افغانستان به وقت طالبان

خورشید سلیمانی
روزنامه‌نگار

دنیا راه خود را می‌رود. مردم سرگرم کارهای خویشند. غربی‌ها درخت‌های کاج را آراسته‌اند و تعطیلات سال نو را در خانه‌های گرم سپری می‌کنند. اعضای خانواده یا در کنار یکدیگرند، یا به مدد اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، فاصله‌ها را احساس نمی‌کنند. کسب و کارها در زیر پوست تعطیلات و جشن کریسمس در فضای مجازی ادامه دارد. امید و اعتماد، رشته‌ی تدبیر زندگی آینده‌ را می‌بافد و شهروندان برای سال‌های دور و نزدیک برنامه‌ریزی می‌کنند.
در این‌سوی کره‌ی خاکی هم بیشتر کشورها طعم شادی و رفاه و امنیت را چشیده‌اند یا کم‌کم تجربه‌اش می‌کنند. قطر و برگزاری جام جهانی فوتبال، عراق و میزبانی جام خلیج‌فارس، عربستان و جذب طلایی رونالدو، در استادیوم‌های لبریز از جمعیت، تنها چند نمونه از سبک زندگی بی‌سابقه در این کشورهاست و ما تنها با حسرت، اندوه به زمین و زمان می‌نگریم.
اما آنچه که بیش از هر موضوع دیگری اندوه و حسرتمان را دامن می‌زند، فقط سنجش و مقایسه نیست! درجا زدن و تضعیف و تحقیر مردمان در این سوی دنیا، بلکه عقب نشستن و پسرفت آن‌ها در ابتدایی‌ترین حقوق انسانی مردم، بویژه زنان است. جهان موازی در امارت اسلامی افغانستان در تعریف زندگی برای انسان‌ها و زندانی کردن جسم و اسارت زندگی و حصر روح زنان است. مرگ انسانیت و به آتش کشیدن نطفه حیات زنانه در یک سرزمین است.
حکومتی که در سال۲۰۲۳ با افتخار خود را امارت اسلامی افغانستان می‌نامد و به طالب نامدار است،  زن افغان را از تمام حقوق فردی و اجتماعی خود محروم می‌کند، این موضوع همچون ننگی در راه افکار مردم افتاده است و همه می‌دانند، فاجعه‌‌ها و صحبت‌های دیگر اما هنوز در راهند.
حکومتی که خانواده راهبران در خارج زندگی و تحصیلات می‌کنند و از مواهب مدرن برخوردارند اما در افغانستان حضور زنان در ادارات و دانشگاه‌ها  مطلقا منع می‌شود و سخنگوی طالبان، ذبیح‌الله مجاهد، در عبارتی تکان دهنده، کار زنان در بیرون از خانه را با «دزدی» مقایسه می‌کند. و سازمان ملل در اعتراض، تنها می‌تواند فعالیت‌های خود در افغانستان را تعلیق کند.
این همان حکومتی است که دختران کم سن و سال و زنان بی‌کس و تنها را به ضرب و تهدید چاقو، شلاق و کابل، تهدید و تقبیح، حتی گاز گرفتن، به نکاح اجباری با اعضای طالبان وامیدارد. اگر هم اعتراض یا اطلاع‌رسانی کنند، ربوده و ناپدید می‌شوند. اتحادیه اروپا خیره و سرخورده از جنگ اوکراین و هراسان از توسعه طلبی روسیه، در مقابل این«جهادالنکاح» و این بردگی جنسی ساکت مانده و من یقین دارم تاوان سنگینی برای این رخوت خواهد پرداخت.
طالبان همان حکومتی است که اعلام کرده در ولایت بلخ، زنان بیمار حق ویزیت شدن توسط پزشک مرد را ندارند و با اجرای قانون منع تحصیل دختران، در آینده دیگر پزشک زنی وجود نخواهد داشت که آن‌ها را معاینه کند. سازمان جهانی بهداشت و پزشکان بدون مرز در برابر این ستم غیرقابل‌وصف، زبان در کام کشیده، دورادور ابراز تأسف می‌کنند. این نقض حق حیات است و گویی خاکستر مرگ و سیاهی بر آسمان این منطقه و این سرزمین پاشیده‌اند.
با حکم رهبر طالبان ملا هبت‌الله، صدها دختر (و البته پسر) به اتهام واهی خوش‌گذرانی به حبس و شلاق در ملاء عام، حتی سنگسار و تیرباران محکوم می‌شوند و جسدهای گلوله‌باران شده را در سطح شهر به نمایش می‌گذارند. سازمان‌های حقوق بشری و عفو بین‌الملل گویا صدای فریاد آزادی‌خواهی آن‌ها را نمی‌شنوند. آیا این صدا و این ضجه‌های انسانی به گوشی نمی‌رسد؟
طالبان به زنان شاغل در دکان‌ها و آرایشگاه‌های زنان‌ در ولایات بلخ، پلخمری و بغلان ده روز فرصت می‌دهد که دکان‌ها را مسدود کنند.  به خانه روند و به قول رئیس وزارت امر به معروف، از راه شرعی کسب درآمد نمایند. اما درآمد شرعی و شغل شرعی چیست؟ زن گرسنه و دختر بی‌پناه افغان به کدام گناه کیفر می‌شود؟ اتحادیه‌ها و سندیکاهای جهانی کارگران، دیگر حتی به ظاهر با آن‌ها ابراز همدلی نمی‌کنند.
حکومت طالبان دانشجوی دختر را حتی برای انجام کار اداری به دانشگاه راه نمی‌دهد و او نمی‌داند برای دریافت مدرک تحصیلی چه باید بکند. جالب آنکه دولت آلمان در اقدامی سخاوتمندانه! بورسیه تعدادی از آن‌ها را به شرط تحصیل در کشورهای همسایه! متقبل می‌شود.
این همان حکومتی است که سرپرست وزارت تحصیلات عالی آن، ندا محمد ندیم، کار، ورزش و تفریح زنان را بی‌عزتی می‌خواند و تمکین از شوهر را افتخار می‌داند.اما چشمان خود را به روی فقر، بیکاری، بیماری، تکدی‌گری و سایر مصیبت‌های آن‌ها بسته است.

مطابق با تازه‌ترین آمار بخش صحت روانی شفاخانه حوزه‌ای هرات، به تاریخ ۱۹ دی۱۴۰۱، شمار زنان و دختران مبتلا به مشکلات روانی تا ۸۰ درصد افزایش یافته و روزانه تا ۱۰۰ بیمار برای درمان به آنجا رجوع می‌کنند...
حاکمان طالبان دختران را از تحصیل منع و حدود ۷۰ هزار دانشجوی زن را در خانه حبس کرده اما سخنگوی اتحادیه‌ی دانشگاه‌های خصوصی در پیامی شجاعانه! از حکومت طالبان می‌خواهد برای تعلیق تحصیل زنان «تا امر ثانی» تاریخ مشخصی اعلام کند.
در سایه این حکومت، روز ۲۰ دی زنی تنها به جرم این که بدون محرم به خیابان آمده بود، آماج رگبار گلوله قرار گرفت. اما دولت ترکیه در یک سال گذشته بیش از ۶۸ هزار مهاجر افغان را اخراج کرده است.
در این شرایط سخت که شهروندان دوزخ را تجربه می‌کنند، زنان همچنان مبارزه می‌کنند. این شیردلان آزادی‌خواه، در شرایطی نابرابر برای تحقق عدالت، برابری، حفظ ارزش‌های انسانی و رعایت حقوق ابتدایی مبارزه می‌کنند. در این اوضاع و احوال البته ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، در سخنانی کوبنده! می‌گوید از نقض نظام‌مند حقوق زنان «وحشت‌زده»! است.
اینجا افغانستان است. به وقت طالبان!