مُکَدَّر سلطان

هرمز شریفیان

روزنامه‌نگار

"رجب طیب اردوغان" رئیس‌جمهوری ترکیه گفته، از برخی مواضع ایران درباره عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه ناراحت شده است. 

مقام‌های ایران علاوه بر مخالفت با عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه، نسبت به تصمیم آنکارا برای ایجاد پایگاه‌های نظامی در خاک سوریه هم هشدار داده‌اند. 

اردوغان روز سه‌شنبه ۳۰ مهرماه پیش از سفر به روسیه برای دیدار با "ولادیمیر پوتین" همچنین گفت که درباره خروج نیروهای کرد از مناطق تحت تسلط سوریه با همتای روس خود گفت‌وگو خواهد کرد

رئیس‌جمهوری ترکیه  تهدید کرد اگر عقب‌نشینی نیروهای کرد از شمال سوریه کامل نشود عملیات نظامی ترکیه در این منطقه از سرگرفته خواهد شد. 

آتش‌بس پنج روزه میان ترکیه و نیروهای کرد در شمال سوریه که با وساطت آمریکا شکل گرفت روز سه‌شنبه به پایان می‌رسد. بر اساس گزارش‌ها، ترکیه درخواست "امانوئل مکرون" رئیس‌جمهوری فرانسه را نیز برای تمدید زمان آتش‌بس رد کرده است.

این درست است که دولت ترکیه در مناقشه بین جمهوری اسلامی و ایالات متحده، به‌طور غالب از مواضع همسایه‌اش دفاع کرده و در شرایط تحریم از ایران نفت خریده (که البته خرید نفت از ایران به لحاظ اقتصادی به‌طور کامل به نفعش بوده است) اما به عنوان یک 'سیاست‌مدار' باید بپذیرد که اولا، مواضع و سیاست‌های تهران در قبال برجام و آمریکا آنچنان منطقی بوده که علاوه‌بر او، متحدان استراتژیک واشینگتن در بلوک غرب نیز حق را به تهران داده‌اند و دوما؛ حمله به خاک کشوری دیگر در تاریخ و قاموس ایرانیان نبوده و برای همین، قابل حمایت هم نیست و اگر هر نیروی دیگری به خاک ترکیه تجاوز می‌کرد و غیر نظامیان و کودکان را مورد حمله قرار می‌داد، باز هم محکومیت حکومت و مردم ایران را به دنبال داشت.

ازسویی، اردوغان باید خوشحال هم باشد که رسانه‌های ایران، حملات تندی را متوجه او و دولت‌اش نکرده‌اند زیرا پس از پیروزی انقلاب؛ سوریه و دولت این کشور، نخستین، قدیمی‌ترین و نزدیک‌ترین متحد ایران در خاورمیانه بوده و هست و طبیعی است که تهران باید در قبال این تجاوز آنکارا، محکم و تمام قد از دمشق دفاع و حمایت می‌کرد.

تهران اما ضمن محق خواندن دغدغه‌های آنکارا، "دیپلماسی" را بهترین راه حل ممکن برای مهار بحران می‌داند تا با مواضعی بینابینی و بر اساس دیپلماسی بتواند در هنگامه‌ی لزوم نقشی مثبت و موثر در کاهش این تنش خطرناک، ایفا کند.

اردوغان گویا مشخصا از موضع‌گیری "سیدعباس موسوی" سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی دلخور شده که عملیات نظامی ترکیه را محکوم و نسبت به ایجاد پایگاه در خاک سوریه، هشدار داده بود.

این موضع وزارت خارجه یکی از نزدیک‌ترین موضع‌گیری‌های این وزارت‌خانه به رای و نظر مردم ایران است، سطح و میزان تظاهرات در تهران و سایر شهرهای ایران در محکومیت حمله ارتش ترکیه به شمال سوریه و کردهای این کشور نشان از مواضع دقیق و برداشت وزارت خارجه و سخنگوی آن از جهت‌گیری و مطالبات مردم ایران دارد.

این نکته را باید در نظر داشت که ایرانیان بر اساس آموزه‌های ملی و مذهبی حتی در جنگیدن نیز، اصول و اخلاق را رعایت می‌کنند. مصداق بارز این ادعا جنگ ۸ ساله تحمیلی بود که ارتش صدام بارها مناطق مسکونی شهرهای ایران را مورد بمباران‌های هوایی و حملات موشکی قرار می‌داد اما نیروهای ایران با امن اعلام کردن ۴ شهر نجف، کربلا، کاظمین و سامرا؛ هیچوقت مناطق مسکونی عراق را مورد حملات هوایی و موشکی قرار نداد و مقابله به مثل نکرد‌.

نیروهای ایران حتی در پاسخ به حمله تروریستی داعش به مجلس شورای اسلامی و حرم بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، پایگاه نیروهای داعش در "دیرالزور" در عمق خاک سوریه را با دقت هرچه تمام‌تر هدف حملات موشکی قرار داد تا آسیبی به غیرنظامیان و زنان و کودکان بی‌گناه وارد نشود.

طبیعی است که داشتن چنین رویه‌ای حتی در جنگ با دشمنان قسم خورده؛ تجاوز به خاک کشوری دیگر و هدف قرار دادن کودکان و غیرنظامیان را برنمی‌تابد و آن را از سوی "هرکه" رخ داده باشد، محکوم می‌کند.

پیامی که از سوی تهران به آنکارا مخابره می‌شود روشن و واضح است، تجاوز به خاک کشوری دیگر و هدف قرار دادن مردمی که سال‌هاست رنجور جنگ‌های داخلی و فرساینده بوده و کاملا بی دفاع‌اند، راه حل مناسبی برای رفع بحران نیست و چه بسا ممکن است موجب بحران‌های خطیرتر و گسترده‌تری شود که مهار آن در توان هیچکس نباشد و پیامدهای زیان‌بار آن دامن بی‌گناهان و بی‌دفاعان بیشتری را بگیرد.

چهره‌ی حق به جانب گرفته‌ی رئیس دولت ترکیه تا آنجا پیش رفته که رئیس جمهوری ایران، "حسن روحانی" را به "ساکت کردن صداهای ناهنجار در ایران" دعوت کرده و گفته: "از ایران صداهای ناهنجاری به گوش می‌رسد. روحانی باید از آغاز این صداها را ساکت می‌کرد. این صداها من و همکارانم را ناراحت می‌کند".

در پاسخ به این دخالت آشکار باید گفت، این صداها، صداهایی به‌هنجار در اعتراض به جنگ و خونریزی و کودک‌کشی است. این صداها، فریاد اعتراض مردمی است که از جنگ بیزار و متنفر است و همواره آن را محکوم کرده است.

صدای ناهنجار، صداهایی است که مدت‌هاست به شکل "زوزه‌های تجزیه‌طلبی" برخی استادیوم‌های ایران را فرا گرفته و گویا آنکارا از شنیدن آن در خاک"غیرقابل معامله‌ی ایران"، خرسند است.

تجاوز به خاک سوریه و کشتن مردم بی‌دفاع آن دیار تنها چنین صداهایی را در منطقه بلندتر می‌کند و از نگاه ایرانیان، این صداهاست که ناهنجار است.