احیای برجام هیچگاه به نتیجه نمی‌رسد!

بیش از یکسال از آغاز مذاکرات احیای برجام در دولت آقای رئیسی سپری شده است اما هنوز که هنوز است خبری از احیای توافق جامع هسته‌ای نیست. البته در همین مقطع زمانی ایران بارها و بارها تا مرز احیای برجام پیش رفت اما هر بار یا به دلیل کار شکنی کشورهای خارجی حاضر در پای میز مذاکرات در جبهه غرب و شرق و یا به جهت برخی از ناهماهنگی‌‌های داخلی از دستیابی به توافق بازماند. حالا با گذشت بیش از چهار ماه از آخرین دور مذاکرات و با کنار کشیدن غرب از روند گفت و گوهای احیای برجام پس از با بالاگرفتن دامنه اعتراضات داخلی در ایران، تهران تصمیم گرفته است تا روند دستیابی به توافق را مجددا احیا کند.

در این زمینه رایزنی‌های گسترده‌ای نیز با میانجی گران منطقه‌ای چون عمان و همچنین میانجی‌گران غربی چون جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشته است. البته در این میان به جهت حساسیت موضوع احیای برجام و اثرات این موضوع بر معیشت و وضعیت اقتصادی عامه مردم بحثی مطرح است مبنی بر اینکه برای دستیابی به اهداف موردنظر از احیای توافق جامع هسته‌ای بهتر است تا این پرونده از حوزه وظایف دولت و شورای عالی امنیت ملی خارج و دستگاه یا فرد دیگری مسئول رسیدگی به آن شود.

اینکه چه دستگاه و یا احتمالا با چه شرح وظایفی مسئول رسیدگی به این پرونده با هدف ایجاد تحرک در مذاکرات مربوطه آن باشد موضوع سوال «فراز» از غلامرضا انصاری معاون اسبق دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه بود.

او در رابطه با این موضوع که آیا تعیین دستگاه و یا فردی ورای مسوولین فعلی روند احیای برجام در وزارت امور خارجه و شورای عالی امنیت ملی و سپردن کار به افرادی در خارج از دولت می‌تواند منجر به یافتن راهکاری برای حل مشکلات ایران و 1+4 و آمریکا شود، گفت: «بحث احیای برجام به این موضوع که احیای توافق در دستان چه دستگاه و یا مرجع رسیدگی کننده‌ای باشد ارتباطی ندارد. بحث برسر این موضوع است که سیاست‌های نظام در رابطه با این موضوع در حال حاضر چیست؟»

وی افزود: «براساس اطلاعاتی که دریافت کرده‌ام در حال حاضر دولت آقای رئیسی به دنبال به نتیجه رساندن بحث احیای برجام است اما ممکن است کسانی که خارج از دستگاه سیاسی کشور و دولت هستند موضع دیگری داشته و چندان با این روند موافق نباشند. بنابراین از دیدگاه شما اگر پرونده احیای برجام را به آنهایی واگذار کنیم که اهداف و تفکرات دیگری ورای موضوع احیای برجام دارند آیا احیای توافق جامع هسته‌ای به نتیجه می‌رسد؟ من می‌گویم خیر به نتیجه نمی‌رسد.»

انصاری با طرح این سوال که «اگر افرادی در خارج از دولت کار را به دست گیرند و مسئول مذاکره با 1+4 و آمریکا شوند، چه نتایجی در انتظار برجام است؟» گفت:« من خود به این سوال پاسخ می دهم و همین حالا به شما می‌گویم که این کار(احیای برجام) هیچگاه به نتیجه نمی‌رسد. یعنی اصل کار با هدف عدم به نتیجه رسیدن دنبال خواهد شد.»

وی ادامه داد: «معتقدم که در بررسی اوضاع فعلی احیای توافق جامع هسته‌ای باید به این نکات توجه داشت که اولا وضعیت احیای برجام ابتدا باید در سیاست‌های کلی نظام مشخص باشد و بعد هم اینکه چه کسی مسئول رسیدگی به آن شود؛ یعنی چه کسی می‌تواند در راستای احیای برجام حرکت کند که تا جایی که من اطلاع دارم وزارت امورخارجه همین حالا به دنبال راهی است که بتواند از قِبل آن به احیای برجام دست پیدا کند.»

معاون اسبق دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی ایران، امکان احیای برجام را تا چه اندازه امکان پذیر می‌داند نیز اظهار کرد:« از دیدگاه بنده این موضوع قطعا باید به نتیجه برسد و شکی در این موضوع ندارم چرا که از دیدگاه من بسیاری از گره‌های سیاست خارجی کشور در رابطه با موضوعات منطقه‌ای و مسائل اقتصادی کشور به باز شدن گره احیای برجام مرتبط است.»

وی همچنین با اشاره به مشکلاتی که به جهت عدم پیوستن به FATF گریبانگیر کشور شده است نیز گفت: «موضوع احیای برجام و پیوستن به FATF از جمله موضوعاتی است که باید به سرعت در رابطه با آنها تصمیم‌گیری شود اما در رابطه با اینکه چه سازمان و دستگاهی باید پیگیر این موضوع باشد نیز معتقدم در شرایط فعلی باید کار باید در دستگاه سیاست خارجی کشور بماند چرا که دستگاه سیاست خارجی کشور در رابطه با این موضوع بیش از دستگاه‌های دیگر در روند احیای برجام و سیاست دولت آقای رئیسی نسبت به احیای توافق جامع هسته‌ای حرکت می‌کند.»

معاون اسبق دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه همچنین در رابطه با این موضوع که جنابعالی پیش از این در خلال گفت و گوی دیگری به مشکلاتی که به جهت نپیوستن بهFATF در پروسه همکاری با بانک‌های چینی اشاره کرده بودید نیز اظهار کرد: «نه تنها بانک‌های کشور چین ما حتی در همکاری با بانک‌های کشور افغانستان نیز با مشکلاتی مواجه بودیم؛ در دولت گذشته افغانستان، بانک‌های این کشور با این استدلال که شما عضو FATF نیستید از همکاری با ایران سرباز می‌زدند؛ تمامی مقامات کشور هم، از این موضوع آگاهی داشتند.»

وی ادامه داد: « در هر صورت در معادلات جهانی چین کشور قدرتمندی است که تلاش می‌کند با احتیاط بسیار زیاد در بازار پولی و مالی جهانی حرکت کند اما کشورهایی مانند افغانستان و عراق و پاکستان که در این رابطه حرفی برای گفتن ندارند نیز حاضر به همکاری مالی و بانکی با ایران نیستند؛ پاکستان کشوری است که سالها در لیست خاکستری FATF قرار داشت اما همین کشور نیز پس از خروج از لیست خاکستری حاضر به همکاری در حوزه های بانکی با ایران نبود.»