الگوی مصرف که به معنی نهادینه کردن روش صحیح استفاده از منابع کشور است که از یک طرف سبب ارتقای شاخص‌های زندگی و از طرف دیگر سبب کاهش هزینه‌‌ها شده و زمینه‌ای برای گسترش عدالت است. از آنجا که فرهنگ‌سازی در اصلاح الگوی مصرف، امری حیاتی و ضروری به نظر می‌رسد، برخی کارشناسان معتقدند، الگوی مصرف را باید اول از خودمان شروع کنیم و بعضی اعتقاد دارند که باید این اصلاح از کل به جزء باشد. 

یعنی ابتدا باید زیرساخت‌ها را فراهم کنیم، بعد به آموزش‌های لازم و تبلیغات صحیح بپردازیم در نهایت مردم رفتارهای اشتباه خود را در مورد مصرف اصلاح خواهند کرد.