آغاز پایان برجام؟

به گزارش مستقل آنلاین سی ان ان خبر داد:

انتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، پنجشنبه گفت که اگر ایران دوربین‌های رصد برنامه هسته‌ای را حذف کند، تلاش‌ها برای نجات توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را، «پیچیده‌تر» می‌کند و می‌تواند به «تعمیق بحران هسته‌ای و انزوای اقتصادی و سیاسی بیشتر ایران منجر شود». 

رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفت که ایران «اساسا» تمام دوربین‌های نصب شده بر اساس توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را پس از محکومیت این کشور در اوایل هفته جاری توسط شورای حکام به دلیل عدم همکاری کامل با ناظر هسته‌ای، حذف خواهد کرد. بلینکن در بیانیه‌ای ایران را به تهدید «تحریک‌های هسته‌ای بیشتر» و «کاهش بیشتر شفافیت» متهم کرد. دیپلمات ارشد آمریکایی چنین اقداماتی را "معارض" خواند و افزود این کار تلاش‌های ما را برای بازگشت به اجرای کامل توافق هسته‌ای 2015، معروف به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پیچیده‌تر می‌کند. وی گفت: تنها نتیجه چنین مسیری، تشدید بحران هسته‌ای و انزوای بیشتر اقتصادی و سیاسی برای ایران خواهد بود.

ما همچنان به ایران فشار می‌آوریم تا به جای این رویه دیپلماسی و تنش‌زدایی را انتخاب کند.» دیده‌بان هسته‌ای می‌گوید ایران چند هفته تا دستیابی به "مقدار قابل توجهی" اورانیوم غنی شده فاصله دارد.

اقدام ایران برای حذف دوربین‌ها می‌تواند توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را به خطر بیاندازد، (برنامه‌ای) که محدودیت‌های قابل راستی‌آزمایی را برای برنامه هسته‌ای ایران تعیین می‌کند و برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای طراحی شده است. رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اوایل پنجشنبه گفت که ایران «اساسا» تمام دوربین‌های نصب شده بر اساس برجام را حذف می‌کند و در عین حال هشدار داد که این اقدام می‌تواند «ضربه مهلک» به برجام وارد کند. رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست فصلی شورای حکام در وین به خبرنگاران گفت: «ایده این است که هر آنچه فراتر از توافق جامع پادمان بود حذف خواهد شد، این اصل است، اکنون باید ببینیم چگونه عمل می‌کند.» 

مقامات دولت بایدن اما تا این حد پیش نرفتند. یک مقام ارشد دولت به CNN گفت: "این بسیار ناخواسته است و همه چیز را دشوارتر می‌کند. اما ما تا آنجا پیش نمی‌رویم که بگوییم این آغاز پایان است."

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به سی ان ان گفت با خاموش شدن دوربین‌های آژانس، راه بازگشت به توافق با مشکل مواجه خواهد شد. 

گروسی هم به سی‌ان‌ان گفت اگر ایران با غیرفعال کردن دوربین‌ها دسترسی به تاسیسات خود را محدود کند، از نظر فنی امکان توافق هسته‌ای وجود ندارد. ما ابزارهای زیادی برای راستی‌آزمایی فعالیت‌های ایران در تعدادی از حوزه‌های مرتبط با برجام داریم. وقتی ایران شروع به محدود کردن این دسترسی‌ها می‌کند، راه برای حصول توافق بسته می‌شود و شرکت‌کنندگان باید یک خط مبنا داشته باشند. 

او در مصاحبه‌ای با بکی اندرسون، خبرنگار سی ان ان، روز پنجشنبه گفت: مقداری نظارت برای دانستن اینکه ایران چه چیزی دارد ضروری است، تا بتوانیم آن را راستی آزمایی کنیم. 

"اگر نظارت لازم وجود نداشته باشد، از نظر فنی امکان توافق وجود ندارد." 

رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد: اقدامات ایران می‌تواند ضربه مهلکی به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ وارد کند.

 مذاکرات برای احیای توافق - که توسط ایالات متحده در دولت ترامپ کنار گذاشته شده بود - در ماه مارس بدون توافق قطع شد. با این حال، دولت بایدن همچنان امیدوار است که توافق 2015 را نجات دهد. در حالی که بلینکن روز پنجشنبه ایران را به خاطر این واقعیت که هنوز قراری برای احیای توافق وجود ندارد، مقصر دانست. او همچنان به ابراز آمادگی برای نجات توافق هسته‌ای ادامه داد. وی افزود: "ایالات متحده همچنان متعهد به بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام است. ما آماده هستیم تا بر اساس تفاهماتی که طی ماه‌ها با متحدان اروپایی خود در وین مذاکره کرده‌ایم، توافقی را منعقد کنیم. چنین توافقی از ماه مارس در دسترس بوده است. "

بلینکن گفت، اما ما تنها در صورتی می‌توانیم مذاکرات را به پایان برسانیم و آن را اجرا کنیم که ایران از خواسته‌های اضافی خود که خارج از برجام است بگذرد. گروسی در کنفرانس مطبوعاتی روز پنجشنبه گفت، اگر توافق هسته‌ای ظرف «سه تا چهار هفته آینده» احیا نشود، آژانس نمی‌تواند جزئیات دقیق پیشرفت‌های ایران را به امضاکنندگان برجام بدهد.

وی گفت: ما در شرایط بسیار پرتنشی با مذاکرات احیای برجام قرار داریم. گروسی اشاره کرد که دوربین‌ها در سراسر تاسیسات هسته‌ای در سراسر ایران از جمله نطنز، اصفهان و تهران پخش شده‌اند. گروسی با اشاره به حذف تجهیزات نظارتی افزود: این دوربین‌ها در مکان‌هایی قرار می‌گیرند که مربوط به تولید قطعات سانتریفیوژ است.