نور آبی چندان هم تاثیر بدی بر خواب افراد ندارد

طی چند سال گذشته پژوهشگران توجه ویژه‌ای به بررسی نور آبی بر روی بدن افراد نشان داده‌اند. نور آبی طیف نوری است که از دستگاه‌های هوشمند ساطع می‌شود و به گفته دانشمندان می‌تواند به طور قابل توجهی ساعت زیستی بدن ما را مختل کند اما اخیرا گروهی از پژوهشگران انگلیسی ادعا کرده‌اند  نور آبی چندان که پیشتر دیگر پژوهشگران اعلام کرده‌اند بر روی خواب افراد تاثیر بد ندارد.

گرچه توسعه‌دهندگان دستگاه‌های گوشمند برای حل مشکل نورهای آبی، در دستگاه‌ها حالت شب(night mode) و "فیلتر صفحه نمایش زرد"(yellow screen filters ) را افزودند اما بازهم برخی پژوهشگران باور داشتند اینها از اثرات منفی نور آبی بر روی خواب افراد نمی‌کاهد  اما این در حالی است که اخیرا پژوهشگران دانشگاه مچستر اعلام کرده‌اند اینگونه نیست و قرار گرفتن در معرض نور زرد در شب بیش از نور آبی می‌تواند ساعت بدن ما را تا حدی مختل کند. ما در چشمانمان علاوه بر گیرنده‌های مختلف تعداد کمی "سلول‌های حساس به نور"(photosensitive cells) داریم. این سلول‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که سبب شوند ما نتوانیم اجسام را ببینیم بلکه به عنوان بخشی از سیستم مدیریت شبانه روز نور را حس کنیم.

هنگامی که این سلول‌های خاص شبکیه، نور را حس می‌کنند، مولکولی به نام "ملانوپسین"(melanopsin ) تولید می‌کنند که مستقیماً به قسمت‌های خاصی از مغز ما می‌گوید بیدار و هوشیار باشیم. ملانوپسین علاوه بر سرکوب ملاتونین، به تنظیم ساعت زیستی بدن کمک می‌کند.

فرضیه‌ای که پژوهشگران طی این مطالعه آن را بررسی کرده‌اند این موضوع است که ملانوپسین به طول موج نوری در حدود 480 نانومتر(طیف نور آبی تلفن‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌ها) حساس است یا خیر.

"تیم براون"(Tim Brown) نویسنده این مطالعه گفت: علاقه زیادی به تغییر تأثیر نور در ساعت با تنظیم سیگنال‌های روشنایی مشاهده شده توسط ملانوپسین وجود دارد اما رویکردهای فعلی معمولاً این کار را با تغییر نسبت طول موج کوتاه و بلند انجام می‌دهند. این کار تفاوت کمی در روشنایی را با هزینه تغییر محسوس در رنگ ایجاد می‌کند. استدلال ما این است که این بهترین روش نیست زیرا تغییر رنگ ممکن است با هر مزایایی که از کاهش سیگنال‌های روشنایی کشف شده توسط ملانوپسین حاصل می‌شود، مخالف باشد.

محققان برای بررسی تأثیر خاص رنگ آبی بر ساعت زیستی بدن، یک سری آزمایش را روی موش‌هایی با "حساسیت طیفی مخروط"(cone spectral sensitivity) انجام دادند. در این مطالعه با استفاده از نورپردازی چند رنگی، نور زرد بیشتر از نور آبی بر ساعت زیستی بدن حیوانات تاثیر گذاشت.

براون در ادامه افزود: ما طی این مطالعه این فرضیه که نور آبی بر ساعت زیستی بدن افراد تاثیر منفی دارد را رد می‌کنیم.

مطمئناً این اولین تحقیق برای بررسی چگونگی تأثیر نور آبی بر ساعت زیستی بدن نیست با این حال، برای اولین بار است که پژوهشگران صریحاً اعلام کرده‌اند که این رنگ تاثیر بسیار بدی بر خواب افراد ندارد. چندی پیش محققان دانشگاه ایالتی اورگن در آمریکا اعلام کرده بودند که طول‌ موج‌های نور آبی که توسط دستگاه‌های الکترونیکی تولید می‌شود، سبب پیری ما می‌شود و به سلول‌های مغز و شبکیه چشم آسیب می‌زند.